डा. तुलसी गिरी ! हाम्रो पुस्ताले इतिहासका पानाहरुमा पढेको यो नामलाई राजा ज्ञानेन्द्रले ०६१ माघ १९ पछि साक्षात्कार गराइदिएपछि थप बुझ्न पाइएको हो । ०१७ सालमा आफ्ना पिता महेन्द्रले प्रजातन्त्र निलेकै शैली पछ्याउँदै ज्ञानेन्द्र शाहबाट त्यतिबेलाका योजनाकार राजनीतिज्ञ डा. गिरीलाई मन्त्रिपरिषद् उपाध्यक्ष बनाइएपछि उहाँ फेरि मञ्चमा देखा पर्नुभएको थियो । त्यहीबेलादेखि डा. गिरीसँग भेटेर इतिहासका […]

मैले ०४८ सालमा प्रस्तुत गर्दा नेपाल सरकारको बजेट जम्मा १२ अर्ब थियो । अहिले त्यो ९५० अर्ब पुगेको छ । अर्थतन्त्रमा कति ठूलो परिवर्तन आएको छ भन्ने यसले देखाउँछ । त्यतिबेला हामी आएपछि राज्यको भूमिका आवश्यकै छैन, सबै निजी क्षेत्रले गर्छ भन्ने बाटोमा गएका पनि हैनौं । अति महत्वपूर्ण सामाजिक न्यायको क्षेत्रमा सरकारले काम गर्नुपर्छ […]

बिराटनगर एक हप्ता बसेर राजधानी फर्कंदा सडकका पोलहरुमा चारतारे झण्डा फहराएको देखें । खुसी लाग्यो । कांग्रेस प्रतिपक्षको भूमिकामा नदेखिए पनि बिजुलीको पोलमा देखियो । अन्यथा, केन्द्र र सातवटै प्रदेशमा प्रतिपक्षको रुपमा कांग्रेस छ भनी ‘नोटिश’ गर्ने कुनै जाँगर यसवीच कसैले देखाएको थिएन । ज्याला दिएर घुसारिएका चारतारे झण्डा बिजुलीको पोलमा भेटिँदा पनि काठमाण्डौंको चिसोमा […]

गणतन्त्र नेपालमा बुढा नेताहरुप्रति ठूलो आक्रोश छ । देश र समाजमा अगतिको जिम्मेवार बुढा नेताहरु बताउने गरिएको छ । विकल्पमा पार्टी र राज्यसत्तामा पुग्नेको उमेर हद तोक्नुपर्ने माग उठेका छन् । परन्तु ७० नाघेका बुढाहरुको हातमा नीति निर्माण तह कुण्ठित रहँदासम्म उपल्लो उमेर हद तोकिने स्थिति देखिँदैन । यद्यपि उमेर हद केवल रुपतत्व हो, त्यसको […]

विरासतवाट प्राप्त संघर्षको गाथा, सिद्धान्त र आदर्श, नीति र विचारसँगै सपाट दृष्टिकोण समेतमा कांग्रेस नेतृत्व डग्मगाउन पुग्दा नेपालको इतिहासमा जेठो र परिपक्व मानिँदै आएको पार्टी आज ‘रन वे’बाट बाहिर पुग्दैछ । कांग्रेस पार्टी यतिवेला पद्दतिगतरुपमा पार्टी सञ्चालनका लागि चाहिने विधान नामको दस्तावेजलाई अन्तिम रुप दिने तयारीमा छ । चालु केन्द्रीय समितिको बैठकमा आफ्नो धारणा राख्ने […]

सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो । जनकपुर सीताको जन्म स्थल हो । यहीँबाट माता सीता र भगवान रामको विवाह भएको थियो । यहाँ परापूर्व कालदेखि नै विवाह पञ्चमी हर्षोल्लासका साथ मनाउने गरिन्छ । अवध, मिथिला, भोजपुरा क्षेत्रका लागि विवाह पञ्चमी ऐतिहासिक दिन रहेको छ । सबै हर्षित हुन्छन् । विगतमा १५ दिनसम्म मेला लगाउने गरिन्थ्यो, […]

भर्खरै इन्जिनियरिङ्ग पास गरेर नेपाल इन्जिनियरिङ्ग एसोसिएसनमा आवद्ध एक युवा इन्जिनियरलाई चिया पसलमा फरक-फरक समूहका उम्मेदवारले भोट माग्ने क्रममा रिझाउन गरेका अनेकौँ प्रयत्नहरु हेर्न लायकका थिए । ती मतदाता राजनीतिबारे खासै चासो राख्ने रहेनछन् भन्ने चाँहि फरक-फरक उम्मेदवारसँग उनको यो प्रश्नले जतायो- ‘अनि यो प्रगतिशील भएको चाँही के हो ?, यो प्रजातान्त्रिक भनेको नि ?’ […]

अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले कहिले उजुरी आउला र छानबिन एवं कारवाही गरौंला भनेर बस्ने हो भने भ्रष्टाचार न्यूनीकरण सम्भव छैन । राजनीतिक-प्रशासनिक क्षेत्रका शक्तिशाली हुन् वा अर्थमा रजगज गर्ने र ठेक्कापट्टाका सिन्डीकेट सञ्चालक, उनीहरुमाथिको छानविन एवं कारवाहीमा अख्तियार ‘प्रो एक्टिभ’ बन्नैपर्छ । भ्रष्टाचार नियन्त्रणका नीतिगत निर्णय र त्यसको कार्यान्वयन सजिलो छैन । त्यसमा लिने पहलमा […]

नेपाल प्राकृतिक रुपमा सुन्दर छ । विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा नेपालमा पर्दछ । भगवान गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी नेपालमै पर्दछ । विश्वकै महंगो यर्सागुम्बा लगायतका जडिबुटी नेपालमा पाइन्छ । जलवायुको विविधता र सांस्कृतिक विविधताले पनि नेपाल विश्वमा विख्यात छ । भारतमै ईष्ट इण्डियाले राज गर्दा पनि नेपाल स्वतन्त्र रहन सक्यो । विश्वभर नेपाली ‘गोर्खाली’ अर्थात् […]

संविधानतः प्रधानमन्त्रीज्यूले अन्तर प्रदेश समन्वय परिषदको बैठक यही २३ गते बोलाउनुभएको छ । यो बैठक लामो समयपछि बस्न लागिराखेको छ । यो बैठकमा धेरै विषयवस्तुहरु उठ्ने छन् । मूलतः कानुन निर्माणसँग सम्बन्धित विषय पहिलो विषय हुनेछ । संघीय सरकारले, संघीय संसदले कानून निर्माण गरेपछि प्रदेशमा हामीले कानून बनाउन सकिने अवस्था छ । चाहे त्यो प्रहरी […]

केही समयअघि एउटा विज्ञापनले अत्यधिक चर्चा पायो । बिशेष गरेर सामाजिक सञ्जालमा । कुनै पनि नेपाली विज्ञापनले त्यति चर्चा पाएको मलाई थाहा छैन । त्यो विज्ञापन थियो नेपाल सरकारले ल्याएको सामाजिक सुरक्षा योजनाको । त्यसमा बिरोध र व्यंग्य बढी भए । विरोध मोटामोटी रुपमा तीन कुरामा केन्द्रित  थिए- पहिलो, सरकारले विज्ञापन गर्नु हुँदैन, गरीब सरकारले […]

हामी सबैले अहिले समृद्धि समृद्धि भन्दैछौं । नेकपा यही भन्छ, कांग्रेस यही भन्छ । नागरिक समाज, बुद्धिजीवी यही भन्छन् । समृद्धि नभई हुँदैन । तर, यत्रो सम्भावना भएको देशमा पनि हामीले किन अहिलेसम्म समृद्धि र विकास हासिल गर्न सकेनौं ? हिजो हामीले के भन्यौं भने संक्रमणकाल छ, संविधान बनाऔं, संक्रमणकाल टुंग्याऔं अनि विकास गर्न सक्छौं […]

सरकारले सुरु गरेको सामाजिक सुरक्षा योजना एकदमै सकारात्मक छ । यसका निम्ति सरकारलाई बधाइ र शुभकामना । एकातिर श्रमिकले लाभ पाउने अर्कोतिर औद्योगिक शान्तिबाट रोजगारदाता पनि लाभान्वित हुने । सरकारले खासै अतिरिक्त योगदान गर्नु नपर्ने, संविधान प्रद्धत्त मौलिक हकको कार्यान्वयन पनि हुने । त्यसैले सरकारले ल्याएको कार्यक्रमलाई किन्तु, परन्तु केही नलगाई स्वागत र मद्दत गर्नुपर्छ […]

यो ‘सलाम रोल्पा’ मा छुटेको पन्ना हो । ‘अग्रगामी छलाङ’ का लागि निकै सुझबुझ किसिमले तारतम्य मिलाउनु आवश्यक थियो । र, बडो ‘कुशलतापूर्वक’ मिलाइयो पनि । अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा ‘रिम’ सम्बद्ध पार्टीहरू तथा भारतका माओवादी सङ्ठनहरूले प्रचण्डलाई नपत्याएर गौरवलाई नेता मान्ने गरेको पीडास्वरूप गौरव पक्राउको चाँजोपाँजो मिलाइसकेपछि, नयाँ जनवादी क्रान्ति सम्पन्न नहोउन्जेल दायाँबायाँ  गर्न पाइँदैन भन्ने […]

नेपाली इन्जिनियर माझ चुनावी गर्मी छाएको छ । आगामी मंसिर २८ मा हुने नेपाल इन्जिनियर्स एशोसिएसन (नेइए) को ३२ औं कार्यकारीको चुनावका लागि व्यापक प्रचार–प्रसार चलिरहेको छ । नेतृत्वका लागि मंसिर २८ मा चुनाव हुने भए पनि देशको इञ्जिनियरिङ दिमाग सबै काम छोडेर चुनावी चलखेलमा लागेको असोज २८ भन्दा पहिलेबाटै हो । पहिलोपटक देशको संघीय […]

संयुक्त अधिराज्य (युके) यूरोपियन यूनियन (ईयु) मै रहने कि बाहिरिने भन्ने जनमत संग्रहको अन्तिम परिणाम आउँदा दुबै हात उठाएर तत्कालीन गृहमन्त्री टेरेजा मे खुसीले उफ्रिएकी थिइन् । त्यसपछि उनी आफैं प्रधानमन्त्री हुने सौभाग्य मिल्यो । अन्ततः २९ मार्च २०१९ का दिन संसदले पारित गरेपछि युके विधिवत् रुपमा ईयूबाट बाहिरिनेछ । ईयूबाट बाहिरिएपछि युकेको भविश्य कस्तो […]

सरकारले सुरु गरेको सामाजिक सुरक्षा योजना के हो ? यसबाट को, कसरी लाभान्वित हुने ? निजी क्षेत्रमा कार्यरत श्रमिकले पनि पेन्सन पाउने भनेपछि कसरी, र कहिले पाउने ? यी लगायत आधारभूत कुरामा धेरै मानिसहरुमा अन्योल देखिएको छ । सामाजिक सुरक्षा योजनाबाट सरकारी सेवाका बाहेक आम पेशाकर्मी, श्रमजीवी र सामान्य मजदूरले कसरी फाइदा पाउँछन् भन्नेबारे यहाँ […]

गतवर्ष भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा देशका ७५३ स्थानीय तहमध्ये सबैभन्दा चर्चित बन्यो भरतपुर महानगर । देशभित्रबाट मात्रै होइन, विदेशबाट समेत भरतपुरका विषयमा निकै चासोका साथ हेरिएको थियो । भरतपुर यसकारण चर्चित बन्यो, पहिलो भरतपुर महानगरपालिकाको मेयर पदमा कांग्रेसको समेत सर्मथनमा प्रचण्डपुत्री रेनु दाहाल उम्मेदवार बन्नु । प्रचण्डको राजनीतिक उत्तराधिकारी पनि रेनु दाहाल नै हुन् भन्ने […]

आकाश उही छ, धर्ती उही । समथर उस्तै छ, पहाड उस्तै । तराईमा हुने गर्मी, पहाडमा लाग्ने कुहिरो–हुस्सु सबै उस्तै । तर, हाम्रा पहाडहरु हिमालमा गएर जोडिन्छन्, यहाँका पहाड समुन्द्रमा ठोकिन्छन् । नेपालको तराई जमिनमै गएर सकिन्छ भने फिलिपिन्सका पानीमा । समुन्द्री तटहरुका कारण फिलिपिन्सको बैदेशिक व्यापारमा सहजता छ । सि फुडले खाद्य पदार्थको ठूलो […]

राष्ट्रपतिलाई ‘गाडी खरिद गर्न अठार करोड’, राष्ट्रपति निवासका लागि हेलिप्याड बनाउन पुलिस एकेडेमी सार्ने कुरा, उपराष्ट्रपति कार्यलय र निवासका लागि समाज कल्याण परिषदको भवन खाली गर्न उर्दी । अचेल यस्तै समाचारको चर्चा छ । अनि चर्चाको सुईले ज्यादातर नकारात्मक कोणको कुनो समातेको छ । चर्चामा आएका यी सुविधाका कुरा राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिले आजीवन भोगचलन गर्नका […]

प्रतिनिधिसभाका दुई तिहाई सदस्यको समर्थनमा बनेको ‘बामपन्थी’ सरकारले आफ्नो कार्यकालको ९ महिना कटाएपछि राजनीतिक वृत्तमा यो सरकारको विषयमा चर्चा चुलिएको छ । ०४७ सालको राजनीतिक परिवर्तनपछि ०४८ र ०५६ मा संसदमा स्पष्ट बहुमत हुँदाहुँदै पनि आवधिक सरकार नपाएको देशमा ०७४ को निर्वाचनमा ‘वाम’ गठवन्धनले प्रष्ट बहुमत पायो । त्यो अवस्थालाई दुईतिहाईमा पुर्‍याउन अन्य दलहरुले पनि […]