चाहे आधुनिक विकास होस् वा जीवनशैली या त भू-मण्डलीकरण नै, यी सबैले हाम्रो निद्रा बिथोलिदिएको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनले बितेका वर्षहरूको तुलनामा विश्व मानव समुदायकै निद्रा खलबलिँदै गएको बताएको छ । आधुनिक अर्थव्यवस्थाले धेरैजसो व्यक्तिको समय तालिका बदलिदिएको छ । राति अबेरसम्म काम गर्नु वा रात्रिकालीन काम गर्नु अब धेरैको बाध्यता बनेको छ । […]

आज संसारभर लगभग ४५ करोड मान्छेहरू मधुमेहको रोगबाट ग्रसित छन् भने प्रत्येक वर्ष १६ लाख मान्छेहरू यो रोगसँग प्रत्यक्ष सम्बन्धित भएर मारिन्छन् । यसैगरी संसारभरका मधुमेह रोगीहरूले यो रोगको प्रतिकार गर्नमा खर्च गर्ने गर्छ । सन् २०१९ मा ७६० विलियन अमेरिकी डलर अथवा ९०१.२४८२ खर्ब रूपैयाँ बराबर छ । यो रोग लागेपश्चात तत्काल ज्यान गई […]

महिलाले परिवार नियोजनका लागि गर्भनिरोधक चक्कीहरू प्रयोग गर्छन् । तर धेरै महिलाहरूको दिमागमा एउटा शंका उब्जिन्छ कि यस्ता औषधिहरुले साइड इफेक्ट गर्छ कि गर्दैन ? त्यसको प्रयोग गर्ने सही तरिका के हो ? त्यसलाई कतिन्जेल उपभोग गर्न सकिन्छ ? त्यहाँ उपभोगका कारण महिलाको मासिक चक्र प्रक्रियामा कुनै समस्या हुन्छ ? यस्तो अवस्थामा यदि यी प्रश्नको […]

अप्रत्यासित रूपमा अपर्झट हुने तत्काल आपतकालीन व्यवस्थापन हुन नसके ज्यानै समेत जान सक्ने र बाँचिहाले पनि स्वस्थ र स्तरीय जीवनको महसुस गर्न नदिने वा जीवनभर परावलम्बी र पराश्रित भएर बाच्नुपर्ने तर जोखिम कारक तत्वहरूको निदान गरी हटाउन सके ठीक पार्न पनि सकिने मुटु तथा रक्तनलीका रोगका कारणले संसारभर प्रत्येक वर्ष एक करोड ७७ लाख मानिसहरू […]

सुस्वास्थ्य अस्पताल वानेश्वरका सञ्चालक सुदर्शन बस्नेत ठोकुवा गर्छन्, ‘यदि स्वास्थ्य परीक्षण नै गर्ने हो भने काठमाडौंका अधिकांश मान्छेलाई भिटामिन डीको कमी छ ।’ यसो भन्नका लागि उनीसँग केही आधार छन् । विभिन्न स्वास्थ्य समस्या लिएर अस्पताल पुग्नेहरुमा उनले भिटामिन डिको कमी भएका पाएका छन् । भिटामिन डी सूर्यको किरण र केही खानेकुराबाट प्राप्त हुन्छ । […]

अहिले धेरैलाई उच्च रक्तचाप छ, मोटोपन छ, कोलेस्ट्रोलको समस्या छ । यी समस्याहरूले हृदयाघातको जोखिम बढाएको छ । त्यसैपनि जाडो मौसम मुटु रोगीका लागि अनुकूल मानिँदैन । बाह्य चिसोको कारण नसाहरु खुम्चने वा साँघुरिने हुन्छ । यसले रक्तप्रवाहमा कठिनाइ ल्याउँछ । जसको सोझो भार, मुटुमाथि पर्छ । यस्ता अनेक कारण छन्, जसले जाडोमा हृदयघातको जोखिम […]

आधुनिक समयमा थाइराइड एक सामान्य समस्याको रुपमा विकास हुन थालेको छ । थाइराइड धेरै कारणहरूले हुन सक्छ । यसका प्रमुख कारकहरू जस्तै अटोइम्युन डिसअर्डर, पिट्युटरी रोग, थाइराइड डिस्चार्ज वा आयोडिनको कमी आदि हो । थाइराइडका दुईवटा प्रकार हुन्छन् । एउटा हाइपरथायरायडिज्म हो र अर्को हाइपोथायरायडिज्म । एकातिर हाइपर थाइराइडले बिरामीको वजन छिटो घटाउँछ भने अर्कोतर्फ […]

गलत खानपानको समस्याका कारण युरिक एसिडको समस्याबाट धेरै जना पीडित हुने गर्छन् । शरीरमा युरिक एसिड बढ्दै गयो भने थुप्रै किसिमका स्वास्थ्य समस्या यसैको साइडइफेक्टको रुपमा उत्पन्न हुने गर्छ । जसमा घुँडामा हुने समस्या, जोर्नीको दुखाइ आदि समस्या समाधानको लागि असल खानपान शैली अंगीकार गर्नुपर्ने हुन्छ । शरीरमा युरिक एसिड बढेको समस्या विभिन्न अध्ययनका अनुसार […]

काठमाडौं । केही आधारभूत जीवनशैलीको परिवर्तनले डिमेन्सियाका बिरामीहरुको एक तिहाइ समस्यालाई समाधान गर्न सकिन्छ । अन्वेषकले डिमेन्सिया रोगको समाधानका लागि के गर्न सकिन्छ ? भन्ने बारेमा गरेको अध्ययनअनुसार बाल्यकालमा राम्रो शिक्षा प्रदान गर्न सके पनि डिमेन्सियाको समस्या समाधान गर्न सकिन्छ भन्ने पत्ता लगाएका छन् । दि लान्सेटमा प्रकाशित अध्ययन अनुसार दिमागलाई क्षति पुर्‍याउने ९ वटा […]

काठमाडौं । चिसो मौसम सुरु भइसकेको छ । चिसो मौसममा बढी सक्रिय हुन्छ भन्ने मान्यता राखिएको कोरोना भाइरसले आम नेपालीको जनजीवन यतिबेला प्रभावित बनाएको छ । स्वतन्त्र भएर कतै पनि हिँड्न नसकेको अवस्था छ । कोरोना संक्रमण आफ्नै घरमा बसेका या कार्यालयमा काम गर्ने साथीलाई पनि भएको हुन सक्छ । त्यो अवस्था दुवैको लागि चिन्ताको […]

काठमाडौं । चिसो मौसम सुरु भइसकेको छ । यो मौसममा हाम्रो शरीरमा अनेक किसिमका स्वास्थ्य समस्याहरु देखिने गर्छन् । चिसो बढ्दै जाँदा देखिने एउटा स्वास्थ्य समस्या हो जोर्नीमा हुने दुखाइ वा आर्थराइटिस । यो रोगको समस्या भएका व्यक्तिहरूलाई जाडोको मौसम अधिक समस्याको समय हुने गर्छ । यस मौसममा जोर्नीहरूको टिस्युहरू फुल्छन्, यसले स्नायुमा दुखाइ कम […]

अहिले धेरैलाई उच्च रक्तचाप छ, मोटोपन छ, कालेस्ट्रोलको समस्या छ । यी समस्याहरुले हृदयघातको जोखिम बढाएको छ । त्यसैपनि जाडो मौसम मुटु रोगीका लागि अनुकुल मानिदैन । वाह्य चिसोको कारण नसाहरु खुम्चने वा साँघुरिने हुन्छ । यसले रक्त प्रवाहमा कठिनाई ल्याउँछ । जसको सोझो भार, मुटुमाथि पर्छ । यस्ता अनेक कारण छन्, जसले जाडोमा हृदयघातको […]

काठमाडौं । दाद आम मानिसमा देखिन सक्ने एक किसिमको संक्रामक समस्या हो । यो जुनसुकै उमेर समूह र जुनसुकै लिंगका व्यक्तिमा पनि देखिन सक्छ । तर यसको समस्या पहिचान गरेर समाधान गर्नको लागि भने सामान्य जीवनशैलीमा गरिने परिवर्तन मात्रै पर्याप्त रहेको चिकित्सकहरू बताउँछन् । दादको प्रकार, यसको समस्याका कारण र समाधानको उपायको बारेमा तल उल्लेख […]

महिनावरी एक प्राकृतिक प्रक्रिया हो भन्ने थाहा हुँदाहुँदै पनि कतिपयले यस अवस्थालाई ‘अशुद्ध’ भएको वा ‘नछुने’ भएको भन्ने गर्छन् । समान्यतयाः यो बेलामा कुनै पनि धार्मिक तथा सांस्कृतिक अस्था भएको शुभ कार्यमा सहभागी नहुने तथा कसैलाई नछुने र छोएको नचल्ने भएकोले पनि नछुने भनिएको हो । जबकी यो आफैमा एक प्राकृतिक प्रक्रिया हो र यसम […]

बढ्दो जाडोको समयमा प्रायः हामी आफैँलाई सुरक्षित राख्न विभिन्न तरिकाहरू अपनाउँछौं । ताकि हामी चिसोमा समस्याबाट जोगिन सकौं । तर यस्तो बेलामा गरिने सानातिना गल्तीहरू पनि हुन्छन्, जसको कारण उनीहरू स्वास्थ्य समस्या वा संक्रमणको जोखिममा बढ्न सक्छ । यसको लागि आवश्यक छ कि हामी चिसो मौसममा आफूलाई जोगाउन र कुनै पनि संक्रमणसँग लड्न हामीले आफ्नो […]

योग प्रेमी परिवार नेपालको नयाँ नेतृत्व खेटराज मैनालीले सम्हाल्ने भएका छन् । काठमाडौंमा सम्पन्न प्रथम साधरणसभाले  मैनालीको अध्यक्षतामा नयाँ कार्यसमिती चयन गरेको हो  । जस अन्तर्गत उपाध्यक्षमा उद्धवप्रसाद दाहाल र महासचिवमा  भीमप्रसाद आचार्यलाई निर्वाचित गरेको छ ।  मुकुन्द बोगटीलाई सचिवमा, निरकुमारी भट्टराईलाई कोषाध्यक्षमा र सुनोज श्रेष्ठलाई सहकोषाध्यक्षमा निर्वाचित गरेको छ । कोरोना संक्रमणको कारण योग […]

गर्भवस्थामा धेरै कमजोर र थाकेको अनुभव गर्नु जस्ता लक्षण थाइराइडको संकेत हुन सक्छ । गर्भवती हुँदा थाइराइड देखियो भने यसमा भएका टीएसएच जस्ता कुराको स्तर बढ्ने अथवा घट्ने हुँदा बच्चाको दिमागको विकास सही तरिकाले भएको छ कि छैन भन्ने पत्ता लगाउन गाह्रो हुन्छ । प्रायः महिलाहरुमा हाइपोथायरोडिज्म हुन्छ, जसका कारण थाइराइड ग्ल्याण्डले अचित मात्रामा हर्मोन […]

भनिन्छ, पानी जीवनको आधार हो । धर्मशास्त्रदेखि विज्ञानसम्मले जीवनको उत्पत्ति पानीबाट नै सुरु भएको भन्ने तर्क पेश गरेका छन् । अझ हाम्रो शरीरको रासायनिक विश्लेषण गरेर हेर्ने हो भने यसको लगभग ७० प्रतिशत हिस्सा पानीले नै ओगटेको छ । पानी हाम्रो शरीरको हरेक कोष–कोषमा विद्यमान छ भने कोषको बाहिरपट्टि पनि एक्ट्रासेलुलार फूलईड (कोष बाहिरको तरल) […]

कुकुरले टोक्यो भने के गर्ने ? तत्काल हामी केहि सोच्न सक्दैनौ । कुकुरको टोकाइबाट रेबीजको संक्रमण हुन सक्छ । यसले ठूलो समस्या समेत निम्त्याउन सक्छ । कतिको मृत्यु समेत हुन सक्छ । रेबिज एक भाइरस हो, जो कुकुर, बिरालो, भालु जस्ता जनवारमा पाइन्छ । यदि यो भाइरस भएको जनवारले कुनै व्यक्तिलाई टोक्यो भने जनवारको ¥यालबाट […]

सामान्यतया महिलाको अनुहार र हातखुट्टामा पनि कम मात्रामा रौं पलाउने गर्छ । केटाहरूको दारी आउँछ केटीहरूको आउँदैन । तर कतिपय केटीहरूको पनि जुँगाको रेखी बस्ने गालामा रौं पलाउने जस्ता समस्याले उनीहरूलाई सताइरहेको हुन्छ । यसलाई कसरी रोक्ने ? तल उल्लेख गरिएको छ । हर्सुटिज्म के हो ? हर्सुटिज्म महिलाहरूमा हुने एक यस्तो स्थिति हो, जसमा […]

काठमाडौं । कहिलेकाहीँ हाम्रो शरीरको विभिन्न भागको छालामा  अस्वाभाविक सेतो दाग देखिन सक्छ । दाग कालो होस् या सेतो । स्वाभाविकभन्दा फरक भएपछि जस्तोसुकै दागले पनि सुन्दरतामा असर गर्छ । छालामा रंगको निर्माण गर्ने कोशिकाहरू नष्ट भएपछि दाग देखिने समस्याहरूको सिर्जना हुन्छ । यी कोशिकाहरूलाई मेलेनोसाइट्स भन्ने गरिन्छ । सेतो दागले आँखालाई समेत प्रभावित गराउन […]