पत्रकार महासंघले पहिलोपटक पत्रकारविरुद्ध हुने अपराध र दण्डहीनता अन्त्यसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय दिवस यसैसाता मनाएको छ । नेपालको सन्दर्भमा पत्रकारविरुद्ध हुने अपराधहरु समयक्रमसँगै विविधिकरण हुँदै गएका छन् । यो सन्दर्भमा दिवसको सार्थकता पनि बढ्दै गएको छ । पञ्चायतकाल, बहुदल, जनयुद्ध, जनआन्दोलन, शान्तिप्रक्रिया, मधेस आन्दोलन र संविधान निर्माणपछि बनेको सरकार, यी चरणहरुलाई नियाल्ने हो भने नेपालको पत्रकारितामा समस्या […]

१२ मंसिर, धरान । दुई दिनपछि हुने उपनिर्वाचनलाई सत्तापक्ष नेकपा र प्रमुख प्रतिपक्ष नेपाली कांग्रेसले प्रतिष्ठाको विषय बनाएका छन् । पोखरा, धरान, महोत्तरी लगायतका केही निर्वाचन हुने तहको स्थलगत भ्रमणपछि के बुझियो भने- यो निर्वाचन नेकपाको मध्यावधिक समीक्षाको अवसर हो । कांग्रेस नेताहरुले जहाँ पुगेपछि एउटै कुरा दोहोर्‍याएका छन्- यो निर्वाचनमा कांग्रेसले जितेर नेकपाको सत्ता […]

बर्षायाम सकिएपछि तराईमा बाढीबाट त्राण पाइन्छ । तर, चिसो र शीतलहर बढ्न थालेपछि शीतलहरलाई झेल्न सकिन्छ कि सकिन्न भन्ने भय हुन थाल्छ । चिसोले गरीवलाई बढी सताउँछ । कमजोर स्वास्थ्य र पाको उमेरकालाई बढी असर गर्छ । विगत तीन चार दशकदेखि नेपालमा शीतलहर एक चुनौती बन्दै गएको छ । उच्च हिमाली र पृथ्वीको ध्रुवीय क्षेत्रमा […]

मंसीर १४ गते संसद, प्रदेशसभा लगायत तीनै तहका विभिन्न पदमा उपनिर्वाचन हुँदैछ । यो उपनिर्वाचन भविष्यका लागि एउटा मानदण्ड बनेर उभिन सक्ने देखिन्छ । यो उपनिर्वाचन नेपाली कांग्रेस र नेकपाको सफलता देखाउन मात्र हैन, निर्वाचन आयोगका प्रमुख आयुक्त दिनेश थपलियालाई स्वतन्त्र र निष्पक्ष निर्वाचन सफलतापूर्वक सम्पन्न गराउन सक्षम प्रमुख आयुक्तको रुपमा सावित गर्न पनि महत्वपूर्ण […]

‘उपचार क्रममा जटिलता देखियो वा मृत्यु भयो भने हुलदंगा हुन्छ, जति काउन्सिलिङ गरे पनि काम लाग्दैन । पत्रपत्रिकाले पनि लापरबाही भनेर लेखिदिन्छन् । जटिलता वा लापरबाही छुट्याउन छानविन हुँदैन ।’ प्रायः चिकित्सकबीच यस्तै गफ भइरहन्छ । चिकित्सकले उपचारमा भरमग्दुर कोसिस गरेको हुन्छ, धेरै बिरामीलाई जोगाएर डिस्चार्ज गरिएको हुन्छ । अत्यन्त न्यून बिरामीमा जटिलता वा मृत्यु […]

३ मंसिर, काठमाडौं । उपनिर्वाचनको प्रचारप्रसारमा व्यस्त रहेका नेकपा नेता देवेन्द्र पौडेल सोमबार राति हानिँदै काठमाडौं आइपुगे । आइतबारको सचिवालय बैठकले मन्त्रिपरिषद् पुनर्गठनको जिम्मा प्रधानमन्त्रीलाई दिएको समाचारपछि सम्भावित मन्त्रीका रूपमा हेरिएका उनलाई कार्यकर्ताले नै काठमाडौं जान सुझाएका थिए । पौडेल काठमाडौं आएलगत्तै केही नेतासँग सम्पर्कमा पुगे पनि मन्त्रिपरिषद् पुनर्गठनबारे खासै मेसो पाउन सकेनन् । बरू […]

पहाडतिरै जन्मिएर हुर्केको, कर्मभूमि पनि उतै बढी भयो । तराईका चाडपर्वहरुको बारेमा सञ्चारमाध्यमबाट बढी सुनेको, कम देखेको । पर्सामा प्रमुख जिल्ला अधिकारी रहँदा यसपाली तराईको मुख्य पर्व छठलाई नजिकबाट नियाल्ने अवसर मिल्यो । शुरुको दिनदेखि अन्तिम दिनसम्म प्रत्यक्ष अवलोकन गर्दा थाह भयो, छठको अनुकरणीय पक्ष धेरै रहेछन् । त्यसैले यसले राष्ट्रिय पर्वको रुप ग्रहण गर्दैछ […]

३ मंसिर, काठमाडौं । संघीय निजामती सेवाको गठन, सञ्चालन र सेवाका शर्त सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक अहिले प्रतिनिधिसभाको राज्य व्यवस्था समितिमा विचाराधीन छ ।  विधेयकमा सेवानिवृत्त निजामती कर्मचारीले सामाजिक सञ्जाल वा सञ्चारमाध्यममार्फत सरकारको आलोचना वा राज्यविरुद्ध द्वेष वा कलह बढ्ने र हिंसा भड्कने अभिव्यक्ति दिन रोक लगाउने प्रस्ताव गरिएको छ । सरकारको आलोचना गरे […]

पञ्चायतकालमा कालापानीको सीमा समस्याको मुद्दा दबिएको थियो । स्थानीय स्तरमा पनि यो विषयमा खोजबिन थिएन । बहुदलीय व्यवस्थाको पुनःस्थापना पछाडि धेरै ठाउँमा धेरैले यो विषयलाई अगाडि ल्याए । दार्चुलाबाट प्रेमसिंह धामीले नेतृत्व गरे । उनले ‘कालापानी काठमाडौंलाई किन दुख्दैन ?’ भनेर लेख लेखेपछि सम्पूर्ण नेपालीहरु भावनात्मक रुपमा कालापानीको पक्षमा जोडिएका थिए । आजसम्म आइपुग्दा सम्पूर्ण […]

कसैले भारतको ज्यादती रोक्न नेपालले के गर्नुपर्ला भनेर सोध्यो भने आजभोलि बच्चाबच्चीहरुले समेत पर्खाल लगाउनुपर्छ भन्ने अवस्था आइसक्यो । अझ अलिकति नेपाल–भारत सम्बन्ध बुझेको सचेत नेपालीको लागि त यो सोध्नुपर्ने प्रश्न नै होइन, किनभने नेपालले आफ्नो अस्तित्व जोगाउन सिमाना पर्खाल लगाउन अत्यावश्यक भइसक्यो । यो विषयमा अहिले जनमत संग्रह गराउने हो भने पर्खाल लगाउने पक्षमा […]

लिम्पियाधुरादेखि कालापानी र लिपुलेकसम्म भूभाग नेपालको हो । भारतले कालापानी र लिपुलेकसम्मको विशाल भूमिलाई अतिक्रमण गर्दै आफ्नो नक्सा सार्वजनिक गरेपछि नेपालको राष्ट्रियता, राष्ट्रियसार्वभौमकता र भौगोलिक अखण्डतामाथि हस्तक्षेप भएको सन्दर्भमा सम्पूर्ण नेपालीहरूको बीचका साथै राजनीतिक र कूटनीतिक वृत्तमा निकै हलचल उत्पन्न भएको छ । नेपालको भूमिमाथिको अतिक्रमणको विषयलाई लिएर प्रमुख प्रतिपक्षीदल नेपाली कांग्रेस तथा संसदभित्र प्रतिनिधित्व […]

नेपालमा २००७ सालको राजनैतिक परिवर्तनदेखि हालसम्म थुप्रै राजनैतिक परिघटना देशवासीले आत्मसात गरेका छन् । देशमा राजनैतिक परिवर्तन र जनआन्दोलन चरण चरणमा रहने क्रममा अस्थिर शासन प्रणाली मै देशले सरकारको नेतृत्व पाएको विगत देखिन्छ । फलस्वरुप विभिन्न ऐन कानून, सरकारी निर्णय, आयोग, शान्ति तथा मैत्री सन्धी एवं सरकारी नीतिको आवरण मार्फत खुला सीमाबाट सहजरुपमा नेपाल प्रवेश […]

टनकपुर र महाकालीको सन्धिको विषयमा विवाद उब्जिएपछि २०५५ सालमा पद्मरत्न तुलाधरको संयोजकत्वमा समिति गठन भएको थियो । त्यो समितिमा म पनि थिएँ । समितिमा बस्नुभन्दा अगाडिदेखि नै नेपालको सिमानाको विषयलाई नजिकबाट अध्ययन गरेको हुँ । म नेकपा (माले) मा हुँदा मार्च लिएर पश्चिमी सिमाना गयौं । हालका पर्यटनमन्त्री योगेश भट्टराईको टीम हामीभन्दा चार दिनपछि पुगेका […]

चार वर्षअघि भारतले नेपालमाथि लगाएको नाकाबन्दीविरुद्ध उभिँदा तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई मधेस केन्द्रित राजनीतिक दलको साथ थिएन । तर एकतर्फी रुपमै नाकाबन्दी फिर्ता गराउन सफल भएका ओली ‘राष्ट्रवादी’ नेताको रुपमा उदाए । चार वर्षपछि भारतले आफ्नो राजनीतिक नक्सामा कालापानी क्षेत्रलाई समेटेपछि नेपाली जनता उद्धेलित भएका छन् । र, भारतसँग वार्ता गरेर समस्या सुल्झाउन ओलीलाई […]

विश्वव्यापीकरणको यो युगमा नेपालीभाषीहरु अहिले विश्वका अधिकांश कुनामा पुगिसकेका छन् । कुनै समय विदेशमा बस्नु भनेको अर्कै ग्रहमा गएर बसेको जस्तो मानिन्थ्यो । तर, अब त्यो समय रहेन । अलि पहिले पढ्न या अन्य कुनै उद्देश्यले विदेश गएका अधिकांश नेपालीहरु त्यतै नै आफ्नो भविश्य देखेर उतै बस्न थाले । त्यसमा नेपालको माओवादी विद्रोह र अमेरिकाले […]

भारतले कालापानी, लिपुलेक, लिम्पियाधुरा क्षेत्रलाई समेटेर जाली नक्सा प्रकाशित गरेपछि नेपालमा व्यापक विरोध भएको छ । वामपन्थी शक्तिहरुले भारतीय हस्तक्षेपको इतिहासदेखि नै विरोध गर्दै आएका थिए । मूलतः नदीनालाको किनबेच, सीमा अतिक्रमण, तराई क्षेत्रको डुवान, राजनीतिक हस्तक्षेप, नाकाबन्दीजस्ता भारतीय अत्याचार र अपराधका विरुद्ध वामपन्थी शक्तिहरुले निरन्तर विरोध गर्दै आएको पाइन्छ । भारतले नेपाली भूमिसमेत सामेल […]

राष्ट्रिय जनगणना र राष्ट्रिय कृषिगणनाका लागि वि.सं. ०१७ सालमा २६ महिनाका लागि केन्द्रीय तथ्यांक विभागमा शाखा अधिकृतमा भर्ना भएँ । त्यतिबेलासम्म नेपालमा जम्मा ३५ वटा जिल्ला थिए । जनगणनाका लागि मलाई पश्चिम नेपाल खटाइयो । मलाई डोटी, बैतडी र डडेलधुराको जनगणनाको जिम्मेवारी दिइयो । बझाङ र दार्चुला उपजिल्लाका रूपमा थिए । वि.सं ०१८  जेठमा म […]

कृषिमा मेरो अनुभव तीतो मीठो दुबै छ । शुरुमा केही अप्ठ्याराहरु आइपरे । मुख्य समस्या जग्गाको थियो । जग्गा जुटाउनका लागि केही समस्या पर्‍यो । काम शुरु गर्नका लागि दुई सय विगाहा जग्गा आफैंले किने । अहिले काम शुरु भइसकेको छ । मेवा, कागती, स्टाबेरी लगायतका फलफूलहरु मात्र होइन, किसानसँग मिलेर हामीले धान खेती पनि […]

शहरी विकास मन्त्रालयमा सन् २०११ मा भएको एक कार्यक्रममा’विकसित देशहरुमा फोहोरको प्रकृतिअनुसार श्रोतमा नै छुट्टाएर रिसाइकल तथा कम्पोस्ट प्रविधिद्वारा व्यवस्थापन गर्न शुरु गरिएको’ भनी एक अनुसन्धानकर्ताले प्रस्तुति दिने क्रममा यस्तो प्रविधि जर्मनीमा रहेको भनी उदाहरण दिए । लगत्तै उनको प्रस्तुतिमा टिप्पणी गर्दै एक जिम्मेवार सरकारी अधिकारीले आफूले पनि जर्मनीमा नै पढेको बताउँदै टिप्पणी गरे,’जर्मनीमा सबै […]

‘म धेरै बिरामी छैन, मिर्गौलाले काम गर्न छोडेको मात्र हो’ अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएपछि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले नेकपा सचिवालय वैठकमा बोलेका शब्दहरु ठ्याक्कै यही नभए पनि भाव लगभग यस्तै हुनुपर्छ । एउटा दीर्घरोगीका रुपमा ओलीको मनोबल नाप्नका लागि यही एउटा अभिव्यक्ति काफी छ । १२ वर्ष अगाडि प्रत्यारोपण गरेको मिर्गौलाले काम गर्न छोड्नुलाई यसै पनि […]

प्रधानमन्त्री ओलीले कसैको सल्लाह सुन्नुहुन्न । उहाँका कार्यकारी सल्लाहकारहरुका सल्लाहसमेत सुन्नुहुन्न । तैपनि सार्वजनिकरुपले भन्दा मेरो पनि शुभेच्छा के छ भने अरु धेरै मान्छेहरुले चाहेजस्तै उहाँको जीवन लामो होस् । लामो बाँच्नुभयो भने नेकपाका नेताहरुलाई उहाँले अझै धेरै सघाउन सक्नुहुन्छ । आराम गरेर स्वस्थ्यरुपले बसिरहे सरकारमै पनि खटनपटमा उहाँको हात अझै धेरै हुन सक्छ । […]