वर्तमान सरकारको एक वर्ष कस्तो रह्यो भनेर सोध्नुभयो भने एक वाक्यमा मेरो जवाफ हुन्छ– स्थिर तागतसँगै असंगत प्रलाप । यो सरकारलाई अर्को चार वर्ष बाहिरबाट कसैले हल्लाउन सक्दैन । बलियो इच्छाशक्ति भएको नेताले बागडोर सम्हाल्नुभएको छ । तर, यसको अर्को पाटोमा विभिन्न क्षेत्रमा असंगत प्रलाप देखिन्छ । विकासबारे आर्थिक नीति, परराष्ट्र सम्बन्ध, प्रशासनिक व्यवस्थापन, समाज, […]

अनलाइनखबरमा सोमबार एउटा ब्लग आएको रहेछ, धीरकुमार श्रेष्ठजीले लेख्नुभएको । उहाँको ब्लगको शीर्षक छ, ‘वर्किङ भिसामा हजुर, वर्किङ भिसामा !‘ यो शीर्षक हेरेपछि प्रष्ट बुझिन्छ, यस आलेखसँग हाम्रो गीत ‘भिजिट भिसामा’को केही न केही नाता/साइनो छ । पढ्दै गएँ, नभन्दै त्यो हाम्रो गीतकै सेरोफेरोमा लेखिएको ब्लग रहेछ । हाम्रो फिल्म ‘दाल भात तरकारी’मा समावेश गीतप्रति, […]

प्रसंग राउतबाट शुरुवात गरौं । राउत अर्थात् सीके राउत । ‘स्वतन्त्र मधेस गठबन्धन’ का नेता । नेपालको तराई-मधेसमा केही वर्षयता पृथकतावादी आन्दोलन चलाइरहेका उनकै भाषामा एक स्वराजी । मार्च ८ गते देशको ध्यान सवर्त्र १०९ औं अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवसले खिचेको थियो । सरकारले सार्वजनिक विदा दिएको थियो । अपरान्हतिर सामाजिक सञ्जालमा बिल्कुलै फरक धारको […]

तीन सय बर्षअगाडि गोर्खाका राजा नरभूपाल शाहले शुरू गरेको नेपाल एकीकरण अभियान पृथ्वीनारायण शाह हुँदै प्रताप सिंह शाह र बहादुर शाहसम्म आइपुगेको नेपालको विस्तार कालान्तारमा खुम्चिँदै गयो। झन्डै ५० बर्ष लगाएर गरिएको त्यो बिशाल बिस्तार २५ बर्ष पुग्न नपाउदै १८७२ को सुगौली सन्धिले अलिकति लुछेर लग्यो। सिक्किमदेखि गढवालसम्म भारतले आफ्नो बनाएको त्यो भू-भाग पुगेर फर्कने हरेक […]

ओली सरकारले लगानी सम्मेलन यही चैत्र १४ गतेदेखि गर्दैछ । यसलाई सफल बनाउन लागि सरकार प्रयत्नमा लागिरहेको बखत नेकपा विप्लव समूहले अरुण जलविद्युत आयोजनाका महत्वपूर्ण उपकरण ध्वस्त पार्ने, टेलिफोन टावरमा आगजनी गर्ने, चन्दा आतंकका नाममा निजी उद्यम र उद्योग तथा व्यक्तित्वहरुलाई समाप्त पार्नेसम्मका चरम आतङ्ककारी तथा आततायी गतिविधि बढाइरहेको देखिन्छ । यो भनेको सानोतिनो र […]

नेपालमा दुईवटा समूह, प्रवृत्ति अथवा शक्तिहरु सक्रिय हुँदै आएका छन् । एउटा यो राज्यसत्तालाई असंवैधानिक, अलोकतान्त्रिक र हिंसाद्वारा परिवर्तन गर्ने, यसलाई उल्ट्याउने केही शक्तिहरु नेपालमा सक्रिय छन् । त्यो हामी सबैलाई थाहा छ । दोस्रो शक्ति, समूह अथवा प्रवृत्ति यो देशलाई विखण्डन गर्ने, स्वतन्त्रताका नाममा, स्वाधीनताका नाममा या स्वराजका नाममा नेपालमा निरन्तर सक्रिय हुँदै आएका […]

१) सिके राउतबारे काठमाडौंमा शुरुदेखि भ्रमहरु फैलाइयो । उनलाई धेरै नै बढाइ–चढाइ प्रस्तुत गरियो । भयको हाउगुजी फैलाइयो । उनी र उनको संगठन देशको सबैभन्दा ठूलो खतरा हो भनेर प्रचार गरियो । यसमा देशको राजनैतिक परिवेशले पनि काम गरेको थियो । संविधान निर्माणका बेला अनेकौं आन्दोलनहरु भए । मधेस आन्दोलनका क्रममा नाकाबन्दीसम्म भयो । यसक्रममा […]

म नेपालको संविधानको धारा ५ प्रति सम्वद्ध सबैको ध्यानाकर्षण गराउन चाहन्छु । धारा ५ को उपधारा २ मा उल्लेख छ- राष्ट्र हित प्रतिकुलको आचरण र कार्य संघीय कानूनबमोजिम दण्डनीय हुनेछ । हामी सबैलाई थाहा छ, सिके राउतजीले नेपालको राष्ट्रिय एकता र अखण्डताका विरुद्धमा सकेसम्म विषवमन गर्नुभएको छ । मैले भन्नुपर्छ दुःखका साथ न उहाँले राष्ट्रिय […]

२४, फागुन, काठमाडौं । शुक्रबार गृहमन्त्रालयले राष्ट्रिय सभागृहमा आयोजना गरेको राजनीतिक सहमतिमा हस्ताक्षर गर्ने कार्यक्रममा स्वतन्त्र मधेस गठबन्धनका संयोजक डा. सिके राउतले केपी ओली बोल्नुपूर्व सम्वोधन गरे । पृथकतावादी आन्दोलनमा लागेर भर्खरै जेलबाट छुटेका डा. राउतले के-के बोले भन्ने विषयमा धेरै मानिसहरुको चासो हुनु स्वाभाविकै हो । पाठकहरुको यही जिज्ञासालाई समाधान गर्नका लागि हामीले यहाँ […]

२३ फागुन, काठमाडौं । देशमा यतिखेर नेकपा नेतृत्वको ‘बलियो’ सरकार चलिरहेको छ । दुईतिहाई बहुमतको सरकार बनेसँगै हामीले राजनीतिक स्थिरता प्राप्त गर्‍यौं भनिँदैछ । तथापि, परिस्थितिचाहिँ ‘माओवादी जनयुद्ध’ कालमा जस्तै गोली चल्ने, बम पड्किने र मान्छे मर्ने बाटोतिर मोडिँदैछ । गाउँ-गाउँमा फेरि माओवादीको ‘बिगबिगी’ सुरु भएको छ । दशवर्षे द्वन्द्वकालमा ‘माओवादी समस्या’ व्यापक प्रयोगमा आएको […]

जतिबेला म कमलरीका रुपमा कसैको घरमा बँधुवा श्रमिकका रुपमा काम गर्थें, त्योबेला नारी दिवस मेरो जानकारीसम्म आइपुगेको थिएन । जब म अधिकारका लागि संगठित हुँदै बाहिरी समाजको सम्पर्कमा पुगेँ त्यसपछिमात्र अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवसबारे जानकारी भयो । पछिल्लो समय ८ मार्चलाई अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक महिला दिवस भन्ने कि अन्तर्राष्ट्रिय नारी दिवस भन्ने दुविधामा छु । त्यसैले […]

बाहिरबाट हेर्दा ईज्जतदार, सबैले मानेको तर महिला हिंसा गर्ने पुरुषको मुखटा हटाउने काम मीटु अभियानले गर्‍यो । प्रतिष्ठित भनिएका व्यक्तिले कसरी जागिरको प्रलोभन देखाएर, सहयोग गरेजस्तो गरेर महिला हिंसा गर्छन् भन्ने कुरा यो अभियानले बाहिर ल्यायो । सरिफ पनि देखिनुपर्ने, तर नचाहिने काम गर्नेको विरुद्धमा महिलाहरू बोल्दैनथे । पीडकद्वारा महिलालाई यो घटना सार्वजनिक गरिस् भने […]

विश्व पर्यटन बजारमा जापानी पर्यटक अर्थात जापान बजारलाई एउटा ‘भ्यालु मार्केट’का रुपमा हेर्ने गरिन्छ । सन् २०१८ विदेश भ्रमण गर्ने जापानीहरुको संख्या करीव १ करोड ९० लाखको हाराहारीमा पुगेको छ । यो बढ्ने क्रम जारी छ । ९० को दशकतिर युरोप वा अमेरिका मुख्य गन्तव्य रहेकोमा हाल ७० प्रतिशतभन्दा बढी जापानीहरुको भ्रमण गन्तव्य एशियातिर मोडिएको […]

‘मौसमको विचार गरेर मात्र उड्नुस्, नेपालमा अहिले भएका दुर्घटनामा कम्तिमा पनि ५० प्रतिशत कम हुन्छ ।’ मेरो प्रश्नको जवाफ दिँदै थिए चिनियाँ पाइलट (क्याप्टेन) चाओ फेङ दे । मैले सुझाव नेपालका पाइलटलाई मागिदिएको थिएँ । चिनियाँ पाइलटलाई मेरो प्रश्न थियो- ‘नेपालमा साना विमानहरुको दुर्घटना झन्भन्दा झन् बढ्दैछ, यसलाई कसरी कम गर्न सकिएला, नेपालका पाइलटहरुलाई केही […]

बीआरआई चिनियाँ राष्ट्रपति सि जिङपिङले पहिलोपटक काजस्थानजस्थित नजरबावेभ युनिभर्सिटीबाट सन् २०१३ सेप्टेम्बर ७ को दिन कागस्थान भ्रमणका क्रममा घोषणा गरेका हुन् । उनले दोस्रो पटक एसियन मूलुकहरुको भ्रमणका क्रममा इन्डोनेसियामा संसदलाई सम्वोधन गर्ने क्रममा सन् २०१३ अक्टोवर ३ मा बीआरआईको घोषणा गरेका हुन् । यो धारणा पुरानो सिल्करोडको नयाँ स्वरुप हो र यसले विश्वलाई एक […]

शुक्रबार कैलालीको अत्तरियाबाट डोटीको दिपायलसम्मको यात्रा यादगार रह्यो । हामी जस्ता साधारण व्यक्तिहरुका लागि सार्वजनिक यातायात बाहेक अर्को कुनै विकल्प पनि हुँदैन यात्रा गर्नका लागि । झुण्डिए पनि, च्यापिए पनि, धक्का खाए पनि, जे गरे पनि, सार्वजनिक यातायातका साधनहरुनै हाम्रा मित्र हुन् । त्यही सार्वजनिक यातायातको प्रयोग गरी गरिएको यात्राका केही स्मरणीय दृष्यहरु रहे । […]

भरतमोहन अधिकारीलाई काठमाडौंले अर्थविदको परिचय दियो । आफ्नो ‘गाउँ आफैँ बनाऔं’ र सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरणको अभियन्ता बनायो । हो पनि । तर, उनको खास, मोरंगीया परिचय हो, ‘वकिल सा’ब ।’ ‘मोरंगीया’, अर्थात् अहिलेको मोरङ र सुनसरी जिल्लाको भेग । २०१५ सालको आम निर्वाचनसम्म सुनसरी भन्ने अलग्गै जिल्ला थिएन । पछि भौगोलिक विभाजनमा मोरङको पश्चिमी […]

हिजो आजको इतिहास हो भने भोलि आजको भविश्य हो । हरेक व्यक्ति, संस्था वा राष्ट्रले हिजोको इतिहासलाई विश्लेषण गरी आजको यात्रा तय गर्ने र भोलिको योजना बनाउने हो भने सायदै उसले पछाडि फर्केर हेर्नु पर्ला । आजको युग कडा प्रतिस्पर्धाको युग हो । जो हरेक प्रतिस्पर्धामा अब्बल ठहरिन्छ ऊ जहिल्यै एक कदम अगाडि हुन्छ । […]

इ.पू. ३७१ मा पुरानो भारतबर्षको मगध राज्यमा जन्मेका चाणक्य अर्थशास्त्र, व्यवस्थापन, कुटनीति, राजनीतिशास्त्र र सुशासनका मूर्धन्य विद्वान थिए । उनलाई विष्णुगुप्ता र कौटिल्यको नामले पनि चिनिन्थ्यो । उनको ज्ञान, त्याग, दृढसंकल्प र राष्ट्रवादी छवि हामी सबैका निम्ति प्रेरणाको स्रोत बन्न सक्छ । दुई सहस्राब्दी भन्दा अघि लेखिएका उनका कृतिहरु आज पनि जिवन्त र प्रेरणादायी पाइन्छ […]

राजनीतिक स्थिरतापछि नेपालले विकास समृद्धिको लक्ष्य प्राप्त गर्नका लागि विश्वमञ्चहरुमा लगानी गर्न लगानीकर्ता, उद्योगी एवं व्यापारिक व्यक्ति तथा फर्महरुलाई आमन्त्रण गरिरहेको छ । नेपालमा लगानी गर्न भारतीय लगानीकर्ताहरुलाई उत्प्रेरित र आर्कषित गर्ने कार्यक्रम सकिन नपाउँदै विश्व बैंकको डुईङ विजनेस प्रतिवेदन २०१९ सार्वजनिक भएको छ । नेपाल उद्योग व्यवसाय सञ्चालन सहजताको अवस्था चित्रण गर्ने विश्व बैंकको […]

यो वर्षको २१ औँ भूकम्प सुरक्षा दिवस ‘विपदबाट सुरक्षित हुने नागरिक अधिकार पूरा गर्न जिम्मेवार संघ, प्रदेश र स्थानीय सरकार’ भन्ने मूल नाराका साथ सरकारका तीनै तहमा विभिन्न जनचेतना मूलक कार्यक्रम गरी मनाइयो । वि.सं. १९९० सालमा गएको महाभूकम्प र त्यसबाट भएको मानवीय एवंम भौतिक क्षतिको स्मृतिमा हरेक वर्ष माघ दुई गते भूकम्प सुरक्षा दिवस […]