प्रधानमन्त्री केपी ओली राष्ट्र संघको माहासभामा नेपालको नेतृत्व गर्दै सहभागी हुनुभएको छ । शीतयुद्धको समाप्तिपछि र चीनको सशक्त उपस्थिति हुन थालेपछि विश्व राजनीतिमा देखा पर्न थालेको बहुध्रुवीय शक्ति सन्तुलनको वर्तमान अवस्थामा नेपालको विशेष भूमिका विश्व जगतमा प्रस्तुत गर्ने यो महत्वपूर्ण अवसर हो । विगतमा लामो समयदेखि नेपालमाथि थोपरिएको भारतवेष्ठित भूराजनीति र विदेश सम्बन्धहरुलाई चिर्दै नयाँ […]

कतै सेतो र कतै कालो मानिएको संविधान दिवसको दिन म वीरगञ्जमा थिएँ । काठमाडौँबाट अरु निकैजना पनि गएका थिए । दुर्गा सोब, कृष्ण सर्वहारी, विजय कर्ण, राजेन्द्र महर्जन, अनुभव अजीत, प्रभात झा, युग पाठक, तुलानारायण साह, सुन्दरमणि दीक्षित, सीके लाल, प्रदीप गिरी, किशोर नेपाल, दमननाथ ढुङ्गाना आदि । बिराटनगरबाट राकेश मिश्र आएका थिए । मधेसको राजनीतिक मुद्रा हेर्दा थाहा […]

मैले मदिरामुक्त नेपालको पक्षमा अभियान नै सञ्चालन गरिरहेको छु । अनलाइनखबरमा यसपूर्व पनि पटक–पटक अाफ्ना विचार व्यक्त गरिसकेको छु । यसपटक भने विभिन्न पत्रपत्रिकामा आएका १० वटा घटनालाई अगाडि सार्दै मदिरामुक्त नेपाल अभियानमा सबैको साथ र सहयोगको अपेक्षा गर्दछु । घटना – १ बाजुराको गौमुल गाउँपालिकाले मदिरा सेवन परिचयपत्र प्रचलनमा ल्याएको छ । करिब १० […]

संवैधानिक निकायका रुपमा ०४७ माघ २८ मा स्थापित अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले नयाँ प्रमुखका रुपमा नविन घिमिरेलाई पाएको छ । हिजोका मितिमा आयोगलाई बेथितीको अड्डा बनाउन उद्धत लोकमानसिंह कार्की र दीप बस्नेतका पालामा आयुक्त रहँदा पनि “टुलुटुलु” हेरेर बसेको बाहेक नवनियुक्त प्रमुख घिमिरेको इमेजमै दाग लगाइहाल्ने ठाउँ छैन । आयुक्तमा अनुभव बटुलेका घिमिरेले प्रमुख आयुक्तको जिम्मेवारी पाएका छन् । […]

आयोजना बन्ने हल्ला चलेको दशकौं बितिसक्दा पनि पश्चिम सेतीले गति लिन सकेको छैन । पछिल्लो समय आयोजना निर्माणका लागि अनुमति लिएको चिनियाँ कम्पनी थ्रीगर्जेज आयोजनाबाट बाहिरिएसँगै पश्चिम सेतीको निर्माण कार्य फेरि अनिश्चितातर्फ धकेलिएको छ । थ्री गर्जेज चीनको सरकारी कम्पनी हो । अहिले बूढीगण्डकीबाट गेजुवालाई हटाउने निर्णयकै कारण थ्री गर्जेज पनि बाहिरिएको चर्चा छ । […]

आर्थिक आधारमा हुने परिवर्तनले ढिलो वा चाँडो सम्पूर्ण उपरिसंरचनामा परिवर्तन ल्याउँछ । त्यस्तो रुपान्तरणको अध्ययन गर्दा आर्थिक उत्पादनका अवस्थाहरुको भौतिक रुपान्तरण …र …विचारधारात्मक रुपहरुमा ध्यान दिनुपर्छ, जुन अन्तरविरोधहरुका बारेमा मानिस सचेत हुन्छन् र त्यस अन्तरविरोधको हिसाब–किताब चुक्ता गर्छन् । जसरी कुनै व्यक्तिले आफ्नै बारेमा के सोच्दछ भनेर हामीले उसका बारेमा विचार बनाउँदैनौँ, त्यसैगरी रुपान्तरणको खास […]

जनजाति आन्दोलन र मधेस आन्दोलनका आ-आफ्नै सवल र कमजोर पक्षहरु छन् । यो देशमा जनजातिहरुले महसुस गरेको विभेद र मधेसीले महशुस गरेको विभेदमा भिन्नता छ । जस्तो कि- जनजातिको राष्ट्रियतामाथि प्रश्न उठाइँदैन तर, मधेसीको राष्ट्रियतामाथि नै प्रश्न गरिन्छ । जनजातिको पहिचानको समस्या छ, जुन मधेसीको पनि छ । तर, जनजातिलाई नेपाली नै होइन भनिँदैन, जुन […]

संविधान कार्यान्वयनको चरणमा धेरै मूलभूत कामहरु सम्पन्न भएका छन् । केही काम गर्न बाँकी छ । जनताले संविधान बनाएको आज तेस्रो वर्ष पुग्दै गर्दा, ऐतिहासिक संविधानसभाको अध्यक्षको नाताले म असाध्यै खुसी छु । संविधान जारी हुँदा र पहिलो संविधान दिवस मनाउँदा भन्दा यसपटक यसकारण पनि थप खुसी छु कि अब संविधान कसैको पनि अस्वीकृतिको दस्तावेज […]

काठमाडौं एयरपोर्टको विकल्प चाहिन्छ, कसैले चाहिँदैन भनेको छैन । विकासलाई अघि लानुपर्छ । यहाँ केही विकास विरोधी छ जस्तो लाग्दैन । समस्या कहाँनेर छ भने एकतर्फी रुपमा हामीले वातावरणको कुरै नगरी विकास मात्रैको कुरा गरियो । विकासलाई पूर्वाधार विकास र आर्थिक विकाससँग मात्रै जोडियो । विकासका विभिन्न पाटाहरु हुन्छन् । सामाजिक विकास हुन्छ, आर्थिक विकास […]

हामी वडो उत्साहपूवर्क कार्ल माक्र्सको दुई सयौं वर्षगाँठ मनाइरहेका छौं । ठाउँ-ठाउँमा मार्क्सवादी, वामपन्थी साथीहरुले आयोजना गरेको सभामा म पनि जाने गरेको छु । मलाई सांसदको फोरममा अलिकति गान्धीबारे बोल्न दिनुस् भनेको थिएँ । किन ? गान्धीप्रति कुनै विशेष प्रेम भएर होइन । मेरो स्पष्ट मान्यता छ, प्रेम र आदार आफ्नो ठाउँमा छ । तर, […]

काठमाडौं । गृह मन्त्रालयले सीआइबीका अनुसन्धान अधिकारीलाई निलम्बन गरेपछि अब निर्मला हत्या प्रकरणमा ती निलम्बित अनुसन्धानकर्ताले गरेको विगतको अनुसन्धान बदर हुन्छ कि सदर हुन्छ भन्ने प्रश्न उठेको छ । अब नयाँ छानविन समितिले सीआइबीकै अनुसन्धानमा टेक्ने हो भने यो अनुसन्धान घटनास्थलमा हैन, रगत परीक्षण गर्ने ल्याबमा मात्रै सीमित हुनेछ । अब कञ्चनपुर प्रहरीले यसअघि सीआइबीले […]

३१ भदौ, काठमाडौं । चिनियाँ कम्पनीले  चक्रपथमा मोनोरेल निर्माणका लागि गरेको सम्भाव्यता अध्ययन रिपोर्ट काठमाडौं र ललितपुर महानगरलाई बुझाएपछि पूर्वाधारविद् सूर्यराज आचार्यले ट्वीट गरे, ‘मासट्रान्जिट प्रविधिमध्ये मोनोरेल सामान्यतः असफल प्रविधि हो भन्ने कुरा अन्तर्राष्ट्रिय अनुभव समेतले देखाउँछ । रिङरोडको हकमा पनि यो अनुपयुक्त प्रविधि हो । कार्यान्वयनको निर्णयमा पुग्नुअघि राम्रो चेकजाँच गरौं । अन्यथा यो […]

हामी यति निराश भइसक्यौँ कि हामीलाई लाग्न थाल्यो- समाजमा राम्रा र क्षमतावान मान्छेहरु नै छैनन् ? आखिर किन हाम्रो समाज पछाडि परिरहेको छ ? हामी विकास र समृद्धिमा त सैयौँ वर्ष पछाडि पर्‍यौँ, तर हाम्रो समाजमा सबै नराम्रा मानिसहरु मात्रै छैनन् । केही मानिसहरु समाज रुपान्तरणमा साँच्चिकै योगदान गर्नसक्ने क्षमता भएकाहरु पनि यही समाजमा छन् […]

खाद्य सम्प्रभुता नेपालको संविधानमा मौलिक हकको रुपमा रहेको छ र यो कानुन बनाएर लागू गरिनेछ भनिएको छ । त्यसैगरी यो विषयमा कानुन बन्ने प्रक्रिया पनि अगाडि बढेको छ । यसवीच यस विषयमा संसदको कृषि, सहकारी तथा प्राकृतिक स्रोत समितिमा समेत छलफल भयो । य सैक्रममा मलाई एक विषय विज्ञको रुपमा समितिमा आमन्त्रण गरिएको थियो । […]

२९ भदौ, काठमाडौं । रामेछापकी सुन्तली तामाङ बलात्कारपछि मारिँदा १३ वर्षकी थिइन् । अहिले निर्मला पन्तका हत्यारालाई नसमातेको आरोप कञ्चनपुरका एसपी डिल्लीराज विष्टमाथि जसरी लागेको छ, उसबेला रामेछापका तत्कालीन डीएसपी सञ्जीव शर्मालाई पनि यसैगरी सुन्तलीका हत्यारालाई भगाएको आरोप लागेको थियो । सुन्तलीको बलात्कारपछि हत्या भएको ७ पुगेर ८ वर्ष लागेको छ । हत्यारालाई कारवाही गराउन […]

माननीय मुख्यमन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङ्ग ज्यू, अभिवादन/नमस्कार । सर्वप्रथम लमजुङ्गको एक दुर्गम गिलुङ्ग गाउँमा जन्मिएर राष्ट्रिय राजनीतिमा स्थापित भई समाज र देशको सेवामा अहोरात्र खटिइरहनुभएकोमा एक जिल्लावासीको हैसियतले तपाईलाई सम्मान टक्र्याउँछु । तर, भदौ २६ गते मिडियामा तपाईको नाम जोडेर आएको समाचार पढ्ने मौका पाएँ, जसमा लेखिएको थियो- ‘गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङ्गले यौन […]

एक महिनाअघि, मेरा एक जना बाल्यकालदेखिका साथीले जीवनप्रति नै निराशा लागेको र आफू यस संसारमा बाँच्ने ईच्छा पटक्कै नभएको कुरा व्यक्त गरे । मैले उनको कुरालाई सामान्य चिन्ताको रुपमा लिएको थिएँ । केही मरामर्श दिएको पनि थिएँ । तर, एक हप्तापछि नै उनले विष सेवन गरी आत्महत्या गरी मृत्युवरण गरेछन् । मनोविज्ञ भएको नाताले मैले […]

विसं. १९९७ सालको राणाविरोधी आन्दोलनसँगै प्रजातन्त्र स्थापनाको अभियानमा महत्वपूर्ण भूमिकासमेत निर्वाह गरी नेपाली जनतालाई स्वतन्त्र नागरिक बनाउने वीपी कोइरालाको आज १०५ औं जन्मदिन हो । राणा प्रधानमन्त्रीलाई फाटेको कपडाको पोको उपहारस्वरुप दिएर तत्कालीन शासकको आँखा खोल्न साहसिक आँट गर्ने बाबु कृष्णप्रसाद कोइरालाका साहिँला छोराका रुपमा वीपी कोइरालाको जन्म विसं १९७१ भाद्र २४ मा भएको हो । तीक्ष्ण बुद्धि र स्मरण शक्तिका हिसावले […]

के एमाले र माओवादी केन्द्र मिलेर बनेको नेकपाले आकार ग्रहण गर्न नपाउँदै विवाद चर्किन लागेको हो ? नेपालको दलीय राजनीतिबारे सामान्य चासो राख्ने धेरैजसोको मनमा उब्जिन थालेको प्रश्न हो यो । यस्तो आशंका गर्ने ठाउँ नयाँ दलका शीर्षनेताहरुले नै बनाइदिएका हुन् । भर्खरै टुंगिएको भनिएको जिल्ला तहसम्मको पार्टी एकीकरणले जन्मेका असन्तुष्टि र पूर्वएमालेको गुटगत झमेलाको […]

पहिलो संविधान सभा र दोस्रो संविधान सभाको निर्वाचनबाट ३३ प्रतिशतभन्दा बढी महिलाहरु चुनाव जितेर आए । ०७२ को निर्वाचनपछि पनि संसदमा ३३ प्रतिशत तथा स्थानीय तहको चुनावबाट झण्डै ४१ प्रतिशत महिला जनप्रतिनिधि चुनिनु सकारात्मक छ । तर, अझै पुगेको छैन । कुल जनसंख्यामा महिलाहरु पुरुषभन्दा ८ लाखले बढी छन् । सहभागिताको दृष्टिकोणले नेपालमा संविधान निर्माण […]

लामो समयको केन्द्रीकृत र एकात्मक राज्यव्यवस्थाको अन्त्य भई मुलुक संघीय शासन प्रणालीमा प्रवेश गरेको छ । देश संघात्मक शासनमा प्रवेश गर्दैगर्दा केन्द्रीकृत राज्य व्यवस्थाको मर्मबमोजिम निर्माण भएका ठूलो संख्याका कानूनहरुलाई संघात्मक राज्य व्यवस्थाको भावना समेट्ने गरी निर्माण गर्ने कार्य अहिले धमाधम भइरहेको छ । यस्तै कानूनहरुमध्ये देशको सार्वजनिक प्रशासन सञ्चालन गर्ने निजामति सेवा सम्बन्धी कानून, […]