बहसः अरुण-३ नेपालको हितमा छ कि भारतको ?

नेपाल र भारत दुबै देशमा हुने उच्चस्तरीय भ्रमण आदान-प्रदानका बेला अरुण तेस्रो जलविद्युत् आयोजनाको चर्चा हुने गरेको छ । भारतले जिम्मा लिएका दर्जनौं जलविद्युत् आयोजना अगाडि नबढेको अवस्थामा अरुण तेस्रो जलविद्युत् आयोजनाले किन धेरै प्राथमिकता पाएको होला ? प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले आउँदो हप्ता काठमाडौंबाट संयुक्तरुपमा शिलान्यास गर्ने अरुण...

मोदीको ‘अभिनन्दन’ कि ओलीको ‘लम्पसारवाद’ ?

पञ्चायतकालमा राष्ट्रिय खेलकूद परिषदका सदस्य सचिव शरदचन्द्र शाहको अनौठो बानी थियो, जसले उनलाई अन्य पञ्चभन्दा फरक देखाउँथ्यो । दशरथ रंगशालाको कुनै समारोहमा राजाको सवारी भएमा शाह आफ्नो पूरै ज्यानलाई भुइँमा घोप्टो पारेर राजालाई ढोग्थे । त्यो पञ्चायतभित्रको ‘लम्पसारवाद’ थियो । अचेल मुलुकमा राजतन्त्र त छैन, तर ‘लम्पसारवाद’ कायमै छ । सिंहदरबारमा शासन गर्नेहरु अचेल...

यातायात व्यवसायीको खुट्टामा बन्चरो !

सार्वजानिक बसमा यात्रा गर्दा सर्वसाधारण यात्रुले  पाएका र भोगेका सास्तीहरुको फेहरिस्त यहाँ बर्णन गर्नू नपर्ला, अधिकांश सर्वसाधारणले धेरै नै बिभिन्न सास्ती भोगेका छन् । सरकार यतिबेला सिन्डिकेट विरुद्ध कडा रुपमा प्रस्तुत भइरहेको छ। यातायात व्यवसायीले भने आफ्ना सवारी साधन नचलाएर सिन्डिकेट तोड्ने सरकारी  कदमविरुद्ध आन्दोलनको घोषणा नै गरे । तर सरकारलाई जनताले अभुतपूर्व साथ र समर्थन दिएका...

कार्ल मार्क्स र नेपाली समाजको परिवर्तन

आजभन्दा ठ्याक्कै २०० वर्षअघि अर्थात् ५ मे, १८१८ मा विश्व विख्यात दर्शनशास्त्री तथा कम्युनिष्ट विचारका प्रणेता कार्ल माक्र्सको जन्म भएको थियो । पुँजीवादी उत्कर्षमा पुगेको आजको विश्वमा पुँजीवादबाट सिर्जित तमाम समस्याहरू समाधान गर्दै नयाँ संसारको निर्माण गर्ने अभिलाषा बोकेकाहरू कार्ल मार्क्सका दर्शनशास्त्र फेरि पल्टाउन थालेका छन् । उनको २०० औं जन्मजयन्ती मनाउन र माक्र्सवादलाई...

पति मानसिक रोगी हुँदा पत्नीले डिभोर्स गरिहाल्छन्ः डा. शर्मा

वरिष्ठ मानसिक रोग विशेषज्ञ डा. विश्वबन्धु शर्माले आफ्नो करिब ३७ वर्ष लामो व्यावसायिक जीवनमा यस्ता थुप्रै रोचक, घतलाग्दा, मार्मिक एवं अनौठा अनुभवहरू सँगालेका छन् । बिरामीसँग सम्बन्धित उनका केही अनुभवहरु यस्ता छन्ः काठमाडौको एउटा सम्भ्रान्त परिवारको करिव २२ वर्षका छोरा सिजोफ्रेनियाबाट पीडित थिए । उपचार गर्दा औषधिले छोएन । रोग निको हुनुको सट्टा बढ्दै...

नाकाबन्दी गर्ने मोदीलाई नागरिक अभिनन्दन अस्वाभाविक

भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी नेपालको औपचारिक भ्रमणमा यही बैशाख २८ गते आउनु हुने निश्चित भएको छ । अतिथि देवो भवःको संस्कार, मान्यता र आदर्शलाई आत्मसात गर्ने नेपालीहरुले आगन्तुक बिशिष्ठ पाहुनाको सत्कार, स्वागत र सम्मान गर्नुपर्दछ । यद्यपि मोदीजीको आशन्न भ्रमणको महत्व र औचित्य स्पष्ट छैन, यसबारे विभिन्न कोणबाट बहस हुनसक्दछ । नेपालका प्रधानमन्त्री केपी...

‘सत्यहाङमा’ धर्म परिवर्तन हो, लिम्बुको कान फुक्नुपर्दैन

पृथ्वीनारायण शाहले यो मुलुकलाई एक बनाएर आफ्नो शासनमा ल्याएपछि लिम्बुजस्तो सानो संख्याका जातिहरुको धर्म, संस्कृति, परम्परा र रीतिरिवाजमाथि ठूलो संकट आयो । त्यो कुरा जब हामीलाई थाहा भयो र बोल्न थाल्यौं, सत्ता उनीहरुकै हातमा थियो, सत्तामाथि उनीहरुकै पहुँच थियो, नियम उनीहरु नै बनाउथे । पालना गराउने पनि उनीहरु नै । यसले गर्दाखेरि अझ लगाम...

कहाँको क्यालिफोर्निया, कहाँको सामाखुशी !

परिवर्तन भन्ने कुरा जहिले पनि मानिसले खोजिरहेकै हुन्छ । परिवर्तन नखोज्ने हो भने मानिस जहाँको त्यहीँ रहिरहन्छ । उसको खासै प्रगति हुँदैन । त्यसैले गर्दा आजको युगमा मानिस विभिन्न विचार र दृष्टिकोण लिएर विभिन्न ठाउँमा घुमफिर गरिरहेका हुन्छन् । मानिसको भ्रमण केवल रमाइलोका लागि भएको हुँदैन । मानिसले आफ्नो भ्रमणबाट धेरै कुराको अपेक्षा गरेको...

चीन र भारतका मुद्दाः चरणवद्ध सम्बोधनको दृष्टिकोण

वसन्तको मन्द हावा र सुर्योदय सँगै अप्रिल २८ को बिहान भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र चिनियाँ राष्ट्रपति सि जिनपिङ मध्यचीनको हुवेई प्रान्तस्थित वुहानमा तालछेउको पार्कमा टहलिए । तालको किनारमा कुनै पनि लिखित नोटहरु एवं पूर्वनिर्धारित औपचारिक एजेन्डाविना चीन भारतको द्वीपक्षीय सम्बन्ध सुधारका लागि भएका प्रतिवद्धता भन्दा नितान्तै व्यक्तिगत अनौपचारिक भेटवार्ताले भ्रमण आत्मियता र अन्तरक्रियात्मक...

कोरियाको प्रगतिलाई अमेरिकाले समर्थन गर्ला ?

उत्तर कोरियाली नेता किम जोङ-उन र दक्षिण कोरियाली राष्ट्रपति मुन जाय-इन ले शुक्रबार दक्षिण कोरियाको पानमुनजोम क्षेत्रमा ‘पानमुनजोम घोषणापत्र’मा हस्ताक्षर गरेका छन् । यो घोषणापत्रले सन् १९५० देखि १९५३ सम्म चलेको कोरियाली युद्धलाई औपचारिकरुपले अन्त्य गर्ने र शान्तिको पथमा केन्द्रित हुने लक्ष्य लिएको छ । कोरियाली प्रायद्धीपमा निशस्त्रीकरण दुवै देशको साझा उद्देश्य रहेको यो...

देउवालाई प्रश्न-बल्ल आएर ‘नाकाबन्दी’ भन्यौ, अरु गल्ती कहिले स्वीकार्ने ?

१७ वैशाख, काठमाडौं । कांग्रेस केन्द्रीय कार्यसमिति बैठकमा आइतबार साँझ निर्णयार्थ पेश भएको प्रस्तावको दोस्रो बुँदामा केन्द्रित रहेर एक केन्द्रीय सदस्यले सभापति शेरबहादुर देउवालाई प्रश्न गर्न खोजेका थिए । उनको प्रश्न थियो, ‘देउवाज्यू प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा चुनावमा त वाम गठबन्धनका कारण कांग्रेस पराजित भएछ, अनि स्थानीय तह चुनावमा कुन गठबन्धनले हामीलाई हरायो ?’ तर,...

लुम्बिनीलाई मागीखाने बनाउने कि गरीखाने ?

पछिल्लो समयमा संसारभरि नै बौद्ध धर्म र दर्शनको महत्व बढ्दै गएको छ । नेपाललगायत एशियाली देशहरुमा भन्दा पनि बढी पश्चिमा देशहरुमा बौद्ध धर्म र दर्शनको अध्यताहरु, अनुयायीहरु र सोप्रति सौहार्दता राख्नेहरुको संख्या बढ्दो छ । भगवान बुद्धले दिनुभएको शान्ति, अहिंसा, परोपकार, सदाचार, अपरिग्रह, निर्मोह जस्ता सद्गुणहरु मानव मात्रका लागि महत्वपूर्ण छन् । मानिसहरुको भवतृष्णा,...