शिशुदेखि वृद्धसम्म, कुन उमेरका व्यक्तिले कति घण्टा सुत्नुपर्छ ?
निन्द्रा जीवनको आधारभूत आवश्यकता हो । जीवन धान्नका लागि पोषिलो खाना, शुद्ध पानी र ताजा हावाको जस्तै मिठो, गहिरो र पर्याप्त निन्द्रा पनि अत्यन्तै जरुरी छ । गर्भावस्थामा रहेको...
निन्द्रा जीवनको आधारभूत आवश्यकता हो । जीवन धान्नका लागि पोषिलो खाना, शुद्ध पानी र ताजा हावाको जस्तै मिठो, गहिरो र पर्याप्त निन्द्रा पनि अत्यन्तै जरुरी छ । गर्भावस्थामा रहेको...
काठमाडौंको एक प्रतिष्ठित कर्पोरेट हाउसमा काम गर्ने ३८ वर्षीय मनोज न्यौपाने, सो कम्पनीका कार्यकारी प्रमुख हुन् । स्कुल काल देखि तीष्ण दिमागका उनी पढाइमा अब्बल थिए । उनी अत्यन्तै...
मधुमेह, चिनी रोग, सुगर, मधुमुत्र, इक्षुमेहः, क्षारमेहः, औदकमेहः, पिप्पलीमेहः र डायबिटिज जस्ता अनेकौं नामले परिचित यो रोगको मुख्य लक्षण रगतमा ग्लुकोजको मात्रा बढ्नु हो । यो रोग खानामा रहेको...
सर्पलाई आम जनमानसले मृत्युको प्रतीक मानिरहेका हुन्छन् । यसैले होला सर्प देख्नेबित्तिकै मान्छे असाध्यै आत्तिन्छ र त्यसलाई मार्न खोजिहाल्छ । कि, आफ्नो क्षेत्रबाट टाढा लखेट्न खोज्छ । लखेट्ने स्थिति...
मधुमेह एउटा दीर्घकालीन ग्लुकोज चयापचयसँग सम्बन्धित रोग हो । यसलाई चार प्रकारमा वर्गीकृत गरिएको छ । १. टायप १ मधुमेह : यसलाई इन्सुलिन आश्रित मधुमेह भनिन्छ । बाल्यवस्थामा सुरु...
नसा च्यापिने धेरैले भोगिरहेको समस्या हो । यो रोग लागेका व्यक्तिले धेरै कुरामा सावधानी अपनाउनुपर्ने हुन्छ । जीवनशैली परिमार्जन नै यो रोगको मुख्य उपचार भएकाले रोगको व्यवस्थापन र रोकथाम...
अस्वस्थकर खानपान, बदलिंदो जीवनशैलीका कारण पछिल्लो समय मिर्गौला रोगी पनि बढिरहेका छन् । मिर्गौलालाई कसरी स्वस्थ राख्ने भन्ने अहिले धेरैलाई चिन्ताको विषय बनेको छ । यी १६ कुराको पालना...
आयुर्वेद एक प्राचिन चिकित्साशास्त्र हो । आयुर्वेदले भन्छ-मान्छेको स्वास्थ्य शरीर, मन र आत्माको सन्तुलनमा निर्भर गर्छ । साथै तीन दोष (वात, पित्त र कफ)को असन्तुनले शरीर रोगी हुन्छ ।...
आयुर्वेद अनुसार स्वस्थ जीवनको त्रय उपस्तम्भ मानिन्छ, निद्रा, आहार र ब्रम्हाचर्यलाई । यौन अनुशासन ब्रम्हाचर्य भन्नुको अर्थ यो होइन कि, जसले विवाह गर्दैन । जसले सन्तान जन्माउँदैन । ब्रम्हाचर्य...
हाम्रो नियमित खाजा जस्तै भएको छ- चाउचाउ र बिस्कुट । भोक टारिहाल्नुपर्यो ? चाउचाउ उमालेर खाइदिन्छौं । बिहान चियासँग के खाने ? बिस्कुट खोज्न थाल्छौं । बालबच्चालाई खुसी बनाउनुपर्यो...
अत्यन्त कम र असन्तुलित पौष्टिक तत्व भएका उच्च क्यालोरीयुक्त, प्याक गरेर राखिएका, प्रशोधित एवं परिस्कृत, उच्च मात्रामा नुन चिनी र चिल्लो हालिएका र व्यापारिक प्रयोजनका लागि अखाद्य वस्तु नै...
हिन्दू धर्ममा गाईलाई आमा मानिएको छ । संसारको सबैभन्दा प्राचीन धर्मले एउटा सामान्य पशुलाई आमाको स्थान दिनु र यसको मल एवं मूत्रलाई परमपवित्र मान्नु सामान्य नभएर विशेष रहस्यको विषय...
कोरोनाको जोखिम यथावत छ । विज्ञहरुले जाडो महिनामा यसको प्रकोप थप बढ्ने संकेत गरिसकेका छन् । गर्मीको तुलनामा जाडोमा संक्रामक रोग फैलने भय उति धेरै हुन्न । तर, जाडोको...
भिटामीन ‘डी’ चिल्लोमा घुल्ने स्टेरोइडल (कोलेस्टेरोलबाट बनेको) भिटामिन हो । यो भिटामिन प्राकृतिक रुपमा धेरै कमखानेकुराहरुमामात्रपाईन्छ । क्यालसियम र फस्फोरस जस्ता महत्वपूर्ण खनिजतत्वहरुको उपपाचनका लागि आवश्यक यो भिटामिनको अभाव...
थाइराइड एक प्रकारको अन्तश्रावी हार्मोन हो । यस हार्माेनको उत्पादन थाइराइड ग्रन्थीले गर्छ । थाइराइड ग्रन्थी हाम्रो घाँटीको अग्र एवं तल्लो भागमा रहेको रूद्रघण्टीभन्दा केही तल रहेको हुन्छ ।...
चिकित्सा विज्ञानमा भएका धेरै अनुसन्धानहरूले भुँडी लाग्ने समस्यालाई अनेकौं रोगहरूको कारक तत्वको रूपमा दर्शाएका छन् । हुन पनि यो भुँडीलाग्नाको कारणले मुटु तथा रक्तनलीका रोग, अल्जाइमर रोग, मेटाबोलिक सिन्ड्रोम,...
उच्च रक्तचाप व्यवस्थापनका लागि सिफारिस गरिएको खानपान व्यवस्थालाई चिकित्सा विज्ञानमा दाश खानपान विधि भनिन्छ । यो खानपान विधिलाई उच्च रक्तचापको रोकथाम र उपचार एवं मुटु रोगको जोखिम कम गर्नका...
उच्च रक्तचाप व्यवस्थापनका लागि सिफारिस गरिएको खानपान व्यवस्थालाई चिकित्सा विज्ञानमा दास (डिटरी एप्रोचेज टु स्टप हाइपरटेन्सन) खानपान विधि भनिन्छ । यो खानपान विधिलाई उच्च रक्तचापको रोकथाम र उपचारका एवं...
कोरोना भाइरस विरुद्धको खोप वा निश्चित उपचार विधी अहिलेसम्म फेला पारिएको छैन । त्यसैले कोरोना संक्रमितहरुलाई चिकित्सकको निगरानीमा राखेर सुरक्षात्मक विधी अपनाइने गरेको छ । यसक्रममा कतिपयको मृत्यु भएको...
मिर्गौलामा उत्पन्न हुने विविध समस्यामध्ये पत्थरी पनि एउटा हो । अव्यवस्थित जीवनशैली र खानपानका कारण मिर्गौलामा पत्थरी हुने गर्छ । त्यसैले सही खानपानले पनि यस्तो पत्थरीबाट बच्न सकिन्छ ।...
सागसब्जी किनमेल गर्न होस् वा कुनै सामान बोक्न, हरेकले अहिले प्लाष्टिकको व्याग झुन्ड्याएकै हुन्छ । प्लाष्टिक सजिलो साधन हो, सामान बोक्नका लागि । तर, यसको व्यवस्थापन सही ढंगले भएको...
भोक लागेको बेला नखाने, आवश्यक भन्दा ज्यादा खाने, गरिष्ठ भोजन, मसिनो मिठो, तारे भुटेको, पचाउन कठिन,जंकफूड, बट्टाबन्द र संरक्षित खाद्यान्न खाइरहनेहरुलाई पाचन सम्बन्धी समस्या हुन्छ । यहि समस्याले पछि...
मधुमेहको दीर्घकालिन समस्या झेलिरहेकाहरुले मधुमेहमाथि निगरानी गरिरहनु पर्ने हुन्छ । मधुमेहको औषधि सेवन गरिरहेका, ईन्सुलिन लिइरहेका र मधुमेहको कारणले स्वास्थ्यमा जटिलता उत्पन्न भइसकेकाहरुले नियमित रुपमा आफ्नो ब्लड शुगरको लेवल...
मधुमेहको दीर्घकालिन समस्या झेलिरहेकाहरुले मधुमेहमाथि निगरानी गरिरहनु पर्ने हुन्छ । मधुमेहको औषधि सेवन गरिरहेका, ईन्सुलिन लिइरहेका र मधुमेहको कारणले स्वास्थ्यमा जटिलता उत्पन्न भइसकेकाहरुले नियमित रुपमा आफ्नो ब्लड शुगरको लेवल...
युरिक एसिड पनि चिसो मौसममा प्रकोपित रोग हो । यसर्थ वाताबरणमा चिसो बढेसगै ठूलठूला अस्पताल देखि डाक्टर, वैद्य, हाकिम धामी-झाँक्री र जान्ने सुन्नेहरु सँग यो रोगको गुनासो लिएर आउने...
जाडोले केहि रोग वा समस्या पनि लिएर आउँछ । जस्तो कि, मुख बाङ्गो हुने समस्या । यस्ता समस्या धेरैले झेलिरहेका छन् । अनुहारको एकापट्टकिो भाग बाङ्गिने रोगलाई अनुहारको पक्षघात...
पत्यार नलाग्न सक्छ, तर घुर्ने समस्याले दम्पतीबीच फाटो समेत ल्याउने गरेका छन् । केही घटना यस्ता छन्, घुरेकै कारण दम्पतीको सम्बन्ध बिच्छेद भएको । घुर्ने समस्या सामान्य लाग्छ ।...
हामी चाहन्छौं, रोगको शिकार हुन नपरोस् । उमेरमै बुढो हुन नपरोस् । कमजोर, शक्तिहिन र थकित हुन नपरोस् । सधै जवान, स्वस्थ्य, निरोगी, तन्दुरुस्त, फूर्तिलो, हँसिलो, रसिलो हुन पाइयोस्...
अहिले धेरैको समस्या हो, नसा च्यापिने । यो आफैमा रोग होइन । यद्यपी यसले समस्या भने निम्त्याउँछ । ढाडको हड्डी, डिस्क, लिगामेन्ट, मांशपेशी तथा नसाको कमजोरीले उत्पन्न हुने यन्त्रिक...
अहिले धेरैको समस्या हो, नसा च्यापिने । यो आफैमा रोग होइन । यद्यपी यसले समस्या भने निम्त्याउँछ । ढाडको हड्डी, डिस्क, लिगामेन्ट, मांशपेशी तथा नसाको कमजोरीले उत्पन्न हुने यन्त्रिक...
हर्षा, पाइल्स, बबासीर, हेमोरोईड्स, अर्ष तथा मूलब्यादी जस्ता नामबाट परिचित यो रोग अन्तर्गत मलद्वारा तथा मलाशयका भित्ताहरुमा स्थित रक्तनलीहरु विभिन्न कारणले सुन्निन गई देखापरेका श्रृङ्खलाबद्ध समस्याहरू पर्ने गर्छन् ।योग,...
डा. लीना देवकोटा चिकित्सक
२ लेख
डा. नवीन लेखक मनोचिकित्सक
१ लेख
डा. दीपककुमार राय दन्तरोग विशेषज्ञ
० लेख
डा. प्रभात अधिकारी संक्रामक रोग विशेषज्ञ
० लेख
प्रा. डा. राजीव झा स्नायु, नसा तथा मेरुदण्डरोग विशेषज्ञ
२९ लेख
डा. बासुदेव कार्की सिनियर कन्सल्टेन्ट साइक्यार्टिस्ट
५ लेख
डा. दिवाकर शर्मा मुटुरोग विशेषज्ञ
० लेख
डा. ज्ञानु तिमल्सिना प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
० लेख