सरकारले संसदको ०७६ सालको वर्षे अधिवेशनमा गुठी ऐन संशोधनका लागि सदनमा विधेयक पेश गर्‍यो । तर, जनताको उग्र विरोधका कारण फिर्ता लिनुपर्‍यो । सन् २०१९ को शुरुमा हङकङको विधायिकामा हङकङवासीहरुलाई चीनमा सुर्पुदगी गर्ने विधेयक पेश भयो । विधेयकको विरोधमा आन्दोलन चर्केपछि हङकङ सरकारले विधेयक फिर्ता लियो । यी दुई उदाहरणबाट के बुझिन्छ भने सरकार जनताको […]

मंसिर १९ गते इटहरीको तालतलैया सिमसार क्षेत्रमा एउटा सामूहिक मौन ब्रतको आयोजना भयो । वातावरणीय परिवर्तनको प्रभावका बारेमा सचेत सयभन्दा बढी नागरिक सहरबाट आठ किलोमिटर पदयात्रा गर्दै यस जंगलमा पुगे र १२ घण्टे मौन ब्रत बसे । दिनभरमा २ सयजतिले केहीबेर भाग लिएर प्रतिबद्धता जनाए । ब्रतको उद्देश्य थियो ‘वातावरणीय परिवर्तन र भूमण्डलीय उष्मीकरण (ग्लोवल […]

१८ मंसिर, काठमाडौं । भनिन्छ, बीजगणितका सूत्रले मानिसको स्वार्थमा प्रतिकूल असर पार्ने भए मान्छेले गणितका ती सूत्रलाई समेत आफ्नै स्वार्थअनुकूल अप–व्याख्या गर्थे  होलान् । भर्खरै सम्पन्न उपनिर्वाचनको गणितीय नतिजालाई लिएर भइरहेको व्याख्याले कार्य–कारण सिद्धान्तको धज्जी उडाइरहेको छ । कार्य–कारण सिद्धान्तअनुसार हरेक घटनाका पछाडि कारणहरु लुकेका हुन्छन् । निश्चित कारणले घटनाहरु घट्छन् । घटना भइसकेपछि त्यसले […]

नेपालमा सडक दुर्घटनाका कारण वर्षेनी तीन हजारभन्दा बढीको ज्यान जान थालेको छ । विगत एक दशकमा भएका प्रकोपहरूमा सडक दुर्घटनाबाट सबै भन्दा बढी मानिस मारिएका र घाइते भएका छन् । नेपालमा सडक दुर्घटना चुनौती बन्दै गएको छ । केही विकसित देशमा भएका सुधारले सडक दुर्घटना कम गर्न सकिन्छ भन्ने आशा जगाएका छन् । तैपनि, यो […]

धरान नेपालकै वामपन्थीहरुको गढ मानिने ठाउँ हो । यो रेड एरिया हुनुका पछाडि केही कारणहरु थिए । र, केही कारणहरु अहिले पनि छन् । विसं. २०१६ मंसिर ७ गतेको पहिलो नगरपालिका चुनावमा केदारनाथ खनाल पनि वामपन्थीबाटै जितेका हुन् । त्यसपछि पञ्चायतकालमा सूर्यप्रसाद उपाध्याय नगर प्रमुख भए, उनको पृष्ठभूमि पनि वामपन्थी नै हो । के देखिएको […]

विश्वमा प्रत्येक दिन १४ हजार मानिस एचआईभी संक्रमित भएकोसम्बन्धित क्षेत्रका विज्ञहरुले औंल्याएका छन् । एचआइभी र एड्स सम्वन्धी विश्वव्यापी ध्यानाकर्षण गर्दै जनचेतना जगाउन सन् १९८८ देखि हरेक वर्ष डिसेम्वर १ मा विश्व एड्स दिवस मनाउन थालिएको हो । अमेरिकामा सन् १९८१ मा पहिलोपटक एचआइभी संक्रमण देखिएको थियो । यसलाई सुरुवाती समयमा निकै खतरनाक रोगका रूपमा […]

लुम्बिनीका बारेमा मलाई के लाग्छ त भन्दा एक त मलाई दिक्क लाग्छ । यत्रो चिजको यो हालत ? यो दिक्दारलाग्दो कुरा हो । नालायकी हामीले बाँड्नुपर्छ । म यही जिल्लाको मान्छे हुँ । मैले पनि बाँड्नुपर्छ । म यहाँको नागरिक हुँ, यसअर्थमा बाँड्नुपर्छ । तर, यो सर्वथा हाम्रो राज्यको नालायकी हो । यो भन्नलाई हामीले […]

मैले लुम्बिनीका बारेमा तीनपटक प्रदेशसभामा कुरा उठाइसकेको छु । संघीय प्रणालीमा जाँदै गर्दा लुम्बिनीमा प्रदेशसभा पनि छ भनेर चिनाउनुपर्छ भनेर मैले तीन/तीनपटक प्रदेश सरकारको ध्यानाकर्षण गराएको छु । प्रदेश सरकारका पर्यटन मन्त्रीले हामीले गर्नुपर्ने सिफारिसहरु संघीय सरकारलाई गरिसक्या छौं, छिटै नै कानून संशोधन भएर स्थानीय तहका प्रमुख, प्रदेशसभा, प्रतिनिधिसभाका माननीयज्यूहरुलाई लुम्बिनी विकास बोर्डको सदस्यमा समावेश […]

डेढ महिनाको भारत र नेपाल बसाइपछि यो पंक्तिकार कर्मथलो अमेरिका फर्किएको एकहप्ता बित्न नपाउँदै तानसेन पाल्पाका साहित्यिक ज्योतिपुञ्ज विनयकुमार कसजुको अवसानको खबर आयो । एक प्रकारले कसजुका बारेमा मैले काठमाडौंमै सुनिसकेको थिएँ, भेण्टिलेटरमा छन् । आइसीयुमा सारियो । उनका बारेमा मिडियामा नदिउँ भन्ने परिवारको चाहना छ, आदि इत्यादि । यसबाट उनको स्वास्थस्थिति जटिलतम मोडमा थियो […]

पत्रकार महासंघले पहिलोपटक पत्रकारविरुद्ध हुने अपराध र दण्डहीनता अन्त्यसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय दिवस यसैसाता मनाएको छ । नेपालको सन्दर्भमा पत्रकारविरुद्ध हुने अपराधहरु समयक्रमसँगै विविधिकरण हुँदै गएका छन् । यो सन्दर्भमा दिवसको सार्थकता पनि बढ्दै गएको छ । पञ्चायतकाल, बहुदल, जनयुद्ध, जनआन्दोलन, शान्तिप्रक्रिया, मधेस आन्दोलन र संविधान निर्माणपछि बनेको सरकार, यी चरणहरुलाई नियाल्ने हो भने नेपालको पत्रकारितामा समस्या […]

१२ मंसिर, धरान । दुई दिनपछि हुने उपनिर्वाचनलाई सत्तापक्ष नेकपा र प्रमुख प्रतिपक्ष नेपाली कांग्रेसले प्रतिष्ठाको विषय बनाएका छन् । पोखरा, धरान, महोत्तरी लगायतका केही निर्वाचन हुने तहको स्थलगत भ्रमणपछि के बुझियो भने- यो निर्वाचन नेकपाको मध्यावधिक समीक्षाको अवसर हो । कांग्रेस नेताहरुले जहाँ पुगेपछि एउटै कुरा दोहोर्‍याएका छन्- यो निर्वाचनमा कांग्रेसले जितेर नेकपाको सत्ता […]

बर्षायाम सकिएपछि तराईमा बाढीबाट त्राण पाइन्छ । तर, चिसो र शीतलहर बढ्न थालेपछि शीतलहरलाई झेल्न सकिन्छ कि सकिन्न भन्ने भय हुन थाल्छ । चिसोले गरीवलाई बढी सताउँछ । कमजोर स्वास्थ्य र पाको उमेरकालाई बढी असर गर्छ । विगत तीन चार दशकदेखि नेपालमा शीतलहर एक चुनौती बन्दै गएको छ । उच्च हिमाली र पृथ्वीको ध्रुवीय क्षेत्रमा […]

मंसीर १४ गते संसद, प्रदेशसभा लगायत तीनै तहका विभिन्न पदमा उपनिर्वाचन हुँदैछ । यो उपनिर्वाचन भविष्यका लागि एउटा मानदण्ड बनेर उभिन सक्ने देखिन्छ । यो उपनिर्वाचन नेपाली कांग्रेस र नेकपाको सफलता देखाउन मात्र हैन, निर्वाचन आयोगका प्रमुख आयुक्त दिनेश थपलियालाई स्वतन्त्र र निष्पक्ष निर्वाचन सफलतापूर्वक सम्पन्न गराउन सक्षम प्रमुख आयुक्तको रुपमा सावित गर्न पनि महत्वपूर्ण […]

‘उपचार क्रममा जटिलता देखियो वा मृत्यु भयो भने हुलदंगा हुन्छ, जति काउन्सिलिङ गरे पनि काम लाग्दैन । पत्रपत्रिकाले पनि लापरबाही भनेर लेखिदिन्छन् । जटिलता वा लापरबाही छुट्याउन छानविन हुँदैन ।’ प्रायः चिकित्सकबीच यस्तै गफ भइरहन्छ । चिकित्सकले उपचारमा भरमग्दुर कोसिस गरेको हुन्छ, धेरै बिरामीलाई जोगाएर डिस्चार्ज गरिएको हुन्छ । अत्यन्त न्यून बिरामीमा जटिलता वा मृत्यु […]

३ मंसिर, काठमाडौं । उपनिर्वाचनको प्रचारप्रसारमा व्यस्त रहेका नेकपा नेता देवेन्द्र पौडेल सोमबार राति हानिँदै काठमाडौं आइपुगे । आइतबारको सचिवालय बैठकले मन्त्रिपरिषद् पुनर्गठनको जिम्मा प्रधानमन्त्रीलाई दिएको समाचारपछि सम्भावित मन्त्रीका रूपमा हेरिएका उनलाई कार्यकर्ताले नै काठमाडौं जान सुझाएका थिए । पौडेल काठमाडौं आएलगत्तै केही नेतासँग सम्पर्कमा पुगे पनि मन्त्रिपरिषद् पुनर्गठनबारे खासै मेसो पाउन सकेनन् । बरू […]

पहाडतिरै जन्मिएर हुर्केको, कर्मभूमि पनि उतै बढी भयो । तराईका चाडपर्वहरुको बारेमा सञ्चारमाध्यमबाट बढी सुनेको, कम देखेको । पर्सामा प्रमुख जिल्ला अधिकारी रहँदा यसपाली तराईको मुख्य पर्व छठलाई नजिकबाट नियाल्ने अवसर मिल्यो । शुरुको दिनदेखि अन्तिम दिनसम्म प्रत्यक्ष अवलोकन गर्दा थाह भयो, छठको अनुकरणीय पक्ष धेरै रहेछन् । त्यसैले यसले राष्ट्रिय पर्वको रुप ग्रहण गर्दैछ […]

३ मंसिर, काठमाडौं । संघीय निजामती सेवाको गठन, सञ्चालन र सेवाका शर्त सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयक अहिले प्रतिनिधिसभाको राज्य व्यवस्था समितिमा विचाराधीन छ ।  विधेयकमा सेवानिवृत्त निजामती कर्मचारीले सामाजिक सञ्जाल वा सञ्चारमाध्यममार्फत सरकारको आलोचना वा राज्यविरुद्ध द्वेष वा कलह बढ्ने र हिंसा भड्कने अभिव्यक्ति दिन रोक लगाउने प्रस्ताव गरिएको छ । सरकारको आलोचना गरे […]

पञ्चायतकालमा कालापानीको सीमा समस्याको मुद्दा दबिएको थियो । स्थानीय स्तरमा पनि यो विषयमा खोजबिन थिएन । बहुदलीय व्यवस्थाको पुनःस्थापना पछाडि धेरै ठाउँमा धेरैले यो विषयलाई अगाडि ल्याए । दार्चुलाबाट प्रेमसिंह धामीले नेतृत्व गरे । उनले ‘कालापानी काठमाडौंलाई किन दुख्दैन ?’ भनेर लेख लेखेपछि सम्पूर्ण नेपालीहरु भावनात्मक रुपमा कालापानीको पक्षमा जोडिएका थिए । आजसम्म आइपुग्दा सम्पूर्ण […]

कसैले भारतको ज्यादती रोक्न नेपालले के गर्नुपर्ला भनेर सोध्यो भने आजभोलि बच्चाबच्चीहरुले समेत पर्खाल लगाउनुपर्छ भन्ने अवस्था आइसक्यो । अझ अलिकति नेपाल–भारत सम्बन्ध बुझेको सचेत नेपालीको लागि त यो सोध्नुपर्ने प्रश्न नै होइन, किनभने नेपालले आफ्नो अस्तित्व जोगाउन सिमाना पर्खाल लगाउन अत्यावश्यक भइसक्यो । यो विषयमा अहिले जनमत संग्रह गराउने हो भने पर्खाल लगाउने पक्षमा […]

लिम्पियाधुरादेखि कालापानी र लिपुलेकसम्म भूभाग नेपालको हो । भारतले कालापानी र लिपुलेकसम्मको विशाल भूमिलाई अतिक्रमण गर्दै आफ्नो नक्सा सार्वजनिक गरेपछि नेपालको राष्ट्रियता, राष्ट्रियसार्वभौमकता र भौगोलिक अखण्डतामाथि हस्तक्षेप भएको सन्दर्भमा सम्पूर्ण नेपालीहरूको बीचका साथै राजनीतिक र कूटनीतिक वृत्तमा निकै हलचल उत्पन्न भएको छ । नेपालको भूमिमाथिको अतिक्रमणको विषयलाई लिएर प्रमुख प्रतिपक्षीदल नेपाली कांग्रेस तथा संसदभित्र प्रतिनिधित्व […]

नेपालमा २००७ सालको राजनैतिक परिवर्तनदेखि हालसम्म थुप्रै राजनैतिक परिघटना देशवासीले आत्मसात गरेका छन् । देशमा राजनैतिक परिवर्तन र जनआन्दोलन चरण चरणमा रहने क्रममा अस्थिर शासन प्रणाली मै देशले सरकारको नेतृत्व पाएको विगत देखिन्छ । फलस्वरुप विभिन्न ऐन कानून, सरकारी निर्णय, आयोग, शान्ति तथा मैत्री सन्धी एवं सरकारी नीतिको आवरण मार्फत खुला सीमाबाट सहजरुपमा नेपाल प्रवेश […]