सामान्य ज्वरो, रुघाखोकी लाग्नासाथ बिना प्रेसक्रिप्सन फार्मेसीमा गएर एन्टीबायोटिक औषधि किनेर खाइहाल्ने आम बानी नै छ । एन्टीबायोटिक हरेक रोगको समाधान नै हो भन्ने हामी ठान्छौं । तर हेक्का...
डा. अमित गौली कन्सल्टेन्ट फिजिसियन, इन्टरनल मेडिसिन
किमोथेरापी गरिसकेपछि शरीरमा विभिन्न साइड-इफेक्ट देखिन सक्छ । जसमध्ये महिनावारी गडबडी हुनु वा रोकिनु पनि एक हो । क्यान्सरको उपचारमध्ये प्रचलित उपचार विधि हो किमोथेरापी । क्यान्सरको उपचारमा प्रयोग...
डा. रोशन प्रजापति मेडिकल अन्कोलोजिस्ट
काठमाडौं । अक्सिजन शरीरको लागि एकदमै आवश्यक तत्त्व हो । शरीरमा पर्याप्त मात्रामा अक्सिजनको मात्रा कायम हुनुपर्छ । किनभने शरीरमा अक्सिजनको मात्रा घट्दा सबैभन्दा बढी असर हाम्रो रोग प्रतिरोधात्मक...
डा. राजु पंगेनी छातीरोग तथा सघन उपचार विशेषज्ञ
नेपालमा ठूलो आन्द्राको क्यान्सरका बिरामीको संख्या दिनानुदिन बढिरहेको छ । विकसित देशहरुमा ठूलो आन्द्राको क्यान्सरको समस्या सामान्य भइसकेको भए पनि नेपालमा यसबारे जनचेतनाको अभाव र समयमा निदान तथा उपचार...
डा. रामेश्वर भण्डारी कन्सल्टेन्ट कोलोरेक्टरल सर्जन
कुनैबेला एचआईभी यस्तो रोग थियो, जसबाट संक्रमण हुनेलाई समाजले तिरस्कार गर्ने भय हुन्थ्यो । अर्को यो रोग लागेपछि मरिन्छ भन्ने भय । जसले गर्दा रोगले भन्दा पनि शोकले ज्यान...
डा. लीना देवकोटा चिकित्सक
मौसम परिवर्तनसँगै बालबालिका बिरामी हुने सम्भावना धेरै हुन्छ । बालबालिकाको रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता वयस्कको तुलनामा कमजोर हुने हुनाले बदलिंदो मौसममा संक्रमण हुने जोखिम हुन्छ । त्यसैकारण बालबालिका बिरामी परिरहेका हुन्छन्...
डा. बाबुराम पाण्डे बालरोग विशेषज्ञ
मेरुदण्ड ३३वटा हाडिहरु मिलेर बनेको हुन्छ । जसले शरीरको पुरा संरचनालाइ सहयता दिन्छ । मेरुदण्ड हड्डीहरुको लामो स्तम्भ जसरी शरीरमा बसेको हुन्छ । जुन घाँटीदेखि तल्लो कम्मरसम्म फैलिएको छ...
डा. प्रकाश पौडेल कन्सल्टेन्ट न्युरोसर्जन
प्यान्क्रियाज क्यान्सरलाई जटिल क्यान्सर मानिन्छ । प्यान्क्रियाज एक पाचन अंग हो, जसले पाचन रस र हार्मोन उत्पादन गर्छ । खाना पचाउन मद्दत गर्ने यो ग्रन्थीले पाचन इन्जाइमहरु निकाल्न र...
डा. पुण्यराम खर्बुजा सर्जिकल अन्कोलोजिस्ट
कुनै दर्दनाक घटना घट्दा डर लाग्नु सामान्य हो । यसलाई एक्युट स्ट्रेस डिसअर्डर (तीव्र तनाव विकार) भनिन्छ । त्यसको असर केही क्षण, केही दिनसम्म रहन सक्छ, त्यो सामान्य नै...
डा. सुरज तिवारी मनोचिकित्सक
कलेजोले शरीरमा रहेको विषाक्त पदार्थलाई फिल्टर गर्ने काम गर्छ । साथै, यसले रगतमा चिनीको मात्रालाई सन्तुलनमा राख्ने काम पनि गर्छ । कलेजो एकदमै संवेदनशील अंग हो, जुन मदिरा तथा...
डा. वरुण श्रेष्ठ पेट तथा कलेजोरोग विशेषज्ञ
दम्पतीको सम्बन्धलाई सुमधुर बनाउने र नजिक ल्याउने यौन क्रियाकलापलाई सोच्दा जति सहज लाग्छ, त्यति अभ्यासमा सहज छैन । यसलाई सही ढंगले बुझ्न नसक्दा दम्पतीले यौनसम्पर्कको पूर्ण आनन्द लिन सक्दैनन्...
डा. ऋत पौडेल मनोचिकित्सक तथा यौनविद्
जाडोयाममा चिसोका कारण हुने समस्यामध्ये एक हो हाइपोथर्मिया । शरीरको तापक्रम घट्दै जाने समस्यालाई हाइपोथर्मिया भनिन्छ । जस्तै, मानिसको सामान्य तापक्रम ९८ दशमलj ४ डिग्री फरेनहाइड हुन्छ, त्यो तापक्रम...
डा. अवशेष भण्डारी जनरल फिजिसियन, पेट तथा कलेजोरोग विशेषज्ञ
एल्भिना सानै उमेरदेखि टेनिस खेल्थिन् । लगातार राम्रो टेनिस खेल्दै, उनले राज्य स्तरमा धेरै प्रतियोगिता जितेकी छिन् । राष्ट्रिय स्तरमा पनि उनको र्याङ्किङ राम्रो आयो, तर थाहा छैन एक्कासि...
जाडोयाममा छाला सुख्खा हुन्छ । घाम तापेर, कोठामा हिटर बालेर शरीरलाई न्यानो बनाउने गरिन्छ । जसकारण छाला अझ बढी सुख्खा हुन पुग्छ । चिसो मौसममा बाहिरी वातावरण पनि सुख्खा...
डा. मोहन भुसाल छाला, यौन तथा सौन्दर्य विशेषज्ञ
मानिसको मनमा विभिन्न भावना आइरहेको हुन्छ, तीमध्ये केही नकारात्मक भावना पनि हुन्छन् । त्यस्तो भावना आउँदा एक किसिमको असहजता र तनाव पनि हुन्छ । जब यस्ता भावनाहरू आउँछन् हामी...
काठमाडौं । धरानका ३० वर्षीय निरज कार्की एक्कासि बेहोस भएर ढले । उनलाई इमरजेन्सीमा अस्पताल पुर्याइयो । अस्पताल पुगेपछि पत्ता लाग्यो उनलाई स्ट्रोक भएको रहेछ । तत्काल शल्यक्रिया गर्नुपर्ने...
बालबालिका त्यसै पनि वयस्कको तुलनामा अलि बढी बिरामी परिरहन्छन् । जाडोयाममा त झन् बालबालिकाहरु कुनै न कुनै कारण बिरामी भइरहेका हुन्छन् । बिरामी भइरहनुमा इम्युनिटी पावर अर्थात् रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता...
चिसो बढेसँगै विभिन्न रोगको समस्या देखा पर्छ । त्यसमा एक हो युरिक एसिड बढ्नु । युरिक एसिड बढ्दा हाडजोर्नी सुन्निने, दुख्ने र झमझम गर्ने समस्या हुन्छ । जाडोयाममा धेरै...
बदाममा धेरै पोषक तत्व पाइन्छ । प्रोटिनको राम्रो स्रोत बदाम स्वास्थ्यका लागि निकै उपयोगी छ । तर खाने विधि जानिएन भने यसले फाइदाको सट्टा बेफाइदा पनि पुर्याउन सक्छ ।...
डा. राजु अधिकारी आहारविद् एवं जीवनशैली तथा योग प्रशिक्षक
काठमाडौं । चिकित्सकको परामर्शबिना वा स्वास्थ्य जाँच नगरी सोझै औषधि पसलमा गएर औषधि माग्ने र खाने चलन नेपालमा व्यापक छ । सिटामोलदेखि एन्टीबायोटिकसम्मको प्रयोग बिना कुनै संकोच धेरैले गरिरहेका...
शरीरमा लाग्ने कैयौं रोग जस्तै छाला रोगमा पनि स्नायु र मस्तिष्कबीच अन्तरसम्बन्ध हुन्छ । किनभने मानसिक समस्याले विभिन्न प्रकारका छाला रोग निम्त्याउन सक्छ भने कतिपयलाई यिनै छालारोग दीर्घकालीनसम्म भइराख्नाले...
डा. प्रज्ज्वल पुडासैनी छाला, यौन तथा कपाल प्रत्यारोपण विशेषज्ञ
सरदर आयु बढेसँगै महिनावारी रोकिएका (रजोनिवृत्ति) महिलाको संख्या पनि विश्वभर बढिरहेको छ । सन् २०२१ मा ५० वर्ष वा त्यसमाथिका महिलाको जनसंख्या विश्वभरका कुल महिला र बालिकाको २६ प्रतिशत...
काठमाडौं । बेलायतमा बस्ने १२ वर्षीया सारा ग्रिफिनलाई गत सेप्टेम्बरमा दमले सतायो । केही दिनदेखि अस्पतालको कोमामा रहेकी साराहको अवस्था अहिले सुधार भइरहेको छ । तर भेप सेवन गर्ने...
काठमाडौं । मंसिर सुरु हुँदा पनि डेंगुको जोखिम कम भएको छैन । अघिल्ला वर्षको अवस्था हेर्ने हो भने डेंगु सामान्यतया जेठदेखि भदौसम्म तीव्र रूपमा फैलिएर असोज महिना लागेपछि बिस्तारै...
काठमाडौं । हुन त गर्भपतन गर्नु स्वास्थ्यको हिसाबले पनि राम्रो मानिंदैन । अझ सामाजिक रुपमा त यसलाई राम्रो मान्ने गरेको पाइँदैन । तर कतिपय अवस्थामा पर्याप्त सावधानी अपनाउँदा अपनाउँदै...
जाडो महिनामा मस्तिष्कघात (स्ट्रोक)का बिरामीको संख्या बढ्छ । जापानमा गरिएको जनरल अफ न्युरोलोजी रिसर्च अनुसार गर्मीयामको तुलनामा जाडोमा तीन गुणा बढी स्ट्रोकको जोखिम हुन्छ । स्ट्रोक दुई कारणले हुन्छ,...
डा. राजीव शाह ब्रेन तथा स्पाइनल सर्जन
कुभिण्डो गर्मीको मौसमी तरकारी हो । यसको तरकारी मात्र होइन, मिठाई पनि बनाएर खाने चलन छ । कुभिण्डोको तरकारी खाने चलन त लामो समयदेखि नै छ । तर पछिल्लो...
मधुमेहलाई ‘खानदानी रोग’ भनिन्छ । किनकि विलासी र आरामदायी जीवन बिताउनेहरु बढी यस रोगको सिकार हुने गर्छन् । मिठो मसिनो खाने, आरामपूर्वक बस्ने, निष्क्रिय रहनेहरुलाई मधुमेहको जोखिम उच्च हुन्छ...
अल्छी लाग्दा औंला, घाँटी पड्काउने धेरैको बानी हुन्छ । कम्प्युटरमा काम गर्दा वा केही सोच्दा बारम्बार आफ्नो औंला पड्काउने धेरैले गरिरहेका हुन्छन् । यसले आलस्य र थकानबाट छुटकारा दिने...
सामान्यतया रातो मासुभन्दा सेतो मासु तुलनात्मक रुपमा स्वास्थ्यवर्द्धक मानिन्छ । चिकित्सक तथा पोषणविद्ले सेतो मासु नै खान सुझाइरहेका हुन्छन् । मासु प्रोटिनको मुख्य स्रोत पनि हो । किन रातो...
पटका पड्काएर कोही किन रमाउँछन् ? यसको दुईवटा पाटो छ । एउटा उसको पारिवारिक संस्कार, दोस्रो उसको परपीडक मनोवृत्ति । तिहार आफैमा यस्तो चाड हो, जसमा पशुपक्षी र...
प्राकृतिक प्रकोप कति खेर आउँछ पत्तो हुँदैन । आएपछि कति धनजनको क्षति हुन्छ, त्यो पनि अनुमान गर्न सकिंदैन । प्राकृतिक विपत्तिमध्ये भूकम्पल् ल्याउन क्षति अझ भयानक हुन्छ । २०७२...
डा. विजय ज्ञवाली साइको थेरापिस्ट तथा अकुपञ्चरिस्ट
बिहानको चियादेखि मिठाईसम्म । चिनीले हाम्रो खानामा मात्रै होइन, जीवनमा पनि मिठास थप्छ । यो चिनीबिना हामीले मिठाई, चकलेट, केक वा सफ्ट ड्रिंक्स जस्ता खानेकुरा खान पाउने थिएनौं ।...
शरीरका लागि खानाको आवश्यकता भनेको गाडी चल्नका लागि इन्जिन जस्तै हो । खानाले नै शरीरलाई बनाउँछ । शरीरलाई तन्दुरुस्त राख्न, चलायमान राख्न, ऊर्जावान बनाउन र समग्र शरीरलाई स्वस्थ बनाउन...
सबैभन्दा पौष्टिक खाना कुन हो ? काँचो कि पकाएको ? सायदै कसैसँग होला यस प्रश्नको तत्काल जवाफ छ । किनकि दुवै प्रकारका खानेकुराको आ–आफ्नै विशेषता छन् । तर हाम्रो...
अनुश्री आचार्य पोषणविद्
मेलाटोनिन पाइनल ग्रन्थिले उत्पादन गर्ने एक हार्मोन हो । यसको मुख्य काम निद्रा व्यवस्थापन गर्नु हो । मेलाटोनिन हार्मोन घटबढ भएमा निद्रामा गडबडी हुन्छ । शरीरमा मेलाटोनिन हार्मोनको उत्पादन...
डा. अमित झा बालबालिका तथा किशोरकिशोरी मनोचिकित्सक
भारत हरियाणाको गुडगाउँकी २७ वर्षीया प्रियंकाले एक दिन अचानक दायाँ स्तनमा गाँठो आएको महसुस गरिन्, जुन छुँदा साह्रो थियो । उनले यो कुरा आफ्नो साथीलाई बताइन् । महिनावारी हुनुअघि...
आजभोलि पार्किन्सनको समस्याबाट पीडित हुने संख्या बढ्दो छ । यो न्युरो डिजेनेरेटेज डिसअर्डर अर्थात् मस्तिष्कको नसा खुइलिंदै जाने रोग हो । स्नायु प्रणालीसँग सम्बन्धित यो रोग नसर्ने रोगमा पर्छ...
डा. घनश्याम खरेल न्युरोलोजिस्ट
तिहार मुखैमा छ । तिहार मान्छेलाई मात्रै होइन, पशुपन्छीलाई पनि पुजिने पर्व हो । दाजुभाइ र दिदीबहिनीबीचको आत्मीयताको पर्वका बेला महिलालाई एउटा छुट्टै तनावले पनि सताउन सक्छ, त्यो हो...
डा. कुमकुम झा स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ
मानिसहरुले हजारौं वर्षदेखि मानव शरीरको जटिलताको गुत्थी सुल्झाउने प्रयत्न गर्दै आएका छन् । तर छाला र मांशपेशीभित्र लुकेको मानव शरीरको रहस्य अझै चिकित्सा विज्ञानका लागि चुनौती नै रहेको छ...
डा. विनोद बिजुक्छे अर्थोपेडिक तथा स्पाइन सर्जन
आमा बन्नु आफैमा अनमोल अनुभव हो । आफ्नो कोखको बच्चालाई स्तनपान गराउँदा, काखमा खेलाउँदा, स्पर्श गर्दा, चुम्बन गर्दा जुन आनन्दानुभूत हुन्छ, त्यो अरु कुनै अवस्थामा प्राप्त हुँदैन । तर,...
डा. कीर्तिपाल सुवेदी प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
नेपालमा महिलाहरुको मृत्युको एक प्रमुख कारणमध्ये मानिन्छ, पाठेघरको क्यान्सर । पाठेघर मुखको क्यान्सर हुनुमा ह्युमन प्यापिलोमा भाइरस (एचपीभी)को खास भूमिका हुन्छ । यद्यपि यस किसिमको क्यान्सर हुनु अगावै त्यसको...
पुरुष र महिलाको स्वर किन एकनास हुँदैन ? किन हरेक मान्छेको स्वरमा विविधता हुन्छ ? कसरी स्वर मात्र सुनेर पनि मान्छे पहिचान गर्न सकिन्छ ? यो निकै रोचक विषय...
डा. अरुण केसी नाक, कान, घाँटीरोग विशेषज्ञ
‘एटेन्सन डिफिसिट हाइपरएक्टिभिटी डिसअर्डर’ (एडीएचडी) बाल्यकालमा धेरै देखिने विकाससम्बन्धी विकार हो । यसलाई एकै ठाउँमा ध्यान केन्द्रित गर्न नसक्ने, चुलबुले, चकचके व्यवहार देखाउने वा त्यस्तो किसिमको समस्या भनेर बुझ्दा हुन्छ ।...
डा. उत्कर्ष कार्की बालबालिका तथा किशोरकिशोरी मनोचिकित्सक
काठमाडौं । मोटोपन भएका व्यक्तिलाई सबैले एउटै सुझाव दिन्छन् । ‘बोसो बढयो, बोसोयुक्त खानेकुरा कम गर ।’ जसकारण धेरैको बुझाइ बोसो खानै हुन्न, बोसो नै हो मोटोपनको जड भन्ने...
अंग्रेजीमा एउटा ठट्यौली छ, ‘८० प्रतिशत मान्छेले हस्तमैथुन गर्छन् । र, २० प्रतिशतले यसबारे झुट बोल्छन् ।’ तर, यो ठट्टामा कुनै सत्यता छैन । सबैले हस्तमैथुन गरेकै हुन्छ भन्ने...
डा. ऋत पौडेल मनोचिकित्सक तथा यौनविद्
काठमाडौं । बजारमा उपलब्ध तेलमध्ये धेरैले जैतुनको तेल अर्थात् ओलिभ आयललाई सबैभन्दा राम्रो भनेको सुनिन्छ । धेरैजसो भूमध्यसागरीय देशमा उत्पादन हुने यो तेल नेपालमा उत्पादन हुँदैन । युरोप, उत्तर...
कलेजोमा विभिन्न कारणले समस्या आउन सक्छ । यसमा अल्पकालीन र दीर्घकालीन दुवै पर्छ । आठ हप्ताभन्दा कम समयसम्म कुनै कारणवश कलेजोमा समस्या आएमा त्यसलाई अल्पकालीन मानिन्छ भने त्यसभन्दा माथि...
डा. एकानन्द सिंह कलेजो प्रत्यारोपण सर्जन
सुन्दा सामान्य लाग्छ, तर घामको किरण मानव शरीरका लागि नभई नहुने तत्व हो । त्यसैले घाम ताप्नु भनेको स्वास्थ्यलाभ लिनु हो । आयुर्वेदले यसलाई ‘सूर्य स्नान’ भन्छ । यो...
डा. पुनेश्वर केशरी आयुर्वेदिक चिकित्सक
थुप्रै महिला छन्, जो प्रजनन अंगको समस्या झेलिरहेका छन् । तर, उनीहरु खुलेर आफ्नो पीडा सुनाउन सक्दैनन् । आफ्नो कष्ट आफैभित्र लुकाएर बाँचिरहेका छन् । किनभने हामीकहाँ महिला स्वास्थ्य...
डा. बालकृष्ण साह प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
मधुमेह एकपटक लागेपछि यसलाई निर्मूल गर्न सकिंदैन, नियन्त्रण मात्र गर्न सकिन्छ । मधुमेहको मुख्य कारण वंशाणुगत र खराब जीवनशैली मानिन्छ । विश्वमा प्रति ४० सेकेण्डमा एक जना स्ट्रोक (मस्तिष्कघात)...
प्रा. डा. राजीव झा स्नायु, नसा तथा मेरुदण्डरोग विशेषज्ञ
काठमाडौं । चाडबाडका बेला लामो समयसम्म अस्पतालको बहिरंग सेवा (ओपीडी) बन्द हुन्छन् । अस्पताल बन्द भएको बेला तुरुन्तै रगत आवश्यक परेमा के गर्ने ? भन्ने धेरैलाई चिन्ता हुन्छ ।...
प्रसंग – १ एउटा अनौठो तथ्य के भने, नेपालमा ‘भोक लाग्ने’ औषधिको खपत अत्याधिक हुँदो रहेछ । यहाँ मान्छेलाई दाल–भात नै अपुग छ । खानेकुराको स्रोत भन्दा भोकको क्षेत्रफल...
दशैं सुरु भइसकेको छ । आफन्त, साथीभाइसँग भेटघाट गर्ने, मीठा-मीठा खानेकुरा खाने चाड हो दशैं । दशैंको खानपिन भन्नेबित्तिकै मासुका परिकारको कुरा आइहाल्छ । मासुबिना दशैं अधुरो मानिन्छ ।...
उच्च रक्तचाप भएका व्यक्तिलाई मुटुरोग हुने सम्भावना अधिक हुन्छ । किनकि शरीरमा रक्तचाप बढेको बेला मुटुले बढी दबाबमा काम गर्नुपर्ने हुन्छ । यसले मुटुमा घातक असरहरु गर्न सक्छ ।...
क्यान्सर लाग्नासाथ ‘जीवन सकियो, निको नहुने रोग हो यो, यसले मृत्युको मुखमा धकल्ने गर्छ’ भन्ने आम बुझाइ छ । जसकारण क्यान्सर भएपछि बिरामी हतोत्साही हुन्छन्, डराउँछन् । साँच्चै क्यान्सर...
काठमाडौं । हिजोआज मोटोपनबाट धेरै जना हैरान छन् । मोटो शरीरलाई कसरी घटाउने भन्ने चिन्ता पनि त्यत्तिकै छ । सबै जना आफ्नो फिटनेस र लुक्सको बारेमा चिन्तित देखिन्छन् ।...
कैयौंपटक खेल्दा, सुत्दा समयमा कानमा कीरा वा फोहोर पस्न सक्छ । विशेषगरी बालबालिकामा यस्तो समस्या देखिन सक्छ । जसले कानमा सहन नसक्ने पीडा हुन सक्छ । लामो समयसम्म कानमा...
डा. ओमप्रकाश यादव नाक, कान तथा घाँटीका सिनियर शल्यचिकित्सक
काठमाडौं । अहिले यसैपनि दशैंको माहौल सुरु भइसकेको छ । दशैंको प्रिय भोजन हो, मासु । त्यसमा पनि खसीको पक्कु । तर, खसीको मासु खाने कि नखाने ? कतिपयमा...
डा. अवशेष भण्डारी जनरल फिजिसियन, पेट तथा कलेजोरोग विशेषज्ञ
काठमाडौं । क्यान्सर तीव्र रूपमा बढ्दो स्वास्थ्य समस्या बनेको छ । यसले धनसँगै जनको पनि क्षति हुन्छ । क्यान्सर रोग सुरुमा पत्ता लागेमा पूर्ण रुपमा निको पार्न सकिन्छ ।...
दालमोठ र भुजियालाई प्राय: घरमा स्न्याक्सको रुपमा प्रयोग गरिएको देखिन्छ । चाडपर्व, भेला, जमघटमा दालमोठ र भुजिया हुने नै गर्छ । यसलाई बच्चादेखि वृद्धसम्मले रुचाएको पाइन्छ । चियासँग होस्...
अनुश्री आचार्य पोषणविद्
खराब जीवनशैलीले धेरै रोगको जोखिम बढाउँछ । खराब जीवनशैलीले आजभोलि वृद्धवृद्धा मात्र होइन, युवाहरू विभिन्न प्रकारको रोगको सिकार भइरहेका छन् । ठूला व्यक्ति मात्र होइन, साना बच्चाहरू पनि गलत...
डा. प्रशान्त रिजाल बालरोग विशेषज्ञ तथा पल्मोनोलोजिस्ट
आमा शारीरिक रूपमा बलियो वा कमजोर हुनुमा गर्भको पनि सम्बन्ध हुन्छ अर्थात् गर्भमा रहँदै बच्चाको स्वास्थ्य कस्तो हुने भन्ने निर्धारण हुन्छ । आमाको स्वास्थ्य अवस्था राम्रो छैन भने बच्चाको...
प्रा. डा. जागेश्वर गौतम प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
पछिल्लो समय महिलामा स्तन क्यान्सरको समस्या बढ्दो छ । स्तन क्यान्सर ठ्याक्कै के कारणले हुन्छ भन्न सकिंदैन । यसमध्ये पाँचदेखि १० प्रतिशत कारण वंशाणुगत पनि हो । नेपाल हेल्थ...
डा. कपेन्द्रशेखर अमात्य वरिष्ठ सर्जिकल अन्कोलोजिस्ट
वयस्क र वृद्ध उमेरका व्यक्तिलाई मात्र डिप्रेसन हुन्छ, बालबालिकामा कुनै किसिमको तनाव नहुने र रमाउने उमेर हुने हुँदा यसको जोखिम हुँदैन भन्ने सोच धेरैमा रहेको पाइन्छ । जसकारण डिप्रेसन...
डा. विजय ज्ञवाली साइको थेरापिस्ट तथा अकुपञ्चरिस्ट
मेनिन्जाइटिस एक संक्रामक रोग हो, जसले दिमागलाई प्रभावित गर्छ । मेनिन्जाइटिस संक्रमण हुँदा थोरै मात्र लापरवाही गरियो भने ज्यानै समेत जाने जोखिम हुन सक्छ । त्यसैले समयमै उपचार गरेर...
डा. सुमन भट्टराई वरिष्ठ न्युरोलोजिस्ट
कुनै गम्भीर समस्या भएको बिरामीलाई आईसीयूमा राखेर उपचार गरिन्छ । तर किन आईसीयूमै भन्ने कुरा भने आम मानिसलाई थाहा नहुन सक्छ । आईसीयूको पूरा अर्थ इन्टेन्सिभ केयर युनिट अर्थात्...
डा. अनाम प्याकुरेल जनरल प्राक्टिसनर
काठमाडौं । सडक दुर्घटनाका कारण अनुहारको हड्डी भाँचियो भने त्यसको उपचार म्याक्जिलोफेसियल शल्यक्रियामार्फत गराइन्छ । दुर्घटनाको समस्यामा मात्र होइन, अनुहार तथा मुखमा आउने धेरैजसो समस्याको समाधान यस सर्जरीले गर्न...
डा. सुवास घिमिरे ओरल म्याक्जिलोफेसियल सर्जन
आमाशयको नरम झिल्ली सुन्निनुलाई ग्यास्ट्राइटिस भनिन्छ । यस्तो हुनुमा खानपानको मूख्य भूमिका हुने आम बुझाई छ । खासगरी मैदाजन्य खानेकुराले ग्याष्ट्रिक गराउँछ भन्ने छ । वास्तवमा मैदाले कसरी ग्याष्ट्रिक...
डा. सन्दीपराज कुँवर पेट तथा कलेजोरोग विशेषज्ञ
काठमाडौं । बोनम्यारो अर्थात् चलनचल्तीको भाषामा यसलाई रगत मासी भनिन्छ । बोनम्यारोको काम शरीरभित्र खासगरी रातो र सेतो रक्तकोष निर्माण गर्नु हो । रातो रक्तकोषले हेमोग्लोबिन र श्वासप्रश्वासमा मद्दत...
डा. सुधीर सापकोटा वरिष्ठ बाल हेमाटोलोजिस्ट तथा ओन्कोलोजिस्ट
पुरुषहरुमा मात्र हुने ग्रन्थी हो, प्रोस्टेट । यसलाई पुरुष ग्रन्थी पनि भनिन्छ । यो ग्रन्थी पिसाब थैलीको मुनी र मुत्रनलीको वरपर हुन्छ । ग्रन्थी र रेसा तथा मांसपेशीयुक्त तन्तुबाट...
डा. अनिलपुकार साह कन्सल्टेन्ट युरोलोजिस्ट
काठमाडौं । मुख कीटाणुहरूको प्रवेशद्वार हो । धेरै प्रकारका ब्याक्टेरिया वातावरणीय प्रदूषण, फोहोर हात वा खानामार्फत मुखमा प्रवेश गर्छन् । साथै खानाका बाँकी रहेका सूक्ष्म कणहरू पनि दाँतको बीचमा...
डा. नियुक्ति अर्जेल गिजा तथा दन्तरोग विशेषज्ञ
जब कसैको शरीरमा रगतको प्रवाह सामान्यभन्दा कम हुन्छ, यसलाई न्यून रक्तचाप भनिन्छ । तर मानिसहरूले न्यून रक्तचापलाई गम्भीर रूपमा लिंदैनन् । जबकि शरीरमा कम रक्तचापका कारण आवश्यक अंगहरुमा पूर्ण...
पाचन क्षमता कमजोर हुँदा हामीले खाएको खाना सजिलै पच्दैन । किनकि त्यसबाट पाउने पोषक तत्व शरीरले सोस्न सक्दैन, जसले गर्दा कुपोषण हुन्छ । त्यसैले पाचन प्रक्रिया कमजोर छ भने...
प्रणिती सिंह क्लिनिकल बेरियाट्रिक तथा पोषणविद्
मुटु र मिर्गौला शरीरका दुई महत्वपूर्ण अंग हुन् । तिनीहरूले स्वस्थ राख्न सँगै काम गर्छन् । जब एउटा प्रभावित हुन्छ, अर्को पनि हुन्छ । अर्को शब्दमा मुटुले मिर्गौलाको स्वास्थ्यलाई...
आँखा खोल्दा दुनियाँदिवाना देखिन्छ । मान्छे र उसका महत्वकांक्षा देखिन्छ । पैसा र त्यसको भोक देखिन्छ । सुखसयल र त्यसको आसक्ति देखिन्छ । करियर र त्यसको प्रतिस्पर्धा देखिन्छ ।...
प्रा. डा. दीपक रेग्मी वरिष्ठ नाक कान घाँटीरोग शल्यचिकित्सक
‘तपाईं भन्नुहोस्, जीवनमा सबैभन्दा ठूलो कुरा के छ ?’ बसुन्धरास्थित नेशनल कार्डियक सेन्टरको माथिल्लो तलामा डा. ओममूर्ति अनिलको कार्यकक्ष छ । त्यहाँ पुग्नसाथ उनले हामीलाई अनपेक्षित प्रश्न सोधे ।...
जब हामी निदाउँछौं, मस्तिष्कले आरम पाउँछ । मस्तिष्कलाई ताजा र स्वस्थ राख्न गहिरो र पुग्दो निद्रा जरुरी हुन्छ । हामीलाई थाहा भएकै हो, राती मस्त निद्रा सुतेपछि शरीरमा फुर्ति...
गर्भावस्थामा कसैलाई मीठोमसिनो खानेकुराको तलतल लाग्छ । कसैलाई अमिलो–पिरो खान मनपर्छ, कसैलाई गुलियो । यसबेला मस्तिष्कले न्युरोपेपटाइड हर्मोन उत्पादन गर्छ, जसले अत्यान्तै भोक जगाउने काम गर्छ । भूगोल अनुसार...
बाल मुटुरोग विशेषज्ञ भएर सरकारी सेवामा छिरेको पनि दुई दशक नाघिसकेको छ । यसअवधिमा उनले लाखौं कलिला मुटु छामिन् । ती अबोध बालबालिकाको मुटुलाई फक्राइन् । र, अबको जीवन...
