काठमाडौं । सबै उमेर समूहका मानिसका लागि पोषणयुक्त मानिन्छ च्यवनप्राश । मानव शरीरमा रोग प्रतिरोधी क्षमता बढाउन च्यवनप्राशले मद्दत गर्ने आयुर्वेदले बताउँछ । अहिले बजारमा बहुराष्ट्रिय कम्पनी डाबर, पतञ्जलि,...
विश्व स्वास्थ्य संगठनको विश्वव्यापी रणनीतिक योजनाले सन् २०३० सम्ममा कुकुरको टोकाइले सर्ने रेबिजबाट हुने मानव मृत्युलाई शून्यमा पुर्याउने लक्ष्य राखेको छ। यसै सन्दर्भमा आउनुहोस् हाम्रो समाजमा रेबिज रोगका विषयमा...
अक्सर वर्षायाममा छालामा अनेक संक्रमण हुनसक्छ । त्यसमध्ये पनि खुट्टाको औंलाको कापमा संक्रमण हुन्छ । यसलाई चलनचल्तीको भाषामा, हिलोले खाएको पनि भनिन्छ । फोहोर पानी, हिलोको कारण मात्र नभई,...
‘दैनिक एकबट्टा चुरोट खानेलाई क्यान्सर लाग्ने जति धेरै खतरा छ, त्यो भन्दा धेरै खतरा श्रम, व्यायाम र मेहनतबाट पन्छिएर निस्क्रिय जीवन जिउनेहरूलाई छ ।’ सुख-सुविधा र साधनहरूको उपयोगसँगै अल्छे र...
१२ साउन, काठमाडौं । अल्का अस्पतालले अन्तर्राष्टिय हेपाटाइटिस दिवसको अवसरमा निशुल्क हेपाटाइटिस बी जाँच गरेको छ। लाइन्स क्लव अफ काठमाडौं अल्का डिस्टिक ए टु को सहकार्यमा अल्का अस्पतालले निशुल्क हेपाटाइटिस...
सबैका घरमा आमा, दिदी–बहिनी, भाउजू –बुहारी हुन्छन् । उनीहरु निरोगी पनि देखिएका होलान् । तर, यथार्थमा उनीहरु सधैं एउटा प्राणघातक रोगको जोखिममा छन् । त्यो हो– पाठेघरको मुखको क्यान्सर...
उमेर ढल्कदै गएपछि खानपान र स्वास्थ्यमा खास ध्यान दिनैपर्छ । भनिन्छ नि, किशोरवयमा ढुंगा पनि पचाउन सकिन्छ । तर, जति जति उमेर ढल्कदै जान्छ, उत्तिनै हाम्रो शरीरको कार्य क्षमता...
स्वस्थ रहने भन्नासाथ हामी शरीरको तौल नियन्त्रण गर्ने र मोटोपना घटाउने कुरा मात्रै गर्छौं । तर, स्वस्थ, जवान र चुस्त रहनको लागि मोटोपना घटाउनुमात्रै पर्याप्त छैन पक्कै पनि ।...
छाला दान र छाला प्रत्यारोपण भन्ने कुरा अब नेपालमा नौलो कुरा रहेन । नेपालमा छालादान र छाला प्रत्यारोपणको अभ्यास स्थापित भइसकेको छ । पाँच वर्षअघि प्लास्टिक सर्जरी विशेषज्ञ शंकरमान...
२६ मंसिर, काठमाडौं । के तपाई मंसिर–पुसको जाडो मौसममा एकाबिहानै घर बाहिर निस्केर शारीरिक व्यायाम गर्दै हुनुहुन्छ ? त्यसो गर्दै हुनुहुन्छ भने चिकित्सकको सुझाव छ– फोक्सोमा हुन सक्ने संक्रमणबाट...
मानव जीवनमा स्मरणशक्तिको ठूलो महत्व छ । स्मरणशक्ति तेज भएका मानिसहरुले हरेक क्षेत्रमा चाँडो प्रगति गर्न सक्छन् । कमजोर हुनेहरु पछि पर्छन् । त्यसो त मानिसहरुको जन्मजात स्मरण क्षमतामा...
पछिल्लो समय धेरैलाई युवा अवस्थामै उच्च रक्तचापको समस्या देखिन थालेको छ । जसलाई योङ हाइपरटेन्सन भन्ने गरिन्छ । ठूलो समस्याका रुपमा देखा परेको यो रोग बोकेर अस्पताल पुगेका युवालाई...
जाडो मौसमको सुरु भइसकेको छ । जाडोसँगै हाम्रो जीवनशैली पनि परिवर्तन हुने गर्छ । जाडोमा विभिन्न खालका स्वास्थ्य समस्याहरु देखापर्ने गर्छन् त्यसैले जाडोमा स्वास्थ्यको विशेष ख्याल राख्नुपर्छ । जाडो...
तिहार भन्नसाथ तपाईंको मुखमा पानी आउन सक्छ, सेलरोटी सम्झेर । हो त, तिहार र सेलरोटी एकअर्काको पर्याय जस्तै । जब तिहारको सम्झना हुन्छ, सेलरोटीको तलतल लाग्छ । जब सेलरोटी...
हुन त अहिले जाडो बढिसकेको छ । यस्तो अवस्थामा हामीलाई न्यानो ओछ्यान चाहिन्छ । कतिपयले सुत्नुअघि लुगा परिवर्तन गर्न पनि जाँगर गर्दैनन् । यस्तो अवस्थामा नग्न भएर सुत्ने कुरा...
२४ असोज, काठमाडौं । वर्तमान समयमा मानिसको त्रुटीपूर्ण जीवनशैलीले अनेकन स्वास्थ्य समस्याहरु सिर्जित गरिरहेका छन् । जसमध्ये एक हो फ्याटी लिभर । फ्याटी लिभरको सोझो अर्थ कलेजोमा अत्यधिक बोसो...
‘सबैभन्दा ठूलो अपराधी त फेसबुक हो, जेलमा राख्नुपर्ने । त्यसले धेरैको दाम्पत्य धरापमा पारिदिएको छ, धेरैलाई घर न घाटको बनाइदिएको छ । साथी हो, जब तपाईंहरु कारागारबाट बाहिर जानुहुन्छ,...
३ असोज, काठमाडौं । आजकलको व्यस्त जीवनशैली तथा अस्वस्थ खानपानका कारण मानिसहरुमा मधुमेहको जोखिम बढ्दो छ । पहिले-पहिले सामान्यतया ४० वर्ष उमेर कटेका मानिसहरुलाई मात्र मधुमेह हुने गर्थ्यो ।...
गर्भावस्था र प्रसूती आफैमा शारीरिक एवं मानसिक हिसाबले जटिल अवस्था हो । यस चरणमा विभिन्न किसिमको समस्याबाट गुजि्रनुपर्ने हुन्छ । भनिन्छ, बच्चा जन्माइसकेपछि महिलाहरुमा मानसिक समस्या देखिन्छन् । हालैको...
आधुनिकताका नाममा डब्बा बन्द र प्याकेट बन्द खानेकुरा, जंक फुड, चकलेट, कोल्ड ड्रिंक्सलगायतका खाद्य पदार्थको प्रयोग बढ्दो छ । यस्ता खाद्यको प्रयोगले हाम्रो खानपानसँगै जीवनशैलीसमेत बदलिदिएको छ । साथमा...
यतिबेला डा. उपेन्द्र देवकोटा जटिल रोगसँग जुधिरहेका छन् । आधुनिक चिकित्सा विज्ञानले समेत उनको रोग ‘निको नहुने’ कोटीमा राखेको छ । यो कुरा स्वमं देवकोटाले स्वीकारिसकेका छन् । डा....
धेरै मान्छेलाई थाहा छैन कि चुम्बन गर्दा ब्याक्टेरियाको एउटा ठूलो समुह शरणार्थी बनेर दोस्रो व्यक्तिको मुखभित्र प्रवेश गर्छ भन्ने । तर वैज्ञानिकहरूले १० सेकेण्डको एक चुम्बनमा आठ करोड ब्याक्टेरिया एक...
बुढेसकालमा धेरैलाई घुँडा दुख्ने र खिइने समस्या हुने गर्छ । त्यसका विभिन्न कारण छन् । सामान्यतया हाम्रो शरीरको सबैभन्दा लामो हड्डी तिघ्रा र पिँडुलामा हुने गर्छ । यी दुवैबीचको...
म २७ वर्षीय एक जिम्मेवार श्रीमान् हुँ । विवाह भएको दुई वर्ष भयो । सन्तान छैनन् । व्यापारी भएका नाताले केही व्यस्त छु । पैसा कमाएर मात्र सन्तान जन्माउने...
म ४८ वर्षे स्वस्थ पुरुष हुँ । पाँच वर्षअघि मेरी श्रीमतीले मलाई केही नभनी अरु कसैसँग विवाह गरिन् । केही वर्षसम्म उनलाई सम्झेर मेरो जीवन बित्यो । पहिले अरु...
करुणा कुँवर मनोविज्ञ
अहिले निकै जाडो बढिसकेको छ । जाडोमा वालवालिका चाडै प्रभावित हुन्छन् । बाह्य तापमान र शरीरको तापमानवीच असन्तुलन भएपछि अनेकौ समस्या देखापर्न सक्छ । यस अवस्थामा वालवालिकाको उचित स्यहार...
हालै मात्र झापामा एक किशोरीले आत्माहत्या गरेको चर्चा सेलाएको छैन । भनिन्छ, उनी डिप्रेसनग्रस्त थिइन् । मनोविद्हरुका अनुसार अहिले आत्माहत्याको मूख्य कारण नै डिप्रेसन बन्दैछ । भयवह बन्दै विश्व...
पछिल्ला दिनमा मानिसको रोजाइमा छ, मदिरा । दुःख बिर्सिने र खुशी बाँड्ने बहाना पनि बनेको छ, यो । दुवै अवसरमा मदिराको अत्यधिक सेवन गर्ने प्रवृत्ति छ, जसका कारण टाउको...
स्वस्थ जीवनशैलीका लागि कोलेस्टेरोलको आवश्यकता नभएको होइन । रगतमा पाइने बोसोको मात्रा नै कोलेस्टेरोल हो, जुन अत्यधिक भएमा सीधा असर रक्तनली र मुटुमा पर्छ । तथापि, कोलेस्टेरोलले हाम्रो शरीरका...
कानको जाली फाट्नाले सुन्ने क्षमता कमजोर हुन्छ । कानमा पीडा हुन्छ । सानोतिनो असावधानीमा पनि कानमा संक्रमण हुने भय हुन्छ । कानको झिल्ली एवं जाली च्यातिनुको केहि कारण हुन्छन्...
हृदयघातका कारणहरू दुई प्रकारका छन्- उल्टाउन सकिने र नसकिने । ४० वर्ष पछिको उमेर, पुरुष लैङ्गकिता र हृदय रोगको पारिवारिक इतिहास, जसलाई उल्ट्याउन नसकिने भनिन्छ । रगतमा उच्च कोलेस्टेरोल,...
थाहा भएकै हो, शरीरमा दुई वटा मृगौला हुन्छ । एउटा मृगौलाको अनुपस्थितीमा अर्कोले त्यसको भरथेग गर्छ । तर, मृगौला खराब भएको कुरा त्यहीबेला मात्र थाहा हुन्छ, जब दुबै मृगौलामा...
अक्सर बिवाहित दुलहीले सिउँदोमा सिन्दुर लगाउने परम्परा छ । तर, यसरी प्रयोग गरिने सिन्दुर हानिकारक हुने तथ्य सार्वजनिक भएको छ । हालै प्रकासित एक अध्ययनले खुलासा गरेको छ, ‘सिन्दुरमा...
अधिक मात्रामा भिटामिन बी-६ तथा भिटामिन – १२ को सेवनले पुरुषहरुमा फोक्सोको क्यान्सर हुनसक्ने जोखिम तीन गुणाले बढ्ने तथ्य सार्वजनिक भएको छ । हालै जर्नल अफ क्लिनिकल अन्कोलोजिमा प्रकाशित...
स्वस्थ्य रहने तीन सूत्र छ, उचित आहार, उचित बिहार र उचित बिचार । अर्थात्, सहि, सन्तुलित र स्वस्थ्य खानपान गर्नुपर्छ । बिहारको अर्थ हो यात्रा । हाम्रो दिनचर्या पनि...
सुताईका ६ मुख्य फिटस, लग, यार्नर, सोल्जर, फ्रिफाल र स्टारफिस स्थितीहरु छन । यी सयन स्थितिको अध्ययन मानिसको प्रवृत्तिको बारेमा पनि जान्न सकिन्छ । स्कटल्याण्डको ईडीनवर्गमा अवस्थित निन्द्रा सम्बन्धि...
मानिस सामाजिक प्राणी हो, जसको समाजसँग अन्र्तक्रियात्मक सम्बन्ध हुन्छ । तर, अहिले धेरैजसो सामाजिक संजालमा झुन्डिएको देखिन्छ । उनीहरुमा यसको तल लागेको छ । यसै विषयमा भएको एक व्यापक...
८ साउन, महोत्तरी । भ्यान्टिलेटर, आईसीयु, एम्बुलेन्स लगायतका पूर्वाधार अभावमा महोत्तरीको गौरी डाँडास्थित सर्पदंशको उपचारमा कठिनाई भएको छ । केन्द्रमा हाल महोत्तरीको बर्दिवास, खैरमारा, रामगोपालपुर, गौशाला नगरपालिका, सम्सी,श्रपुर, कलभाषा...
मधुमेह किन हुन्छ ? यसको एउटा मात्र जवाफ छैन । अनेक कारणले मधुमेह हुन्छ । खासगरी अस्वस्थ्य खानपान र अस्तव्यस्त जीवनशैली, यसको मुल कारण हो । हामी जीवनयापनका क्रममा...
एपेन्डिसाइटिसको कामबारे अहिलेसम्म यकिन जानकारी छैन । कोही एपेन्डिसाइटिसलाई राम्रो व्याक्टेरियाहरुको घर भन्छन्, भने कोही यसलाई काम नलाने अंगको रुपमा लिन्छन् । एपेन्डिसाइटिस ठूलो आन्द्राको पुछारमा हुन्छ । हातको...
एसिडिटी अर्थात अम्लपित्त नेपालीहरुको आम समस्या हो । यसलाई नेपालीमा ग्याष्ट्रिक पनि भन्ने गरिन्छ । अस्वस्थ्यकर जीवनशैली र खानपानको कारण एसिडिटीको समस्या हुनेगर्छ । ग्यास वा एसिडीटीको समस्या भएमा...
चितवनमा डेंगुको रोगी भेटिएको छ । चिकित्सकहरुले यसको जोखिमप्रतिसर्तक रहन भनेका छन् । किनभने डेंगुको अहिलेसम्म औषधी बनाइएको छैन । यो रोग लामखुट्टेको टोकाइबाट संक्रमण फैलने गर्छ । खासगरी...
अहिले हामी जुन किसिमको जीवनशैली अपनाउँदैछौ, त्यसले मुटु रोग निम्त्याउने भय प्रबल छ । रेष्टुरेन्टको मीठो खानेकुरा खाने, भोज गर्ने, मदिरापान गर्ने, चुरोट सेवन गर्ने, जंक फूड खाने प्रवृत्ति...
भनिन्छ, औसत दैनिक ७ देखि ८ घण्टा मस्त निदाउनुपर्छ । निन्द्रा औषधी समान हो । अर्थात शरीरलाई ताजा, फूर्तिलो, तन्दुरुस्त र स्वस्थ्य राख्न निन्द्रा अपरिहार्य छ । स्वस्थ्य जीवनका...
ठूलो रोग नलागेपनि हामी बिमारी हुन्छौ । कहिले ज्वरो आउँछ, कहिले रुँघा-खोकीले सताउँछ, कहिले टाउको दुख्छ, कहिले कमजोरी महसुष हुन्छ, कहिले चक्कर लाग्छ । जब हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणाली कमजोर...
उचित र सन्तुलित खानपानले मधुमेहलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । मधुमेहमा व्यायाम एवं सक्रिय जीवनशैली जति आवश्यक छ, उत्तिनै भोजन व्यवस्थापन पनि । त्यसैले कति खाने, के खाने भन्ने कुराको...
हामीले दिनभर काम गर्ने, उठ्ने, बस्ने, बोल्ने, हेर्ने, सुन्ने शक्ति कहाँबाट प्राप्त हुन्छ ? त्यसको स्रोत भनेको हामीले दिनहुँ गर्ने भोजन नै हो । त्यही खाना नै शरीरमा पुगेपछि...
वर्षायाममा हाम्रो पाचन यन्त्र कमजोर हुन्छ भनिन्छ । त्यसका साथै, यतिबेला संक्रमणको भय पनि बढी हुन्छ । पिउने पानी र खानेकुराको माध्यामबाट संक्रमण फैलने संभावना हुन्छ । कतिसम्म भनिन्छ...
हामी चाहन्छौं, रोगको शिकार हुन नपरोस् । उमेरमै बुढो हुन नपरोस् । कमजोर, शक्तिहिन र थकित हुन नपरोस् । सधै जवान, स्वस्थ्य, निरोगी, तन्दुरुस्त, फूर्तिलो, हँसिलो, रसिलो हुन पाइयोस्...
वातावरण विभागले गरेको मापन अनुसार काठमाडौंको हावा अति प्रदूषित रहेको र यहाँको हावा सास फेर्न अयोग्य हुने डरलाग्दो तथ्यांक सार्वजनिक भइसकेको छ । काठमाडौंको भयानक प्रदूषणले गर्दा सैयौं...
फ्लु एक संक्रामक रोग हो, जुन खासगरी वर्षायाममा फैलन सक्छ । साथै चिसोमा पनि । यसलाई इन्फ्लुएजा पनि भन्ने गरिन्छ । एक व्यक्तिबाट दोश्रो व्यक्तिबीच सिधा सम्पर्कबाट फ्लु मानिसमा...
कहिलेकहि हामी आफ्नो शरीरमा हुने परिवर्तनलाई गंभिरतापूर्वक लिदैनौ । जस्तो छ, त्यसैलाई ठीकठाक ठान्छौ । तर, यसरी शरीरमा देखिने सबै परिवर्तनलाई नजरअन्दाज गर्न मिल्दैन । कतिपय अवस्थामा जटिल पनि...
गर्भावस्थामा कब्जियत हुनु साझा समस्या हो । कब्जियतकै कारण उनीहरुले निकै सास्ती भोगिरहेका हुन्छन् । दिसा गर्न मन भएपनि गाह्रो हुन्छ । यसले गर्भवतीलाई मानसिक चिन्ता समेत बढाउन सक्छ,...
अक्सर हामी चिकित्कसँग दोहोरो कुराकानी गर्दैनौ । चिकित्सकले जे भन्छन्, चुपचाप शिरोधर गर्छौ । चिकित्सकको कुरालाई नर्कान मिल्दैन/सकिदैन पनि । तर, कतिपय कुरा अस्पष्ट हुन्छ, जसबारे थप परामर्श गर्नैपर्छ ।...
अहिले धेरैको समस्या हो, नसा च्यापिने । यो आफैमा रोग होइन । यद्यपी यसले समस्या भने निम्त्याउँछ । ढाडको हड्डी, डिस्क, लिगामेन्ट, मांशपेशी तथा नसाको कमजोरीले उत्पन्न हुने यन्त्रिक...
केहि यस्ता रोग हुन्छन्, सुरुवाती अवस्थामा जसको कुनै संकेत देखिदैन । जब त्यसको लक्षण देखापर्न थाल्छ, त्यसबेलासम्म यो निकै गंभिर अवस्थामा पुगिसकेको हुन्छ । त्यसैले यस्ता संभावित खतराबाट बच्नका...
अहिले अधिकांसको घर मेडिकल स्टोर जस्तै भइसकेको छ । घरमा कुनै न कुनै रोगको औषधी भण्डारण गरिएको भेटिन्छ । कसैलाई मधुमेहले गाँजेको छ, कसैलाई उच्च रक्तचापले । कोहि युरिक...
खासगरी साउनमा ब्रत बस्ने, पूजा आरधाना गर्ने गरिन्छ । ब्रत बस्नुको अनेकौ फाइदा छन् । यसबाट धार्मिक लाभ मात्र होइन स्वास्थ्यमा समेत फाइदा पुग्छ । यद्यपी पूजा-आजा, ब्रत-उपवासको क्रममा...
बोलीचालीको भाषामा हेपाटाइटिसलाई ‘जण्डिस’ पनि भन्ने गरिन्छ । हेपाटाइटीस धेरैजसो भाइरसका कारण हुने गर्छ । तर कहिलेकाही यो व्याक्टेरिया वा औषधीको साइड इफेक्टका कारण पनि हुने गर्छ । भाइरस...
यदि हामीले खाएको खानेकुरा राम्ररी पच्यो भने शरीरमा पोषणको अभाव हुँदैन । शरीर स्वस्थ्य र तन्दुरुत हुन्छ । रगत सफा हुन्छ । यसले प्रत्यक्ष रुपमा हाम्रो छालाको सौन्दर्यमा पनि...
अहिले कुनै जानकारी चाहिएमा सजिलो काइदा छ, गुगल । जे जान्नुपर्ने, जे बुझ्नुपर्ने, जे थाहा पाउनुपर्ने, सबै गुगलबाट प्राप्त गर्छौ । यो सर्च इन्जिनको प्रयोग कतिसम्म बढेको छ भने,...
कलेजो सम्बन्धी रोग हो, हेपाटाइटीस ‘सी’ । जब हेपटाइटिस सिको संक्रमण हुन्छ, त्यसले कलेजोमा क्षति पुर्याउँछ । तर, सुरुवती अवस्थामा यसको लक्षण थाहा पाउन सकिदैन । त्यही कारण समस्या...
अनिच्छित गर्भ रोक्नका लागि सजिलो उपाय हो, गर्भनिरोध चक्की । यो जुनसुकै औषधी पसलमा पाइन्छ, त्यो पनि कम मूल्यमै । त्यसैले अहिले असुरक्षित यौन सम्पर्क गर्ने क्रम बढेको छ...
हामी कस्तो चामल चपाइरहेका छौ ? कतै त्यो प्लाष्टिकको त होइन ? अहिले धेरैमा यस्तै आशंका होला । किनभने प्लाष्टिकको चामलको बारेमा अनेकथरी प्रसंगहरु वाहिर आएका छन् । आफुले...
हामी दिनमा धेरैजसो खुसी हुन्छौ कि दुखी ? कामको चाप, महत्वकांक्षा, प्रतिस्पर्धा, समस्या, पीडा, तनाव जस्ता कुराले हामीलाई दुखी तुल्याइरहेको हुन्छ । चाहेर पनि हामी खुसी हुन सकिरहेका हुँदैनौ...
युरिक एसिड बढ्नुलाई चलनचल्तीको भाषामा यसलाई बाथ रोग भनिन्छ । जब शरीरमा युरिक एसिड बढ्छ, हाम्रो जोर्नी दुख्न थाल्छ । कतिपय अवस्थामा त हिँडडुल गर्नै गाह्रो हुन्छ । शरीरमा...
भोजन नगर्नु वा भोकै बस्नु नै ब्रत हो ? होइन । उपवास वा व्रतको अर्थ व्यापक छ । खानेकुरा सेवन नगर्नु र भोकै बस्नु मात्र ब्रत एवं उपवास होइन...
कलेजोले कैयौं काम गर्नुपर्छ, हाम्रो शरीरको लागि । यो शरीरको सबैभन्दा ठूलो भित्री अंग पनि हो, जसको लम्बाई लगभग ६ इन्च हुन्छ । तौल सावा किलोदेखि डेढ किलोसम्म हुन्छ...
के हो क्यान्सर ? ‘क्यान्सर’ भयावह रोग, जसको उपचार महंगो मात्र नभई कतिपय अवस्थामा असंभव हुने गर्छ । जब शरीरमा खराब कोशिकाहरुको बढोत्तरी हुन्छ, त्यसले क्यान्सर पैदा गर्छ ।...
भक्तपुरको गट्ठाघरस्थित नागरिक सामुदायिक अस्पतालमा भएको एउटा घटना निकै विवादित बन्यो । घटना यस्तो थियो, सामान्य छाती दुखेको निहुँमा अस्पताल भर्ना भएकी ३८ बषिर्य उषा बस्नेतको अनपेक्षित मृत्यु भयो ।...
शारीरिक स्वस्थ्यका लागि सन्तुलित र पोष्टिक खानेकुरा आवश्यक हुन्छ । तर, यतिले मात्र पुग्दैन । स्वस्थ्य खानपानसँगै आनीबानीमा पनि सुधार ल्याउनुपर्छ । विशेषज्ञहरुले भन्ने गरेका छन्, खाना खाएर मात्र...
मृगौला मानव शरीरको अति महत्वपूर्ण अंग हो । यसले शरीरको विषाक्त पदार्थ बाहिर निकाल्न सहयोग गर्छ । मृगौलाकै कारण हाम्रो शरीरमा रगतमा पानी, नुन तथा अन्य खनिजपदार्थलाई सन्तुलित बनाएर...
झरी, धेरैको प्रीय सिजन । कोहि झरीमा बेपर्वाह भिज्न रुचाउँछन्, कोहि पानीको थोपा जमिनमा बज्रदा पैदा हुने आवाजमा सोचमग्न हुन रुचाउँछन् । यद्यपी यस सिजनमा स्वास्थ्य र सौन्दर्य सम्बन्धी अनेकन...
‘खानदानी रोग ।’ मधुमेह, उच्च रक्तचाप जस्ता रोगलाई हामी चलनचल्तीको भाषामा यसै भन्छौ । यसो भन्नुको खास अर्थ छ । यसले सौखिन र आरमदायक जीवन विताउन चाहनेहरु यस रोगका...
गर्भावस्थामामा गर्भवतीले आफ्नो स्वास्थ्यका साथै गर्भको बच्चाको पनि विशेष ख्याल राख्नुपर्छ । यतिबेला गरिने सानातिना गल्तीले पनि गर्भको बच्चालाई असर गर्न सक्छ । त्यसैले हरेक कुरा जानेर, बुझेर मात्र...
फ्याटी लिभर अर्थात कलेजोमा बोसो जम्नु । धेरैलाई थाहा हुन्न, आफ्नो कलेजोमा बोसो जमेको । खासगरी अस्वस्थ्यकर खानेकुरा सेवन गर्ने, मदिरा पिउने, मोटोपन भएकाहरुको कलेजोमा बोसो जमेको हुन्छ ।...
किशोर पुस्तामा आत्माहत्याको कारण के हुनसक्छ ? जबाफ अनेकन छन् । जस्तो कि, परीक्षाको नतिजा, करियरको तनाव, प्रेम सम्बन्ध, पारिवारिक कलह आदि । कारण जे भएपनि तथ्यांकहरुले भन्छ, किशोरपुस्तामा आत्माहत्याको...
मर्निङ्ग वाक गर्दा होस् वा उफ्रदा, मुटुको चाल अचानक बढ्नु सामान्य हो । तर कहिले कहिँ खाँदा, बस्दा वा सुत्दा मुटुको चाल अनावश्यक बढी भइदिन्छ । किन ? सामान्य...
हामी सोच्छौ, मोटाघाटा, प्रौढ उमेरका, सौखिन व्यक्तिलाई मधुमेह लाग्छ । टाइप-२ मधुमेह वयस्क वा प्रौढ उमेरमा मात्र लाग्ने सोचाई छ । तर, तपाई-हाम्रो बच्चामा पनि मधुमेह हुनसक्छ । खासगरी...
मधुमेहबाट छुटकारा पाउने तीन बिधी हो, स्वास्थ्य खानपान, नियमित व्यायाम र योगा । मधुमेह नियन्त्रणका लागि व्यायाम निकै प्रभावकारी हुन्छ । यद्यपी व्यायाम गर्नुअघि थोरै सावधानी अपनाउनु पर्छ ।...
वर्षायाममा धेरैले पेट सम्बन्धी समस्या भोगिरहेका हुन्छन् । कसैलाई अपच त कसैलाई ग्याष्ट्रिकले सताउँछ । खासगरी रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर भएका बालबालिका, बृद्धबृद्धा, रागीहरु यसको चपेटमा पर्ने गर्छन् ।...
अक्सर अभिभावकको गुनासो हुन्छ, ‘मेरो बच्चाले पढाएको बुझ्दैन ।’ कति बच्चाले पढाएको, भनेको, सम्झाएको कुरा राम्ररी बुझ्दैनन् । कतिले चाडै बिर्सन्छन् । यो आम समस्या हो । बच्चाहरुले पढेका,...
वर्षायाम दम रोगीका लागि अनुकुल मानिँदैन । यस मौसममा दम रोगीको समस्या थप बढ्छ । र, रोगीलाई श्वासप्रश्वासमा कठिनाई हुन्छ । यस्तो समस्याबाट बच्नका लागि वर्षामा विशेष सावधानी अपनाउनु...
गर्मीमा पसिना बग्नु सामन्य हो । तर, सामन्यभन्दा बढी पसिना बग्नु समस्या हो । पसिनाले शरीरमा दुर्गन्ध पैदा गर्छ । काखी, खुट्टा गन्हाउँछ । यही कारण कतिले हिनतावोध समेत...
बिहान उठ्नसाथ तातो चिया घुट्क्याउने बानी धेरैको हुन्छ । तर, खाली पेटमा तातो चिया पिउनु त्यति लाभदायक मानिँदैन । अहिले स्वास्थ्यप्रति सचेत वर्गले बिहान खाली पेटमा मनतातो पानी पिउने...
वर्षायाम लागेसँगै ज्वरो आउने, रुघा-खोकी लाग्ने, डाइरिया हुने जस्ता समस्या देखापर्छ । यसबेला हाम्रो पाचन यन्त्र कमजोर हुने र खानेकुरा सजिलै पच्दैन । रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता पनि कमजोर हुन्छ...
पायल्स, निकै कष्टकर समस्या हो । गलत खानपान र जीवनशैलीले निम्त्याउने यो समस्याबाट धेरैजना ग्रसित हुन्छन् । तर, लाजको कारण रोग लुकाउँछन् । जबसम्म समस्याले जटिल रुप लिदैन, तबसम्म...
उच्च रक्तचापलाई ‘साइलेन्स किलर’ भनिन्छ, जसले थाहै नपाई शरीरका अंग र प्रणालीलाई सिथिल बनाउँदै लान्छ । उच्च रक्तचाप नियन्त्रण गरिएन भने यसले मुटु र मृगौलामा नराम्रो क्षति पुर्याउन सक्छ...
अहिलेको तनावग्रस्त जीवनशैलीमा मुटुको रोगको खतरा दिन-प्रतिदिन बढ्दो छ । यहि कारण धेरैजना हृदयघातको जोखिममा छन् । मुटुलाई स्वस्थ्य राख्नका लागि तनावरहित हुनु आवश्यक । त्यस्तै, सक्रिय जीवनशैली र...
उच्च रक्तचाप अहिले आम समस्या बन्दैछ । अस्वस्थ्यकर जीवनशैली, तनाव, धपेडी, होड आदिको कारण उच्च रक्तचाप बढेको छ, धेरैमा । उच्च रक्तचाप यस्तो समस्या हो, जसले शरीरमा अरु रोगलाई...
मानव मस्तिष्क एक शक्तिशाली मशीन जस्तै हुन्छ, जसले सोंच, इन्दि्रय र गतिलाई नियन्त्रण गर्छ । यसमा धेरै मात्रामा तस्विर, शब्द, घटना आदि संग्रहित हुन्छ । शरीर सुतेको बेला समेत...
मधुमेह अहिले आम समस्याको रुपमा देखा परेको छ । यसको लक्षण पनि यति आम भएको छ कि, जो कोहिलाई पनि शंका लाग्न सक्छ, कतै मलाई मधुमेह त भएको छैन...
राती राम्ररी निन्द्रा नलाग्नु एउटा साझा समस्या हो, जुन दशा धेरैले झेलिरहेका हुन्छन् । राम्ररी निन्द्रा नलागेकै कारण ‘स्लिपिङ ट्याब्लेट’ चपाउनुपर्ने वाध्यता पनि धेरैलाई छ । जब तपाई मस्त...
भनिन्छ, लामो समय घामको रापमा बस्दा छालाको क्यान्सर हुने संभावना बढ्छ । जुन व्यक्तिको प्रतिरक्षा प्रणाली कमजोर हुन्छ, उनीहरुमा घामबाट आउने अल्ट्रा भ्वाइलेट किरणले छालाको क्यान्सर हुन सक्छ ।...
गर्मी मौसममा पुदीनाले शरीरलाई शीतल राख्न मद्दत गर्छ । यसलाई विभिन्न रोगहरुमा औषधिको रुपमा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ । पुदिनालाई अनेक तरिकाले सेवन गर्न सकिन्छ । यसलाई सलादमा सजाएर...
बिहान उठ्नसाथ चिया/कफी पिउने बानी धेरैमा हुन्छ । तर, यस्तो बानी स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन्छ । यसले दाँत, मुखमा मात्र होइन, समग्र पाचन यन्त्रमै नकारात्मक असर पुर्याउँछ । चिया/कफीले...
धेरैले भोगिरहेको समस्या हो, कब्जियत । कतिपय अवस्थामा यो क्षणिक पनि हुनसक्छ । तर, खानपान र जीवनशैलीमा परिवर्तन गरिएन भने कब्जियतले गंभिर समस्या निम्त्याउन सक्छ । कब्जियत के हो...
खुसी हुनु मानिसको जन्मजात स्वभाव हो । आखिर एक सानो बच्चा अक्सर खुसी हुन्छ । किन ? किनकी उसलाई प्रकृतिले नै खुसी हुन सिकाएको छ । तर, जति जति...
हामी जहिले पनि आफ्नो प्रगति चाहन्छौं, उन्नती चाहन्छौं, समृद्धि चाहन्छौं । तर, भनेजस्तै सबैकुरा ठीकठाक हुँदैन । आफ्नो लक्ष्यमा पुग्न हामीलाई निकै गाह्रो हुन्छ । धेरै त लक्ष्यमा नपुगी...
युवतीको निम्ती नयाँ जीवनको प्रवेश विन्दु हो, बिवाह । भलै, उनले आफ्नो करियर बनाइसकेका हुनसक्छिन् । आत्मनिर्भर हुनसक्छिन् । यद्यपी बिवाहअघि उनको मनमा भविष्यको फाइनान्सियल प्लानिङलाई लिएर केहि प्रश्न...
रुघा लाग्नु, खोकी लाग्नु, ज्वरो आउनु, जोर्नी दुख्नु सामन्य हो, जो यादकदा सबैलाई हुन्छ । तर, कतिपय अवस्थामा सामन्य लाग्ने यस्तै लक्षणले भयावह रुप लिन्छ । त्यसैले शरीरमा देखिने...
अस्वस्थ्यकर खानपानले हाम्रो पाचन यन्त्र कमजोर हुनपुग्छ । पाचनयन्त्र कमजोर भएपछि नै हो, शरीरमा अनेकौ समस्या पैदा हुने । यद्यपी कब्जियत, अपच, झाडापखला जस्ता पाचनसम्बन्धी समस्याको घरेलु बिधीबाट पनि...
बिना मेकअप कसरी सुन्दर देखिने ? कसरी छालालाई मुलायम र चम्किलो बनाउने ? यसका काइदा छन् । यद्यपी केहि सर्त भने पालना गर्नुपर्छ । १. दिनमा दुई पटक अनुहार...
सुखी दाम्पत्यका लागि यौन आवश्यक हुन्छ । यद्यपी कतिपय यस्ता अवस्था हुन्छ, जतिबेला यौन सम्पर्क राख्नु सहि हुँदैन । जानौं, कुन स्थितीमा यौन सम्पर्क नराख्ने ? १. आपसी सहमति...
