केही समयअघि गरिएको अध्ययन अनुसार अहिले किशोर–किशोरीहरु मनोविद् कहाँ धाउन थालेका छन् । यसले अहिलेका किशोरपुस्ताको मनोदसा ठीक छैन भन्ने संकेत गर्छ । अहिलेका किशोरपुस्ताले तुलनात्मक रुपमा धेरै सुविधा उपभोग गर्न पाएका छन् । उनीहरुले पढ्नलेख्न मात्र होइन, लगाउन, खान, घुमफिर, मनोरञ्जन गर्न पनि पर्याप्त मौका पाएका छन् । आफ्ना छोराछोरीका खातिर आमाबुवाले मनग्यै पैसा […]

आदिवासीहरु प्रकृतिका उपासकहरु हुन् । उनीहरुको हरेक गतिविधि पूर्ण रुपमा वातावरणमैत्री हुनेगर्छ । चाहे त्यो नेपाली आदिवासीहरुको होस् या त नेपाल बाहिरका आदिवासीहरु समेत । नेपाली उच्च हिमाली भेगका तामाङ जातिको अधिकांश संस्कारहरु प्रकृतिपूजनसँग जोडिएको छ । केवल तामाङमात्रै होइनन् । हरेक आदिवासीहरुले पुज्ने भगवानहरु प्रकृतिकै अर्काे नामहरु हुन् । नदीलाई भगवान मान्ने हाम्रो संस्कार […]

१८ वर्षसम्म चलचित्रमा स्थापित हुन संघर्ष गर्दाका दिनहरुमा तालिबसाह होशिनीलाई कहिलै लागेको थिएन, कुनै दिन शरणार्थी शिविरमा कहालीलाग्दो संघर्षको कथा कोरिने छ भन्ने । फिल्मी रसरंगको त्यो जीवन बिताएका होशिनीको लागि एउटा नारकीय दु:खको रिहर्सल हुँदैछ ग्रिसको लेसबोस टापुमा । लामै समय चलचित्रमा विभिन्न रोलमा रहेपनि उनलाई यो चलचित्र होइन भन्ने थाहा छ । तर, […]

वालुवाटारको पूर्वी गेटबाट रसियन राजदुतावासबाट केही अगाडि बढेपछि भेटिन्छ, हिमालयन जाभा । हिमालयन जाभालाई दाँया पारेर भित्र मोडिएपछि तपाईं एउटा रेष्टुरेन्टको सम्मुखमा पुग्नुहुनेछ । रेष्टुरेन्ट हो, इलिमेन्ट्स । गजब कुरा सुनाइहालौं, रेष्टुरेन्टको साजसज्जामा आधुनिक र प्राचिन शैलीको आकर्षक समायोजन छ । परम्परागत नेपाली शैलीमा कुँदिएका काठको खम्बा, बार्दली । आवरणमा आधुनिक संरचना । सुरुमा त […]

पछिल्लो समय शहरी क्षेत्रको व्यस्त जीवनशैली, अभ्यास र योगाभ्यासमा आएको कमीका कारण धेरै जना उच्च रक्तचाप जस्ता समस्याहरुबाट गुज्रने गरेका छन् । शहरी क्षेत्रको मुख्य समस्याको रुपमा रहेको वायु प्रदूषणको समस्या आदिका कारणले उच्च रक्तचापका समस्याहरु प्रतिवर्ष बढ्दो मात्रामा रहेको विभिन्न तथ्यांकहरुले देखाएको छ । धुलिखेल अस्पतालको आन्तरिक औषधि विभागको लागि गरिएको अध्ययनले नेपालको साना […]

सामान्यतयाः मोदनाथ प्रश्रितलाई चिन्नेमान्छेमध्ये अधिकांशले उनको मार्क्सवादी चिन्तन र साहित्यमा समेत कम्युनिष्ट विचारधाराको माध्यमबाट चिन्ने गर्छन् । आयुर्वेद विज्ञानका जानकार एवं विचारमा मार्क्सवादी विचार धारा बोक्ने उनी उनी यो दुई पक्षलाई जोड्नको लागि कठिन हुने गरेको सुनाउँछन् । दैनिक योगा र प्राणायामबाट मात्रै आफ्नो जीवनको सुरुवात गर्ने प्रश्रित आफू भगवानलाई अन्धोरुपमा भक्ति गर्ने र सधैं […]

खानपिनको बानीको आधारमा मानिसहरु दुई प्रकारका हुन्छन्, शाकाहारी तथा मांसाहारी । यद्यपि, अचेल एउटा नयाँ शब्द निकै प्रचलनमा छ, भेगन । भेगन आहारमा पूर्ण रुपले केवल फल तथा सब्जिहरु मात्र समावेश हुन्छन् । भेगन डाइटलाई पछ्याउने व्यक्तिहरु दूध तथा दूधबाट बनेका उत्पादनहरु समेत सेवन गर्दैनन् । आज विश्वभरीमा भेगन मानिसहरुको संख्या उल्लेखनिय छ । सेलिब्रेटीहरुकाबीच […]

मस्तिष्काघात पूर्व संकेतहरु बिना नै शरीरमा आक्रमण गर्ने प्राणघातक रोग हो । चिकित्सकहरु मादक पदार्थ सेवनपछि दिमागलाई भार पर्ने काम गर्नाले मस्तिष्काघात जस्ता डरलाग्दा रोगहरु लाग्ने गरेको बताउँछन् । छ दशकभन्दा धेरै चिकित्सा क्षेत्रमा बिताएका डा. दिनेशनाथ गंगोलले पक्षघात र मस्तिष्काघात जस्ता समस्याहरु धुम्रपान र मध्यपानको सेवनपछि दिमागलाई भार पर्ने काम गर्दा हुने बताए । […]

तपाईंंलाई धेरै जाडोको अनुभव हुन्छ भने यसको कारण तपाईंंको स्वास्थसँग सम्बन्धित हुनसक्छ । जाडो मौसममा सबैलाई जाडोको महसुस हुनु स्वभाविक नै हो । तर, यदि यही जाडो तपाईंंको शरीरमा हाबी हुन थाल्यो अथवा तपाईंलाई दिनहुँको काम समेत गर्न नसक्ने गरेर जाडो लाग्छ भने तपाईंंको स्वास्थ स्थिति असामान्य छ भन्ने कुरा बुझ्नुपर्छ । विशेष गरेर तपाईंंको […]

यम पञ्चकको पाँचौं दिन देश तथा विदेशमा भाइटीका मनाउने गरिन्छ । दिदीबहिनीले दाजुभाइको दीर्घायुको कामना गर्दै मनाइने यो पर्वको अन्तिम दिन अर्थात् कात्तिक शुक्ल द्वितीयाको दिन यो पर्व मनाउने गरिन्छ । यो दिनको महत्वलाई बुझाउन विभिन्न किसिमका पौराणिक किंवदन्ती एवं ऐतिहासिक कथाहरु सुन्ने गरिएको छ । एउटा पौराणिक कथा अनुसार परापूर्व कालमा कात्तिक शुक्ल द्वितीयाको […]

गलामा सायपत्री र मखमलीको माला । निधारमा सप्तरंगी टिका । र, शिरमा ढाका टोपी । आहा कति सुहाउँछ ? नेपाली ठाँटमा सजिएका दाजुभाई देख्दा चेलीको मन उमंगित हुँदो हो । ढाका टोपी हाम्रो आफ्नै चिनारी हो । आफ्नो गौरव हो । यो केवल शिर ढाक्ने बस्त्र मात्र होइन । नेपाली समाजमा ढाका टोपीको आफ्नै विशिष्ठ […]

खानपिनका लागि प्रकृतिले हामीलाई अनेकौं परिकारह दिएको छ । ती परिकारहरुमा पनि हामीले विभिन्न स्वाद तयार पारेर आफ्नै किसिमको खाना बनाउने गरेका छौं । एकातिर प्रकृतिले दिएको स्वादलाई जस्ताको त्यस्तै आश्वाधन गर्न हाम्रा केही फलफूलहरु तयार छन् भने कृतिम स्वाद बनाएर पनि यावत किसिमका खानाहरु खाने गरिन्छ । सभ्यताको सुरुवातमा सबै कुराहरु काँचै खाने चलन […]

शरीरमा एक प्रतिशतमात्र पनि पानी कम भयो भने ज्यान जोखिममा पर्न सक्छ । कसरी ? आउनुस् जानकारी लिउँः वैज्ञानिक अनुसन्धानहरुका अनुसार एउटा व्यक्ति खानाबिना एक हप्तासम्म जीवित रहन सक्छ, तर पानीबिना ५ दिनभन्दा बढी जीविन रहन सक्दैन । मानिसको शरीरमा एक प्रतिशत मात्रै पानीको कमी भयो भने उसलाई प्यास लाग्न थाल्छ । ५ प्रतिशतसम्म कमी […]

दशैं आउँदैछ । दशैंमा आफन्त, इष्टमित्र, नातेदार हाम्रो घरमा अतिथि बनेर आइपुग्छन् । यसैगरी हामी पनि मान्यजनको घरमा पाहुना लाग्न पुग्छौं । भ्रमण वर्ष पनि सुरु हुँदैछ, आगमी बर्षदेखि । यसक्रममा पनि हामीले देश-विदेशका आगन्तुकलाई स्वागत गर्नेछौं । किनभने उनीहरु हाम्रा अतिथी हुन् । पाहुना हुन् । त्यसो त नेपाली संस्कृति अनुसार हाम्रालागि सधैंभरी अतिथि […]

दशैं नजिकिँदैछ । सामाजिक सद्भाव र उमंगको यो पर्वसँग विभिन्न सांस्कृतिक, धार्मिक पक्ष जोडिएको छ । दशैं खासगरी असत्यमाथि सत्यको जीत हुन्छ भन्ने प्रतीकात्मक सन्देशसँगै मनाइन्छ । यतिबेला शक्तिकी देवी दुर्गाको पूजा गरिन्छ । दुर्गाले समग्र नारी शक्तिको समेत प्रतिनिधित्व गर्ने धर्मशास्त्रमा उल्लेख पाईन्छ । यसै मेसोमा यहाँ नारीको ९ गुणबारे चर्चा गरिएको छ । […]

रिमाको होमवर्क कपी देखेर उनकी आमाले उनलाई पिटिन् । रिमाको कपीका लगभग सबै पेजमा शिक्षकले पढाइसम्बन्धी गुनासो गरेका थिए । लगभग हरेक विषयको त्यस्तै हालत थियो । त्यही देखेपछि रिमाकी आमा रिसाएकी थिइन् । ‘आजबाट घरभन्दा बाहिर हिँडडुल गर्न बन्द, कोठाभित्रै बसेर पढिराख्ने,’ भन्दै रिमाकी आमा रिसाउँदै आफ्नो काम गर्न थालिन् । रिमा पनि आमाको […]

यसपटकको तीजले हामीलाई छपक्कै छोपिसकेको छ । शहर-बजारमा दर खान हिँडेका दिदी-बहिनीहरु प्रसस्त भेटिन थालेका छन् । यही सोमबार मनाइने हरितालिका तीजले हिन्दू महिलाहरुमा एक प्रकारको उत्साह र उमंग छाएको छ । यतिबेला गाउँदेखि शहरसम्म तीजकै चर्चा छ । रेडियो, टेलिभिजनदेखि यूट्यूबसम्म तीजका गीतहरु घन्किरहेका छन् । भदौ लागेपछि दर खाने कार्यक्रम पनि बाक्लिन थालेका […]

परिवर्तिन जीवनशैली र स्वास्थ्यमा ध्यान नदिँदा कैयौँ प्रकारका स्वास्थ्य समस्या हुन्छन् । त्यसमा पनि एउटा यस्तो प्राणघातक रोगले धेरैलाई सताउन थालेको छ जसलाई एड्सभन्दा पनि खतरनाक मान्न थालिएको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनको अनुसन्धानले विश्वमा एड्सभन्दा बढी मानिसको मृत्यु हेपाटाटिस बीको कारण भइरहेको बताउँछ । शरीरमा एचबिभी भाइरस फैलिएपछि यो रोग लाग्ने गर्छ । यो […]

यसमा दुई मत छैन कि हरेक मानिस जीवनमा सुखी र खुसी रहन चाहन्छन् । तर, यस्तो चाहना सबैको पूरा हुँदैन । धेरै मानिसहरु कुनै न कुनै कुरामा असन्तुष्ट हुन्छन् । आफूले चाहेको जस्तो नहुँदा वा कुनै काममा असफलता भोग्दा मानिसलाई आफ्नो जीवनै बेकार पनि लाग्नसक्छ । लगातारको असफलता भोगेका मानिसहरुमा त अत्यधिक नकरात्मक सोच उत्पन्न […]

पछिल्लो समय धेरैलाई युवा अवस्थामै उच्च रक्तचापको समस्या देखिन थालेको छ । जसलाई योङ हाइपरटेन्सन भन्ने गरिन्छ । ठूलो समस्याका रुपमा देखा परेको यो रोग बोकेर अस्पताल पुगेका युवालाई चिकित्सकले वास्तविकता बताउदा पनि उनीहरुले विश्वास नगर्ने अवस्था छ । के हो योङ हाइपरटेन्सन ? यो बुझ्नका लागि हामीले रक्तचापबारे जानकारी लिन आवश्यक हुन्छ । रगत […]

तिहार खुसीयाली र उज्यालोको पर्व हो । यो पर्वको धेरै आकर्षक र सुन्दर पक्षहरु छन् तर यसको केही नराम्रा पक्षहरु पनि छन् । धेरै मानिसहरुले खुसीयालीको यो उत्सव मनाउन पटाका पड्काउने गर्छन् जसले विषालु धुँवा वायुमण्डलमा फैलन्छ र वातावरणलाई नै विषाक्त बनाइदिन्छ । यस्तो धुँवाले दमका रोगीहरुलाई नोक्सान पुर्याँउछ । बच्चा, वृद्धवृद्धा जवान सबै उमेरका […]