हरेक मौसमले मानिसको जीवनमा नयाँ परिवर्तन लिएर आउने गर्छ । हरेक मौसमको आफ्नै विशेषता पनि हुन्छ । गर्मीपछि आउने बर्षा मौसमले शितलता प्रदान गर्छ । यो मौसममा पानीको एक छिट्टाले पनि बेग्लै किसिमको आनन्द प्रदान गर्छ । तर यो मौसममा चिसो र ओसिलोपन बढ्ने भएकोले रोगका किटाणु र ब्याक्टेरियाहरुपनि सल्बलाउन थाल्छन् । त्यसरी किटाणु र […]

विशेषगरी फल तथा तरकारीमा डीडीटी, एचसीएच, एन्डासुलफोन, सिन्थेटिक फिरियथाइराइड,  आदि दूषित पदार्थ हुन्छन् र यिनले रगतलाई दूषित बनाउँछन् । त्यसैले बालबालिकाहरूमा मस्तिष्कको क्यान्सर हुन सक्छ । महिलाहरूमा पनि छातीको क्यान्सरको सम्भावना रहन्छ । आँप: अहिले आँको सिजन छ । बजारभरी थरि-थरिका आँप उपलब्ध छन् । यद्यपि, हामीले खाने ती आँपहरुलाई प्राकृतिक रुपमै पाकेका हुन् कि जबर्जस्ती […]

एउटी महिला त्यो समयसम्म अपुरो हुन्छिन्, जबसम्म उनको कोखमा बच्चा हुँदैन । जब एउटी महिलाले आफू गर्भवती भएको जानकारी पाउँछिन्, त्यो समयमा मात्रै उनले आफु पूर्ण भएको अनुभव गर्छिन् । एउटी महिला जब आमा बन्छिन्, उनका लागि संसारमा त्यो भन्दा ठूलो खुशी तथा सुखद क्षण अरु केही हुँदैन । आमा बनेसँगै एउटी महिलाले एउटा मीठो […]

प्यरालाइसिस जसलाई हामी पक्षघात भन्छौं, यो एक असहज अवस्था हो । पक्षघात भनेको शरीरको कुनैपनि भाग सञ्चालन नहुनु हो । अहिले धेरैजसो पक्षघातको शिकार भएका छन् । पक्षघातबाट प्रभावित क्षेत्रको संवेदना-शक्ति समाप्त हुन्छ । यसको सही उपचार नभएमा जीवनभर अपाङ्गता भएर बाँच्नुपर्ने हुन्छ । प्यारालाइसिस हुनु को कारण धेरै छन् । जस्तो किसस्नायु प्रणाली मा […]

भन्न त भन्छौं, रोगले धनी-गरिब भन्दैन । ठूलो-सानो भन्दैन । महिला-पुरुष भन्दैन । तर, कतिपय रोगले कुनै वर्ग विशेषलाई, कुनै लिंग विशेषलाई बढी सताउँछ । यस्तै समस्या हो, डिप्रेसन । डिप्रेसन जो कोहीलाई हुनसक्छ । धनी गरिब, वयस्क-बच्चा, पुरुष- महिला । यसमा अहिलेको हाम्रो जीवनशैली जिम्मेवार छ । जीवनशैलीले हाम्रो जीवनमा धेरै सकारात्मक कुराहरु ल्याएको […]

आउनुहोस्, एकछिन हाम्रो शरीरको मोलमोलाई गरौं । यदि तपाईंले आफ्नो शरीरलाई विक्री गर्नुपर्‍यो भने मूल्य कति राख्नुहुन्छ ? १० लाख, ५० लाख, एक करोड, पाँच करोड, अर्ब । कति ? तपाईं रनभुल्लमा पर्नुभयो सायद । शरीरको कुनै अंग छुट्याऔं । तपाईंले आफ्नो आँखाको मूल्य कति राख्नुहुन्छ ? हातको ? खुट्टाको ? मानौं तपाईंको कलेजो बिक्री […]

सुन्दर र हँसिलो अनुहारले जो कोहिलाई पनि आकर्षित गर्छ । त्यसैले आफ्नो अनुहारको ध्यान दिनु पनि आवश्यक छ । तपाईको स्वास्थ कस्तो छ भन्ने कुरा छालाको रंगमा आएको परिवर्तनले बताउँछ । हामी भित्रबाट नै खुशी छौं भन्ने कुरा अनुहारमा छाएको खुशीले प्रष्ट पार्छ । त्यस्तै अनुहारको छालाको रंगले पनि हाम्रो स्वस्थ कस्तो छ भन्ने कुरा […]

२३ असार, काठमाडौं । भारतबाट आयात गरिएका केही आयुर्वेदिक औषधि गुणस्तरहीन र हानिकारक भएको दावी उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चले गरेको छ । मञ्चले पत्रकार सम्मेलन गरेर यस्ता औषधिका विषयमा सजग हुन आग्रहसमेत गरेको छ । डाबर इण्डिया लिमिटेडबाट उत्पादन भएको र डाबर नेपालबाट वितरण भइरहेको औषधिमा मञ्चले प्रश्न उठाएको हो । मञ्चका महासचिव बाबुराम हुमागाईले […]

‘रोगमुक्त रहनु नै उपचार गर्नुभन्दा बढी उत्तम हो ।’ कुनै औषधीको प्रयोग नगरी, शल्यक्रिया नगरी, सुई नखोपी गरिने उपचार विधी हो, प्राकृतिक चिकित्सा । यो नै प्रभावकारी र हानिरहित विधी पनि हो । रोग लागिसकेपछि मात्र होइन, रोगमुक्त जीवन बाच्नका लागि समेत प्राकृतिक चिकित्सा उपयोगी हुन्छ । प्राकृतिक रुपमै बलियो, निरोगी, तन्दुरस्त हुनु पहिलो सर्त […]

मौसममा आउने परिवर्तनसंगै हाम्रो जीवनशैलीमा पनि कति कुराहरु परिर्वतन हुन्छन् । बषर्ायामको कुरा गर्नु पर्दा यो मौसम कृषकहरुका लागि अति नै महत्वपुर्ण मानिन्छ । वर्षायाम लाग्नासाथ हामी गर्मीबाट राहत पाएको अनुभव गर्छौं । यद्यपि, वर्षाले राहत संग-संगै धेरै समस्याहरु पनि लिएर आउने गर्छ । यो मौसममा छाला सम्बन्धि समस्याहरु जस्तै स्किन एलर्जी, छाला चिलाउने, छाला […]

अक्सर मान्छेले बाँच्ने उपाय खोजिरहेका हुन्छन् । मान्छे मृत्युदेखि सधै भयभित रहन्छ । त्यसैले सकेसम्म मृत्युलाई धकेल्दै मान्छेले जीवन लम्बाउने यत्न गर्छन् । जतिसुकै जटिल रोग लागेपनि मान्छे हार्न चाहँदैनन् । रोगसँग जुधेर बाँच्न चाहन्छ । एकबारको जीवनलाई मान्छेले पूर्ण भोग गर्न चाहन्छन् । मृत्यु स्वभाविक हो । सत्य पनि । तर, मृत्युलाई बिर्सिएर मान्छे […]

आजकालको व्यस्त जीवनशैलीका कारण अधिकांश व्यक्ति कुनै न कुनै स्वास्थ्य समस्याबाट ग्रसित भएकै हुन्छन् । यस्ता स्वास्थ्य समस्याबाट राहत पाउनका लागि औषधीको सेवन गर्नुपर्ने बाध्यता नै भएको छ । औषधी सेवन गर्दा खानपानमा बिशेष सावधानी अपनाउनु आवश्यक छ । खानपानमा ध्यान नदिँदा औषधीले फाइदा गर्नुको साटो नोक्सान पनि पुर्याउन सक्छ । कुन औषधीसंग कस्तो खाना […]

नेपाली समाजमा पछिल्लो समय आत्महत्याका घटनाहरु बढ्दै गएका छन् । दिनहुँजसो आत्महत्याका समाचारहरु पढ्न र सुन्नु परेको छ । त्यसो त आत्महत्याका घटना नेपालमा मात्रै नभएर बिश्वभरि नै हुने गरेका छन् । बिश्व स्वास्थ्य संगठनको तथ्याङ्क अनुसार बिश्वमा प्रत्येक बर्ष करीव ८ लाख मानिसले आत्महत्या गर्छन । यस आधारमा प्रत्येक ४० सेकेण्डमा एक जनाले आत्महत्या […]

अहिले गर्मीको मौसम छ । यो मौसममा आफूलाई स्वस्थ र फिट राख्नका लागि हामीले धेरै कुरा गर्नै पर्दैन । केही सामान्य कुरामा ध्यान दिन सकियो भने गर्मीबाट सहजै पार पाउन सकिन्छ । गर्मीबाट बच्ने केही काइदा यस्ता छन् । – सफा तथा स्वच्छ पानी प्रशस्त मात्रामा पिउनुपर्छ । – दही, लस्सी, मोही, जुस, राइता तथा […]

हामी ऐश-आरम खोज्छौ, धनदौलत जोड्छौ, मिठो-मसिनो खान्छौं, चाडपर्व मनाउँछौं किन ? यी सबैबाट हामी ‘खुसी’ खोजिरहेका हुन्छौं । जीवनको सार नै खुसी हो । हामी जति खुसी रहन्छौं, उत्तिनै हाम्रो जीवन हो । रिस, आवेग, पीडा, भय, चिन्ता, दुःख, रोग जीवन होइन । उन्मुक्त, उमंगित र उत्साहित हुनु नै जीवनको असली स्वाद हो । अतः […]

आफ्नो कारणले अरुलाई असहज भयो भने हामी आफ्नो गल्तीवोध गर्छौ सरी भन्छौं । तर, हामी आफ्नो शरीरलाई भने हेप्छौ । शरीरसँग हामी कति खेलबाड गरिरहेका हुन्छौं, शरीरलाई कति दुःख दिइरहेका हुन्छौं । तर, आफ्नो कारणले शरीरले दुःख पायो भनेर सोच्दैनौं । शरीरप्रति साहनुभूति राख्दैनौ, शरीरलाई आदर गर्दैनौं । आफ्नै शरीर त हो नि भनेर हेलाहोचो […]

गुनासो गर्ने एक प्रवृत्ति हो । कोही व्यक्ति यस्ता हुन्छन्, जसलाई हरेक कुरामा गुनासो गर्नुपर्छ । उनीहरु कुनैपनि कुराले पूर्ण सन्तुष्ट वा खुसी हुँदैनन् । हरेक कुरामा केही न केही खोट देख्छन् । अक्सर हामी आफ्नो गुनासो अरुलाई व्यक्त गरिरहेका हुन्छौं । गुनासो व्यक्त गर्ने अनेक तरिका छन् । जस्तो रोएर, ठुस्किएर, झगडा गरेर, चर्काचर्की […]

तपाईंले अनुभव गर्नुभएकै होला, घाम निकै चर्किएको छ । वायुमण्डलमा तातो हावा चलिरहेको छ । शहरी क्षेत्र, जहाँ भिडभाड छ, त्यहाँ खपिनसक्नु गर्मी छ । मान्छेको बढी चहलपहल हुने ठाउँ, सार्वजनिक यातायात, विद्यालयको कक्षाकोठा अरु बढी बाफिएको अनुभव हुन्छ । बन्द कोठामा ताजा हावा वहकिएको छैन । एकातिर घामको राप, अर्कोतिर जमिनको । त्यसमाथि तातो […]

अहिलेको मौसमी फल हो लिची । स्वादिलो, रसिलो यो फल सेवन गर्नुको थुप्रै स्वास्थ्य लाभ पनि छ । तर, भारतमा लिची सेवन गरेर बालबालिकाको मृत्यु भएको खबरले उपभोक्तालाई झस्काएको छ । भारतमा तीन साताको अवधीमा ४७ जना बालबालिकाको मृत्यु भयो, लिची सेवनले । भारतको विहार क्षेत्रमा भएको यस घटनाले लिची नै विषात्त फल पो हो […]

हिन्दु एक संस्कार हो । जीवन पद्धती हो । यस पद्धतीले जीवनलाई सही मार्गदर्शन गराउन सहयोग गर्छ । हिन्दु पद्धतीमा जीवनको १६ संस्कार बताइएको छ । १६ संस्कार भनेको हाम्रो जन्मदेखि मृत्युसम्मको संस्कार हो । कुन बेला के गर्ने, कसरी गर्ने, किन गर्ने भन्ने कुरा यसले वैज्ञानिक ढंगले व्याख्या गरेको हुन्छ । महषिर् वेदव्यासका अनुसार […]

सौर्यमण्डलको तेस्रो घेरामा रहेको पृथ्वी आफ्नो उत्पतीको करोडौं वर्षपछि अन्तरिक्ष र आफ्नै वातावरणको भौतिक तथा अध्यत्मिक शक्तिको संयोगमा यहाँ लाखौ जीवन सिर्जित भएका छन् । प्रकृतिका आधारभूत पञ्चतत्व (जल, माटो, वायु, आकाश र आगो) यस पृथ्विलाई सन्तुलन कायम राख्ने र असंख्य जीवन प्रतिपादन गर्ने कारक हुन् । यी पञ्चतत्व नत सृजित छन् नत नष्ट नै, […]