निरोगी एवं तन्दुरुस्त रहनका लागि सन्तुलित दिनचर्या जरुरी हुन्छ । यसको अर्थ सुत्ने र उठ्ने तालिका, खाने तालिका आदि व्यवस्थित र नियमित हुनुपर्छ । यसका साथै व्यायाम, प्राणायाम, ध्यान आदिलाई दिनचर्याको हिस्सा बनाउनुपर्छ । शारीरिक रुपमा मात्र तन्दुरुस्त भएर पुग्दैन, मानसिक रुपले पनि तन्दुरुस्त हुनुपर्छ । शान्त, सकारात्मक, उत्साहित मन हुनुपर्छ । बिहान सूर्योदयअघि उठ्नु, […]

टन्सिल गलामा हुने एक समस्या हो, जो शारीरमा आयोडिनको कमीले हुन्छ । टन्सिल भएपछि गला सुन्निने र दुख्ने गर्छ । यसले गर्दा खान पिउन गाह्रो हुन्छ । बोल्न पनि सहज हुँदैन । टन्सिललाई वेवास्ता गरियो भने यसले जटिलता निम्त्याउँछ । यद्यपी घरेलु विधीबाट समेत यसको निदान खोज्न सकिन्छ । किन हुन्छ ? संक्रमणको कारण टन्सिल […]

गर्भकालीन मधुमेह, जो गर्भावस्थाको क्रममा विकास हुन्छ । सामन्यत गर्भावस्था समाप्त भएपछि यो आफै निको हुन्छ । जुन महिलालाई गर्भावस्थामा मधुमेह हुन्छ, उनीहरुलाई त्यसपछिका पा“चदेखि दश बर्षसम्म मधुमेह रहने खतरा हुन्छ । यदि त्यसको उपचार गरिएन भने आमा र बच्चा दुबैमा जटिलता निम्त्याउन सक्छ । कस्ता महिलामा हुनसक्छ मधुमेहको जोखिम ? -तीस बर्षभन्दा बढी उमेरमा […]

तपाईंलाई पनि कहिलेकाहीँ पिरियडको समयमा केही परिवर्तन भएको महसुस हुन सक्छ । तपाईं पहिलेभन्दा यो समयमा अधिक जंक फूडमा ध्यान दिनुहुन्छ वा यस समयमा तपाईंलाई पहिलेभन्दा धेरै दुस्खाइ महसुस हुन सक्छ । महिनावारीको समयमा यदि यस्तो समस्या हुन्छ भने यस्तो अवधिमा लिएको तनावले दुखाइमा असर गर्ने गर्छ । जबदेखि कोरोना महामारी सुरू भएको छ, मानिसहरूमा […]

मुत्र प्रणालीमा विभिन्न कारणले संक्रमण हुन्छ । यस्तो समस्या तुलनात्मक रुपले महिलालाई बढी हुन्छ । ७७ प्रतिशत महिला पिसाब सम्बन्धी समस्याको सिकार हुन्छन् । लापरवाही एवं लाजको कारण उनीहरु यो कुरा खुलस्त भन्दैनन् । खासगरी गुप्ताङ्गको सरसफाईमा ध्यान नदिनाले मुत्र नली संक्रमण हुन्छ । मुत्रनली संक्रमणको लक्षण – मुत्र त्यागको समयमा जलन हुनु । – […]

स्वादमा गुलियो भए तापनि स्वास्थ्यका दृष्टिले चिनीलाई अत्यन्त तीतो खाद्यान्न मानिन्छ । यसैले होला आधुनिक पोषण शास्त्रीहरूले यसलाई खानेभन्दा पनि छोड्ने वस्तुको सूचीमा राखेका छन् । साथै धेरैले यसलाई छोड्न पनि थालिसकेका छन् तर अधिकांश जङ्कफुड, फास्टफुड र प्रोसेस्ड फुडमा चिनी मिसाइएको हुँदा हामी जानी नजानी चिनी खाइरहेका हुन्छौं । चिनी हालेपछि खानेकुराहरूको स्वाद, आकर्षण, […]

जन्मजात हृदयरोगको समस्यालाई मेडिकलको भाषामा कन्जेनिटल हार्ट डिफेक्ट्स भन्ने गरिन्छ । हृदयमा यसरी लाग्ने चोटले मुटुभित्र रगतको सामान्य बहाब बदलिन पुग्छ । मुटुमा छेद हुने समस्याको कैयौं प्रकार हुन्छ । जसमा सरलदेखि लिएर धेरै जटिल समस्या समेत हुने गर्छ । मुटुको चोटलाई समाधानका लागि चिकित्सकहरू केही विशेष किसिमको टेस्ट गर्ने गर्छन् । नवजात शिशुमा समेत […]

एलन फिसर भन्ने समस्या दिसा गर्ने समयमा हुने समस्या हो । फिसरको दौरान तपाईंको मलद्वारको अन्तमा मांसपेशीहरूमा ऐठनको महसुस हुन सक्छ । फिसर साना बच्चामा धेरै सामान्य स्थिति हुने गर्छ । तर यो समस्या कुनै पनि उमेरका मान्छेलाई हुन सक्छ । फिसरको ज्यादातर समस्याहरू सामान्य उपचारबाट ठीक हुने गर्छ । जस्तो खाद्य पदार्थमा फाइबरको मात्रा […]

पार्किन्सन रोग तन्त्रिका वा शरीरको सूक्ष्म अंगहरूमा हुने फैलावट वा विकास हो । जसले तपाईंको हरेक गतिविधिलाई बिस्तारै प्रभावित गराउँदै जाने गर्छ । पार्किन्सन मानव शरीरमा बिस्तारै बिस्तारै विकसित हुँदै जाने समस्या हो । कहिलेकाहीँ केवल एक हातमा मात्रै कम्पन उत्पन्न भएर यसको संकेत गर्ने गर्छ भने कहिले शरीर नै काम्न थाल्ने गर्छ । जब […]

स्मरणशक्ति कमजोर (एम्नेसिया) हुने समस्या आम मानिसमा देखिने समस्या होइन । तर जसलाई यसले आक्रमण गर्छ त्यस्ता मान्छेको लागि यो जटिल समस्या हो । एम्नेसिया त्यतिबेला हुन्छ जतिबेला उसले आफ्नो महत्वपूर्ण जानकारी समेत याद गर्न सकिँदैन । थोरै भुलक्कड हुनु र एम्नेसिया हुनु फरक विषय हो । एम्नेसियाको जानकारीका लागि आफ्नो विगतको ठूला घटनालाई समेत […]

कलेजोको क्यान्सरको जोखिम बढ्दो छ । र, यसको एउटा मूल कारण हो, खानपान । अर्थात खराब खानपानले आज कलेजोको क्यान्सरको जोखिम बढाएको छ । तर, खराब खानपानले मात्र यसको जोखिम बढाएको छैन । अरुपनि कारण छन्, कलेजो क्यान्सरको । कलेजो हाम्रो शरीरको सबैभन्दा ठूलो आन्तरिक अंग हो । कति बयस्कमा यसको लम्बाई १५ सेमी (लगभग […]

नेपालमा जेष्ठ नागरिकको सुविधाको नाममा राज्यकोषबाट करोडौं बजेट निकासा हुन्छ । हरेक राजनीतिक दलको चुनाव जित्ने एउटा सजिलो अस्त्र भनेको नै वृद्धभत्ता बढाउनु भएको छ । बुढेशकालमा सुविधा दिनको लागि भनेर सुरु भएको सामाजिक सुरक्षा योजनाको बारेमा सकारात्मकभन्दा पनि गुनासाहरु धेरै छन् । यी सबै राज्यलाई अतिरिक्त आर्थिक भार निम्त्याउने बाटो मात्रै हो । तर […]

दुर्घटना वा अचानक शारीरिक समस्या जुनसुकै बेला सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यसैले यसबारे हामी पूर्व तयारी अवस्थामा रहनुपर्छ । खासगरी मानसिक रुपले । जस्तो कि, कुनै दुर्घटना भयो । गंभिर घाइते देखियो भने तत्काले के गर्ने ? कोहि हिँड्दा हिँड्दै अचानक लड्न पुग्यो भने के गर्ने ? कसलाई सर्पले टोक्यो भने तत्काल के गर्ने ? […]

पेटमा म्युकसको एक चिल्लो पत्र हुन्छ जसले भेटको भित्री पत्रलाई पेप्सिन र हाइड्रोक्लोरिक एसिडको कडापनबाट बचाँउछ । यो एसिडको विशेषता भनेको यो पाचनको लागि आवश्यक हुन्छ तर यहि एसिड शरीरका अन्य तन्तुको सिधा सम्पर्कमा आएमा त्यसले नोक्सान पनि हुन्छ । यो एसिड र म्युकस पत्रको बीचमा तालमेल हुन्छ । यो तालमेल बिग्रिएपछि अल्सर हुन्छ । […]

जब हाम्रो पाचन यन्त्र कमजोर हुन्छ, अनेकौ रोगले सताउन थाल्छ । खाएको कुरा राम्ररी पचेन भने हाम्रो शरीरमा पोषण पनि अपर्याप्त हुन्छ । यसले शरीरको प्रतिरक्षा क्षमता गुमाउँछ । सुस्त पाचनको कारणले कतिसम्म दुख पाइन्छ भन्ने कुरा तिनीहरुलाई बढि थाहा हुन्छ जो ग्यास्ट्रिक, कब्जियत वा डाइरियाबाट पिडित छन् । पाचनतन्त्रले खानेकुरालाई सानो सानो टुक्रामा, जस्तै […]

शारीरिक र भावनात्मक रुपले आफ्नो राम्रो ख्याल राख्ने आदर्श समय हो, गर्भावस्था । यतिबेला स–साना कुरामा सर्तक रहनुपर्छ, खानपानदेखि जीवनशैलीसम्म । सकारात्मक सोंच राख्नुपर्छ । यसले गर्भको बच्चामा राम्रो प्रभाव पार्छ । नतिजा, बच्चा र आमा दुबैको स्वास्थ्यमा खोट आउने भय हुँदैन । प्रसवपूर्वको हेरचाह जब आफुलाई गर्भवती भएको थाहा हुन्छ, चिकित्सकलाई भेट्नुपर्छ । प्रसवअघि […]

हार्मोन असन्तुलनको कैयौं कारणहरु हुन सक्छन् । जस्तैः अस्वस्थ जीवनशैली, पोषणको कमी, व्यायाम नगर्ने, गलत खानपान, अत्यधिक तनाव वा उमेर आदि । गलत खानपार र नियमित व्यायाम नगर्नाले हार्मोन असन्तुलन हुन्छ । महिला र पुरुष दुवैमा हार्मोन असन्तुलनको फरक फरक प्रभावहरु हुन्छन् । जब जीवनशैली र खानपानमा गडबडीको कारण हार्मोनको उत्पादनमा असन्तुलन आउँछ । त्यतिखेर […]

पछिल्लो समय अस्पताल खुल्ने क्रम बढेको छ । साथसाथै स्वास्थ्य क्षेत्रमा नयाँ–नयाँ उपकरण बनिरहेका छन् । झट्ट हेर्दा लाग्छ, यो त खुसीको कुरा हो । तर, यसबाट के संकेत पनि मिल्छ भने रोगीहरुको संख्या पनि बढ्दो छ । अर्थात मान्छे रोगी हुने दर पनि उत्तिकै तिब्रताका साथ बढिरहेको छ । आखिर किन अहिले रोगीको संख्या […]

अहिले हामी सुविधाभोगी भएका छौ । बढी सौखिन भएका छौ । फेसनेवल भएका छौ । यसले अनेक स्वास्थ्य समस्या देखिन थालेका छन् । गाडी, मोटरसाइकल चढ्नेहरु अहिले कम्मर दुखाईबाट ग्रसित हुन थालेका छन् । किनभने उनीहरुले बाइकराइडिङमा, गाडी ड्राइभिङमा जुन पोजिसन लिन्छ, त्यो एकदमै गलत छ । त्यस किसिमको पोजिसनमा लामो समय बस्नु नै समस्याको […]

ल्युकेमिया एक किसिमको ब्लड क्यान्सरको सुरुवाती चरण हो । यसको उपचार सजिलै गर्न सकिन्छ । तर, त्यसका लागि यो रोग सुरुवाती अवस्थामा नै थाहा भएको हुनुपर्छ । सही समयमा उपचार गरिएन भने यो खतरनाक र ज्यानमारा पनि हुनसक्छ । कसरी थाहा पाउने ? बच्चामा ल्युकेमिया अर्थात ब्लड क्यान्सर लाग्ने संभावना छ भनेर कसरी थाहा पाउने […]

एक पटक सोच्नुस् त, त्यस्ता के के खानेकुरा छन् जसमा सोडियमको मात्रा उच्च हुने गर्छ ? फ्रेञ्च फ्राइड, चिप्स, मम, पिज्जा, चाउमिन लगायतका फास्टफुड, प्रोसेस्ड फुड तथा रेष्टुरेन्टमा पाइने विभिन्न खानेकुरा ? त्यतिमात्र होइन पश्चिमाहरुले धेरै उपभोग गर्ने ब्रेडमा समेत प्रशस्त मात्रामा सोडियमको प्रयोग गरिएको हुन्छ, जुन सुन्दा जो कसैलाई आश्चर्य लाग्न सक्छ । तर, […]