चीनको सिनोभ्याक बायोटेक लिमिटेडले इन्डोनेसियामा कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) विरुद्धको खोपको तेस्रो वा अन्तिम चरणको परीक्षण शुरु गरेको छ । सिनोभ्याकले इन्डोनेसियाको पीर बायो फर्मासँग मिलेर यो खोप बनाएको हो । मंगलबार शुरु भएको यो चरणको परीक्षण एक हजार ६२० संक्रमितमा गरिएको हो । सोमबार सिनोभ्याकले दोस्रो चरणको नतिजा पनि सार्वजनिक गरेको छ । दोस्रो चरणमा […]

फलाम तत्व शरीरको लागि अत्यावश्यक एक प्रकारको खनिज पदार्थ हो, जुन हाम्रोको स्वास्थ्यका लागि अत्यावश्यक छ । हाम्रो शरीरमा रहेका सबै कोषहरूमा केही न केही मात्रामा फलाम मिसिएको हुन्छ । तर प्रायःजसो फलाम शरीरमा रहेको रातो रक्तकोषमा पाइन्छ । राता रक्तकोषहरूले हाम्रो फोक्सोबाट शरीरभरि अक्सिजन ढुवानी गर्छ । पोषकतत्वबाट ऊर्जा उत्पादन गर्न शरीरमा फलामको भूमिका […]

वर्षायाम छ । खानेकुरा चाडै सड्ने, गल्ने, संक्रमित हुने जोखिम रहन्छ । झिंगा, साङ्लाले समेत खानेकुरा दुषित बनाइदिन्छ । पिउने पानीको स्रोत पनि फोहोर हुनसक्छ । यसले गर्दा पेड गडबड हुने वा झाडापखला लाग्नसक्छ । झाडापखला लाग्दैमा डराउनुपर्ने भन्ने हुँदैन । आरम, सरसफाई, पोषिलो खानपान, पर्याप्त पानीको सेवन आदिबाट सजिलै निको हुन्छ । तर, हप्तादिन […]

नेशनल हेल्थ सर्भिस, व्रिटेनका अनुसार प्रोग्रसिभ सुपरान्युक्लियर पाल्सी (पिएसपी) भनेको एक दुर्लभ स्थिति हो जसमा मानिसको सन्तुलन, हिँडडुल गर्न, बोल्न तथा निल्नमा कठिनाई हुने गर्छ । यसकै कारण मस्तिष्कको कोशिकामा पनि असर पुग्ने गर्छ । ६० वर्ष उमेर पार गरेका मानिसहरुमा यो समस्या बढी देखिने गर्छ । के कारणले हुन्छ पिएसपी ? ‘तउ’ नामक प्रोटिनको […]

वैश्विक महामारी कोरोना भाइरस नियन्त्रणका प्रयासहरु त्यती सफल भएको छैन । यसबाट अहिलेसम्म सात लाख बढीको मृत्यु भइसकेको छ । १ करोड ८६ लाख बढी संक्रमित छन् । कोभिड–१९ ले सबैभन्दा बढी अमेरिकालाई सताएको छ । दोस्रो नम्बरमा ब्राजिल छ भने तेस्रोमा छिमेकी मुलुक भारत । यस महामारीबाट मृत्यु हुनेमा अमेरिका पहिलो नम्बरमा छ । […]

‘तिमीहरुमध्ये को सबैभन्दा राम्रो डाक्टर बन्न चाहन्छौं ?’ चिकित्साशास्त्रका अधिकांश विद्यार्थी गर्वसाथ हात उठाउँछन् । प्रोफेसरले एक विद्यार्थीलाई इंगित गर्दै सोध्छन्, ‘तिमीलाई लाग्छ, के तिमी राम्रो डाक्टर बन्नेछौं ?’ युवती उठ्दै फुर्तिसाथ भन्छिन्, ‘यस सर ।’ ‘किन तिमीलाई त्यस्तो लाग्छ कि तिमी असल डाक्टर बन्नेछौं ?’ चिकित्साशास्त्र पढिरहेकी युवती भन्छिन्, ‘किनभने मलाई बिरामीहरुप्रति लगाव छ […]

अहिले रुघाखोकी लाग्नसाथ धेरैको मनमा आशंका पैदा हुन्छ, कतै कोरोनाको कारण त होइन । कोरोना भाइरसको संक्रमणपछि देखिने आम लक्षण हो, रुघा, खोकी, ज्वरो । यद्यपि रुघाखोकी अन्य अवस्थामा पनि लाग्न सक्छ । र, सामान्य रुपमै यो निको पनि हुन्छ । रुघाखोकी लागेपछि कतिपय औषधि खोज्नतर्फ लाग्छन् । सामान्य रुघाखोकीमा औषधि आवश्यक हुँदैन । बरु, […]

गर्मी बढ्दो छ । गर्मीमा कसरी सितलता प्राप्त गर्ने ? अहिले यसका अनेक विकल्प छन् । तपाईं÷हामीले आफ्नो वासस्थान, कार्यथलो आदिलाई वाताअनुकुलित बनाएर बस्न सक्छौं । किनभने कुलर, एसी जस्ता विधुतिय उपकरण अहिले सहज र सर्वत्र उपलब्ध हुन थालेको छ । गर्मीमा शरीरलाई सितल तुल्याउने कृतिम काइदा हो, एसी । यसले हपहपी गर्मीबाट शरीरलाई केही […]

काठमाडौं । कोरोना भाइरस संक्रमणको अशंका भएमा ४ हजार रुपैयाँमा यसको परीक्षण गर्न सकिने छ । परीक्षणको नतिजा ४ घण्टामै उपलब्ध हुनेछ । विध म्यानेजमेन्ट प्रालिद्वारा सञ्चालित कोभिड ल्याबले उक्त सुविधा उपलब्ध गराएको हो । कोरोना परीक्षणका लागि नेपाल सरकारबाट अनुमति पाएको विध म्यानेजमेन्टले सर्वसाधारणको सहुलियतका लागि भन्दै परीक्षण शुल्क घटाएर ४ हजार रुपैयाँमा गर्ने […]

क्यान्सर आफैमा भयावह रोग । हामी भन्छौं, क्यान्सर लागेपछि मृत्यु नजिकिन्छ । तर, उदाहरणहरुले भन्छ, क्यान्सरलाई जित्न पनि सकिन्छ । क्यान्सरको सफल उपचारपछि सामान्य जीवन विताइरहेकाहरु हाम्रै समाजमा कति छन्, कति । यद्यपि क्यान्सरको उपचार त्यसबेला संभव हुन्छ, जब यसको यथासिघ्र उपचार खोजिन्छ । क्यान्सरको लक्षण देखापर्नसाथ उपचार गरेमा, पुन सामान्य जीवनमा फर्कन सकिन्छ ।  […]

कहिले काहीँ सामान्य व्यक्तिको अचानक मृत्यु हुन्छ, जो बाहिरबाट हेर्दा ठीकठाक देखिन्छन् । स्वस्थ एवं तन्दुरुस्त ठानेका व्यक्तिको अप्रत्यासित मृत्यु हुन्छ । यसमा एक कारण हुनसक्छ, साइलेन्ट हार्ट अट्याक्ट । अर्थात कुनैपनि लक्षण बिना नै हृदयघात भएको अवस्था हो यो । साइलेन्ट हार्ट अट्याक्टलाई साइलेन्ट मायोकार्डियल इन्फ्रेक्शन पनि भनिन्छ । यसमा जब कसैलाई हार्ट अट्याक्ट […]

रोग लाग्नु वा रोगी जीवन बाँच्नु आफैमा पीडादायक अवस्था हो । परिवारमा एक जना व्यक्ति मात्र रोगी हुँदा सम्पूर्ण सदस्यको दैनिकी प्रभावित हुन्छ । मानसिक तनाव बढ्छ । हामी चाहन्छौं, स्वस्थ जीवन बाँचौं । सधै निरोगी भएर बाँचौं । सधै तन्दुरुस्त भएर बाँचौं । दीर्घ जीवन बाँचौं । तर, हाम्रो कामना विपरित अनेकथरी रोगले हामीलाई […]

हार्मोन भनेको कुनै कोष वा ग्रन्थीबाट उत्पादन हुने रसायन हो जसले शरीरको अरु भागमा रहेका कोषहरुलाई प्रभावित गर्छ । शरीरको मेटाबोलिज्म र रोग प्रतिरोधी प्रणालीमा हार्मोनको सोझो प्रभाव हुन्छ । हाम्रो शरीरमा सैयौं किसिमका हार्मोन हुन्छन् जसले शरीरका फरक फरक क्रियाहरुलाई नियन्त्रित गर्छन् । कुनै पनि हार्मोनमा हुने थोरै परिवर्तन पनि मेटाबोलिज्मलाई प्रभावित गर्न काफी […]

स्वास्थ्यका समाचार निकै संवेदनशील हुन्छन् । पाठकले पढ्छन्, बुझ्छन्, अनुसरण गर्छन तर प्रतिक्रिया कमले मात्र दिन्छन् । यसमा राजनीतिक बिषय जस्तो बहस कम हुन्छन् । तर समाचार र संदेश स्पष्ट नभए मान्छे गलत निर्णय लिन सक्ने सम्भावना हुन्छन् । त्यसैले यस्ता बिषयमा समाचार संप्रेषण गर्दा विज्ञको राय र अध्ययनले देखाएको तथ्यहरु पनि राख्नु पर्छ । […]

कोरोना भाइरसको सक्रमण प्रतिदिन बढ्दो छ । यसलाई पूर्णत नियन्त्रण गर्ने प्रयासहरु अहिलेसम्म सफल भइसकेको छैन । वैज्ञानिकहरु कोरोना भाइरस विरुद्धको खोप एवं औषधिको खोजमा जुटेकमा छन् । त्यसो त विश्वमा जति व्यक्ति कोरोनाबाट प्रभावित भएका छन्, त्यसमध्ये अधिकांश निको भएर घर फर्किएका छन् । कतिपयले भने कोरोनाकै कारण ज्यान गुमाइरहेका छन् । आवश्यक सर्तकता […]

काठमाडौं । विश्वव्यापी रूपमा फैलिएको हेपाटाइटिस रोकथामका लागि हरेक वर्षको जुलाई २८ मा विश्व हेपाटाइटिस दिवस मनाउने गरिन्छ । यस वर्षको हेपाटाइटिस दिवसमा ‘द मिसिङ मिलियन्स’ भन्ने नारा तय गरिएको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार विश्वभर २९ करोड मानिस आफूलाई ‘हेपाटाइटिस बी’ भएको बारेमा बेखबर छन् । यस वर्षको हेपाटाइटिस दिवसमा संगठनले विश्वभर आफूलाई […]

अहिले यसैपनि अनेक रोगको जोखिम छ । कोरोना भाइरसको त्रास ज्यूँको त्यूँ छ । त्यससँगै डेंगु, मलेरिया, हैजा, भाइरल ज्वरो, टाइफाइड वा पेटको संक्रमण हुने जोखिम रहन्छ । मनसुन भनेकै संक्रामक रोग फैलने बेला हो । यतिबेला खानेकुरा, पानीको माध्यामबाट संक्रमण फैलन सक्छ । यस सिजनमा धेरैले झेल्ने समस्या हो, पखला । पखलालाई त्यती जटिल […]

भोक लाग्नुलाई स्वस्थ्य जीवनको सूचक मानिन्छ । भोक नै नलाग्नु वा खानामा अरुची हुनुले स्वास्थ्यमा कुनै गडबडी भएको संकत दिन्छ । भोक लागेपछि हामी केही न केही खान्छौं । भोक मेटिन्छ । त्यसपछि निश्चित समयसम्म हामीलाई भोक लाग्दैन । तर, कहिले काहीँ हामीलाई बारम्बार भोक लागेको महसुष हुन्छ । खाना खाएको केही समयमै फेरी खानेकुराको […]

अनियमित महिनावारीकै कारण महिलाहरुमा बाझोपना, ओभरीयन सिष्ट लगायतका गम्भीर समस्या देखिने गर्छ । अनियमित महिनावारीका कारण धेरैलाई दुई महिवारीको बीचको समयमा रक्तश्राव हुने समस्या हुन्छ । आकस्मिक रुपमा प्रयोग गरिने गर्भनिरोधक चक्कीको प्रयोगले पनि यो समस्या हुन्छ । त्यसबाहेक, अण्डकोषमा सिस्ट भएमा वा  गर्भाशयमा क्यान्सर भएमा पनि यो समस्या निम्तने गर्छ । कम रक्तश्राव धेरै […]

विशेषज्ञका अनुसार बिहान पेट सफा नहुनुको कारण हाम्रो खानपान र दिनचर्या हो । यदि हामी समयमा स्वस्थकर खाना खान्छौं भने कुनै औषधी नखाई पनि समस्या समाधान हुन सक्छ । सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा राति सुत्नुभन्दा तीनघन्टा अगाडि नै खाइसक्नुपर्छ । अन्यथा क्यालोरी बर्न हुन पाउँदैन । खानामा फाइवरयुक्त कुराहरु अत्यधिक सेवन गर्नुपर्छ । यसबाट आन्द्राको राम्रोसँग […]

गर्भ रहेपछि दम्पतीबीच वहस हुन्छ, ‘छोरा वा छोरी ?’ यसमा धेरैजसो दम्पतीको साझा रोजाई हुन्छ, ‘छोरा ।’ आफुलाई शिक्षित, सभ्य, संभ्रान्त भन्न रुचाउनेहरुमा समेत यस किसिमको मानसिकता पाइन्छ । यसैको उपज हो, लिंग पहिचान गर्ने प्रवृत्ति । हुन त गर्भ रहेदेखि नै दम्पतीमा कौतुहलता हुन्छ, छोरा वा छोरी भन्ने । तर, उनीहरु छोरा वा छोरी […]