२१ वैशाख, काठमाडौं । काठमाडौं, झोंछेकी स्थानीय ८० वर्षीया नानीमैया महर्जनलाई याद भएसम्म उनी ५० वर्षसम्म काठ, माटो, इँटा र ढुंगाले बनेको चारतले परम्परागत घरमा बसिन् । उनी आफ्नै खेतबारीमा प्रशस्त अन्नबाली उब्जाउँथिन् । अँगेनामा पाकेका खानेकुरा खान्थिन् । अचेल उनी आफ्ना छोराले बनाएको सिमेन्टको घरमा बस्छिन् । जहाँ ग्याँस नबाली खाना पाक्दैन । एसी/पंखा […]

२० वैशाख, काठमाडौं । मूलपानीका भरत थापाका भाइ निकेशलाई कोरोना संक्रमणको शंकामा सात दिनअघि वीर अस्पतालमा भर्ना गरिएको थियो । श्वासप्रश्वास समस्या बढेपछि बुहारी र भाइका सासुलाई पनि आइतबार दिउँसो वीर ल्याइपुर्‍याए । तर, उनीहरुले बेड पाउन सकेनन् । बुहारीलाई सास फेर्न झन्झन् गाह्रो हुँदै गयो । आत्तिएका थापाले सबैतिर हारगुहार गरे । तीन घण्टाको […]

१७ वैशाख, काठमाडौं । काठमाडौं महानगरपालिकाले आर्थिक सहायता तथा अनुदानका नाममा वर्षेनि ठूलो रकम वितरण गर्छ । जनताबाट उठेको कर अनुत्पादक तथा जनतालाई प्रतिफल नदिने क्षेत्रमा सहायताका रूपमा बाँड्ने काममा १७ वर्षपछि आएका निर्वाचित जनप्रतिनिधिले कर्मचारीलाई समेत जितेका छन् । अझ विभिन्न दलका नेता निकटले खोलेका र नेताहरूको नाम जोडिएका संघ–संस्थालाई त महानगरकोे अनुदान र […]

१७ वैशाख, बनेपा । उमेरले ७२ पुगिसके । अनुहार चाउरी परिसक्यो । ढाका टोपी र कोट लगाएका उनी कुप्रो पर्दै सकसका साथ हिँडिरहेका छन् । देब्रे खुट्टा खोच्याउँदै अघि बढ्छन्, छिनछिनमा सुस्केरा हाल्दै रोकिइरहन्छन् । गाह्रो भएपछि सडक किनारमै थचक्क बस्छन् र फेरि गन्तव्यतिर अघि बढ्छन् । उनी अर्थात् रामेछाप, प्रितीका शेरबहादुर बस्नेत । कोभिड–१९ […]

१६ वैशाख, काठमाडौं । २०५० देखि ७५ सालसम्म काठमाडौं प्रहरी प्रमुखमा जो प्रमुख भएर आए, हरेकको सूचीमा हुन्थे राजीव गुरुङ उर्फ दिपक मनाङ्गे । चुनाव हुँदा होस् या ‘गुण्डा समूह’सँग जोडिएका जुनसुकै घटना हुँदा होस्, उनी पक्राउ पर्नु सामान्य बनिसकेको थियो । पक्राउ परेनन् भने चाहिँ उनी आफैं कनिष्ठ प्रहरीहरुसँग सोध्थे, ‘मलाई … (प्रहरी प्रमुखको […]

१५ वैशाख, काठमाडौं । भारत अहिले कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को महामारीको दोस्रो लहरको सामना गरिरहेको छ । दोस्रो लहरबाट समस्यामा परेको भारतको तस्वीरले समग्र विश्व नै आश्चर्यमा परेको छ । यद्यपि यो महामारी भारतको मात्र नभई प्रत्यक्ष/अप्रत्यक्षरुपमा सबैको संकट हो । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्यूएचओ)की प्रमुख वैज्ञानिक सौम्या स्वामीनाथन भन्छिन्, ‘भाइरसले सीमा, राष्ट्रियता, उमेर, लिंग […]

१५ वैशाख, काठमाडौं । १२ वैशाख २०७२ को विनाशकारी भूकम्पको समयमा जब घर छाडेर खुला चौरमा बस्नुपर्‍यो, धेरैले खुला स्थानको महत्व बुझे । त्यहीबेलादेखि शहरको मुख्यभागमा अवस्थित टुँडिखेलका साथै अरु सार्वजनिक स्थानलाई अतिक्रमणमुक्त बनाउनुपर्ने आवाज पनि चर्कोसँग उठ्यो । अभियन्ताहरुले ‘अकुपाई टुँडिखेल’ अभियान नै चलाए । राष्ट्रिय पुनर्निर्माण प्राधिकरणले यसबारे चासो देखाएपनि त्यसले मूर्त रुप […]

१५ वैशाख, काठमाडौं । बिहानको ७ बजे । कोटेश्वर चोकको वरपर सडकछेउ पूरै माइक्रोबस र मिनीबसले ढाकिएको छ । कोही गाडीमा चढिसके, कोही गाडीको छतमा झोला राख्दैछन् । केही भने गाडी नभेटेर छट्पटराइरहेका छन् । ‘खै कता छ गाडी, म यहाँ बाटोमा बसिरहेको छु’, कसैले मोबाइलमा भन्छ । काखमा बच्चा बोकेका महिला, ज्येष्ठ नागरिकदेखि लक्का […]

१५ वैशाख, काठमाडौं । ‘सुई लगायो भने कोरोना लाग्दैन भनेर छोराले ल्याएको’ ५० वर्षीय जनमाया श्रेष्ठ कोरोना संक्रमणविरुद्धको खोप लगाउनेको लाइनको बीचमा चप्पल बिछ्याएर बसेकी थिइन् । बुधबार थापाथलीस्थित परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पताल पुगेकी जनमाया तीन घन्टा उभिएपछि थकाइ लागेर भुइँमा बसेकी थिइन् । कोरोनाभाइरस संक्रमणबाट धेरै मानिसको मृत्यु भएको सुनेर उनी भक्तपुरदेखि खोप […]

१४ वैशाख, काठमाडौं । कोरोना संक्रमण रोकथामको प्रयासमा पर्सिबाट निषेधाज्ञा लागू हुने भएपछि उपत्यका छाड्ने क्रम बढेको छ । मंगलबार विहानबाटै सुरु भएको शहर छाड्ने क्रम साँझ पनि उस्तै देखिएको छ । झिटीगुटा बोकेर कलंकी, गोंगबु लगायतका स्थानमा मानिसहरु पुगेका छन् । स्थानीय प्रशासनले १६ वैशाखबाट एक साताका लागि निषेधाज्ञा जारी गरेको छ । तर […]

१२ वैशाख, नेपालगञ्ज । बाँकेस्थित भेरी अञ्चल अस्पतालको आईसीयू शय्यामा एक अधबैंसे महिला आलाप-विलाप गरिरहेकी थिइन् । आईसीयू मनिटरको चर्को आवाजले बोली प्रष्ट नसुनिए पनि ‘मेरो मुटुको टुक्रा…मेरो मुटुको टुक्रा…’ भनेको विरक्त चिच्याहट बाहिरसम्म सुनिइरहेको थियो । उनी बोलिरहँदा बेडमा रहेका अन्दाजी बीस-पच्चीस वर्षका युवाको शरीर अनियन्त्रित थियो । अक्सिजन सपोर्टमा छट्पटाइरहेका ती युवा आफ्नो […]

काठमाडौं । आइतबार २०७२ सालमा गएको विनाशकारी भूकम्पको छैठौं वर्ष । नेपालका सयौं सांस्कृतिक सम्पदा एवं ऐतिहासिक धरोहरसँगै करिब ९ हजार जनाको ज्यान लिने भूकम्पको स्मृतिमा यो दिवस मनाउने गरिन्छ । यही भूकम्पका कारण काठमाडौं उपत्यका लगायत देशका विभिन्न स्थानमा ढलेका ऐतिहासिक एवं सांस्कृतिक धरोहरहरुले पुनर्जीवन पाउने क्रम जारी छ । यही क्रममा शनिबार ऐतिहासिक […]

त्यो जमाना थियो, अडियो क्यासेटको । जमाना थियो, सांगीतिक व्यान्डको । जमाना थियो, मंगोलियन हार्टको । र, जमाना थियो राजु लामाको । संक्षेपमा जमाना यस्तो थियो– शहर, चोक, गल्लीका पानपसल जस्तै भरिभराउ बजार हुन्थ्यो, अडियो क्यासेटको । ‘ए’ र ‘बी’ साइडमा औसत चारको दरले आठ वटा गीत त्यसभित्र कैद हुन्थे । एक प्रतिको मूल्य ४० […]

११ वैशाख, काठमाडौं । मुर्चुङ्गा । नाम सुने पनि कतिपयलाई यसबारे जानकारी नहुन सक्छ । फलाम, पित्तल लगायत धातुद्वारा निर्मित सानो, त्रिशूल आकारको मौलिक, सांस्कृतिक लोकबाजा हो– मुर्चुङ्गा । फलामको पातलो पाता पिटेर मुर्चुङ्गा बनाइन्छ । वरिपरि फलाम वा पित्तल प्रयोग गरिएको हुन्छ । जुन चारपाटे र धारिलो बनाइएको हुन्छ । बीचमा फलामको एउटा पातलो […]

मुलुकका कुनै पनि ठूला विकास आयोजना समयमा सकिंदैनन् । प्रमुख आयोजना किन समयमा बनेनन् भनेर केलाउँदा यस्तोसम्म भेटियो कि राजनीतिज्ञ र कर्मचारीतन्त्रले ती आयोजना समयमा बन्नु भन्दा ढिलो हुँदा लाभ हुने ठान्दारहेछन् । त्यसैले राजनीतिक क्षेत्रले विकास आयोजनाको स्वामित्व नलिने र कर्मचारी तन्त्रले त्यसलाई प्रक्रियामा अल्झाउने गरेर वर्षौंसम्म आयोजना लम्ब्याइदिने काम हुँदोरहेछ । परिणाम मुलुकको […]

१० वैशाख, काठमाडौं । सन् २०२० को जनवरी ३१ मा पहिलो पटक कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको भारतमा यसको विस्तार तुलनात्मक रुपमा सुस्त थियो । संक्रमण उच्च विन्दुमा पुगेको दिन १५ सेप्टेम्बरमा करिब ९८ हजार नयाँ संक्रमित भेटिएका थिए । त्यसपछि यो संख्यामा कमी आउन थाल्यो, जुन पाँच महिनासम्म नै जारी रह्यो । सन् २०२१ को […]

५ वैशाख, काठमाडौं । २०७२ वैशाख १२ को भूकम्पले क्षतिग्रस्त भएको पुरानो धरहराको ठुटोसँगै निर्माण गरिएको नयाँ ‘धरहरा’मा अहिले धमाधम काम चलिहरहेको छ । वैशाख ११ गते प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले उद्घाटन गर्ने भएपछि श्रमिकहरुलाई काम भ्याई-नभ्याई भएको छ । नेपाल पुनर्निर्माण प्राधिकरणका इन्जिनियर राजुमान मानन्धरका अनुसार प्लास्टर सकाउने, रंग लगाउने र बत्ती जोड्ने काम […]

५ वैशाख, काठमाडौं । गत बुधबार अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडनले अफगानिस्तानबाट आफ्ना सबै सैनिक फिर्ता गर्ने घोषणा गरे । राष्ट्रपति कार्यालय ह्वाइट हाउसबाट गरेको सम्बोधनमा उनले भनेका थिए, ‘अमेरिकाको सबैभन्दा लामो युद्ध अन्त्य गर्ने बेला आएको छ ।’ ‘हामी एक कहालीलाग्दो आक्रमणका कारण २० वर्षअघि अफगानिस्तान गएका थियौं । त्यसले हामी सन् २०२१ मा पनि […]

४ वैशाख, काठमाडौं । बानेश्वर वरपर घरसँगै जोडिएका घर, व्यापारिक कम्प्लेक्स र पसल मात्र देखिन्छन् । तर बानेश्वर चोकबाट देवकोटा सडक हुँदै ८०० मिटर उत्तर लाग्दा देब्रेपट्टि महादेवको मन्दिर र रत्नराज्य स्कूल भेटिन्छ । यही मन्दिर अगाडिको तीनतले घरमा छ रत्न पुस्तकालय । यो ऐतिहासिक पुस्तकालय ६ दशकदेखि सञ्चालनमा छ । मध्यबानेश्वर आउने–जाने मूलबाटोकै छेउमा […]

ढुंगा र गिट्टीका लागि नदीजन्य पदार्थको उत्खनन गर्ने उद्योगहरू स्थानीय सरकारको लागि राजस्वको मुख्य स्रोत भएका छन्, तर यसको मूल्य भने वातावरणले चुकाउँदै आएको छ ।

इनारभित्रबाट देखाइने आकाशको सानो टुक्रा होइन, पहाडको टुप्पोबाट संसारलाई सूक्ष्म ढंगले विश्लेषण गर्न सक्ने शिक्षाको खाँचो छ । यसको अभावपूर्ति गर्नुपर्ने हो विश्वविद्यालयहरूले । तर नेपालमा अहिले भएका विश्वविद्यालयलाई जति सुधार गरे पनि यो अवस्था निर्माण हुने नदेखिएपछि प्राज्ञहरू यस्तै विद्यालय स्थापनाका लागि कस्सिएका छन् । युनिभर्सिटी अफ म्यासाचुसेट्सबाट वातावरण विज्ञानमा विद्यावारिधि डा. उत्तमबाबु श्रेष्ठ […]