वि.सं. २०८१ मा स्वास्थ्य क्षेत्रले केही उपलब्धि, विवाद र वैदेशिक सहायता अनुदान कटौतीको असर बेहोर्नुपर्यो । यस वर्ष स्वास्थ्य बीमाको चर्चासँगै वरिष्ठलाई पन्छाएर कनिष्ठलाई स्वास्थ्य सचिव नियुक्ति गरिएको विषय...
हाँसो, मानव जीवनको एक अभिन्न र प्राकृतिक हिस्सा हो, जसले हामीलाई आनन्द, उत्साह र हल्कापन प्रदान गर्छ। यो केवल भावनात्मक अभिव्यक्ति मात्र होइन, यसले हाम्रो शारीरिक, मानसिक र सामाजिक...
पेटको बोसो, जसलाई चिकित्सकीय भाषामा ‘भिसेरल फ्याट’ भनिन्छ, जुन स्वास्थ्यका लागि जोखिमपूर्ण मानिन्छ । यो बोसो पेटको मांसपेशीभित्र र कलेजो, आन्द्रा जस्ता अङ्ग वरिपरि जम्मा हुन्छ । जसले मधुमेह,...
खानपिन जति स्वास्थ हुन्छ त्यति नै स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ । जब स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ, जीवन सहज र ऊर्जावान हुन्छ । त्यसैले स्वस्थ खाना खानु निकै जरुरी छ । स्वस्थ...
खानेकुरा देख्दा वा कल्पना गर्ना साथ हरकोहीको मुखमा र्याल आउँछ । एकछिन सोचौं त, यस्तो किन हुन्छ ? धेरैलाई लाग्न सक्छ, र्याल फाल्ने पदार्थ भएकोले शरीरका लागि अनावश्यक कुरा...
डा. अजित खनाल कन्सल्टेन्ट ग्यास्ट्रोइन्ट्रोलोजिस्ट
कसैको अनुहारमा एक–दुईवटा टक्क मिलेका कोठीले आकर्षण थप्छ, सुन्दरताको परिचय बन्छ । कतिपयले स्टाइलका लागि अनुहारको कुनै भागमा गाजलको कोठी समेत बनाएर हिँड्ने गर्छन् । तर कसैलाई भने अनुहारभरि...
डा. मोहन भुसाल छाला, यौन तथा सौन्दर्य विशेषज्ञ
अहिले खानपान र जीवनशैलीमा ध्यान दियो भने भोलि ठूलो रोग लाग्नबाट बच्न सकिन्छ भन्ने धेरैलाई थाहा हुन्छ । तर त्यसमा त्यति चासो नदिएको देख्छौँ हामी । स्वस्थ समाज निर्माणका...
डा. पुष्प मणि खराल जनरल प्राक्टिसनर
अमेरिकाको न्यूयोर्कमा रहेका स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले त्यहाँ बस्ने नेपालीहरूसँग अर्न्तक्रिया तथा छलफल गरेका छन् । नेपाली जनसम्पर्क समिति अमेरिका तथा जीपी कोइराला फाउण्डेसनले गरेको कार्यक्रममा मन्त्री...
वायु प्रदूषणमा धेरै खालका रसायन हुन्छन् । वायु प्रदूषण १० माइक्रोग्राम भन्दा पनि सानो हुन्छ, जुन फोक्सोको भित्री तहसम्म पुग्छन् र फोक्सोमा असर गर्छन् ।
२७ चैत, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले माल्दिभ्सका चिकित्सकहरूलाई नेपालमा स्नातकोत्तर(पीजी) अध्ययन गराउने वातावरण बनाउन पहल भइरहेको बताएका छन् । संयुक्त राष्ट्रसंघीय जनसंख्या तथा विकास आयोगको...
पाचन प्रणाली मानव शरीरको एक जटिल र महत्त्वपूर्ण प्रणाली हो, जसले खानालाई ऊर्जामा परिणत गर्ने, पोषक तत्त्वहरू अवशोषित गर्ने काम गर्छ । साथै बाँकी रहेको विकारयुक्त पदार्थ बाहिर निकाल्ने...
महिनावारीको समयमा रक्तस्राव हुँदा केही मात्रामा त्यहाँ जम्मा हुँदै जान सक्छ । त्यो रगत बाहिर निस्कन नपाएर प्राय: डिम्बाशयमा जम्मा भई सिस्ट रुपमा बढ्न थाल्छ । यो सँगै दुखाइ...
२०–२५ वर्षको अन्तराललाई मात्रै हेर्ने हो भने पनि नेपालीहरूमा सम्पन्नता धेरै आएको देखिन्छ । घर, बाटोघाटको अवस्था फेरिएको छ । गाउँमा बस्ने धेरैजना शहरमा बस्न थालेका छन् । सवारी...
डा. अनिल भट्टराई सहप्राध्यापक तथा कार्डियोभास्कुलर सर्जन
हाम्रो व्यक्तित्वमा दाँतको खास भूमिका हुन्छ । मिलेका दाँतका पङ्क्ति सौन्दर्यको एक महत्वपूर्ण हिस्सा हो । साथसाथै यसको साइनो स्वास्थ्यसँग पनि जोडिएको छ । दाँत राम्रो, बलियो, स्वस्थ छ...
डा. सोनम साह दन्त चिकित्सक
अहिले धेरैको दैनिकी अफिसमा लामो समय बसेर कम्पुटर, ल्यापटपमा काम गर्नुपर्ने खालको हुन्छ । दिनको ७–८ घण्टा वा त्यो भन्दा बढी समयसम्म पनि एउटै पोजिसनमा बसेर काम गर्नुपर्ने हुनसक्छ...
नेपालबाट रोजगार तथा पढाइका लागि विदेश जाने छोराछोरीहरूले स्वदेश फर्किँदा आमाबुबा तथा आफन्तलाई कोसेलीका रुपमा आहार पूरक अर्थात् डाइटरी सप्लिमेन्टहरू ल्याउन थाले । प्रायगरी माछाको तेल, क्याल्सियम, एन्टिअक्सिडेन्ट क्याप्सुल,...
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ) स्थापना भएको दिन अप्रिल ७ मा प्रत्यक वर्ष विश्व स्वास्थ्य दिवस मनाइन्छ। डब्लुएचओले वर्ष २०२५ को विश्व स्वास्थ्य दिवसको नारा ‘हेल्थी बिगनिङ्स, होपफुल फ्युचर’ अर्थात्...
डा. बालकृष्ण साह प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
‘एन्टिअक्सिडेन्ट’ एक प्रकारको रासायनिक यौगिक हो, जसले हाम्रो शरीरका कोशिकाहरूलाई ‘फ्री र्याडिकल्स’ नामक हानिकारक अणुहरूबाट जोगाउँछ। फ्री र्याडिकल्स अक्सिजनसँग सम्बन्धित अस्थिर अणुहरू हुन्, जुन शरीरमा मेटाबोलिज्म (खानालाई ऊर्जामा परिणत...
स्थापनाको १३ वर्ष पार गर्दै गर्दा प्रतिष्ठानले अनेकौं आरोह-अवरोह पार गरेको छ । कर्णाली अञ्चल अस्पतालबाट विश्वविद्यालयको स्वरूप धारण गरिसकेको छ ।
दाबी समीक्षामा अपर्याप्त दक्ष जनशक्ति र अवलम्बन गरिएको विधि तथा प्रक्रिया आफैमा कमजोर रहेकाले दाबी परीक्षण समयमै हुन नसक्दा सेवा प्रदायक संख्या मर्कामा पर्दै आएका छन् ।
२४ चैत, काठमाडौं ।आर्थिक कठिनाइबिना सबै नागरिकलाई आवश्यक स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराउने उद्देश्यले स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम सुरु भएको ९ वर्ष पूरा भएको छ । तर, अहिलेसम्म न लक्षित सबैसम्म...
बिजनेस रिसर्च इनसाइटको रिपोर्टले देखाउँछ, अघिल्लो वर्ष अर्थात २०२४ मा सनस्क्रिनको कारोबार १२ अर्ब ६० करोड डलर बराबारको रहेको छ । यो आकार सन् २०२५ मा बढेर १३ अर्ब...
स्वास्थ बीमा बोर्डका नीति निर्माताहरू र स्वास्थ मन्त्री ज्यूलाई मेरो प्रश्न छ, तपाईंहरूले देशका सम्पूर्ण बिरामी नागरिकलाई आफ्नै ठानेर समान व्यवहार गर्नु पर्दैन ? कि निजी अस्पतालमा बीमा मार्फत...
तराई तथा पहाडी भू-भागमा गर्मी तथा वर्षा याममा सर्पको बिगबिगी हुन्छ। पहिले पहाडी क्षेत्रमा भन्दा तराई–मधेसमा सर्पको टोकाइबाट धेरैले समस्या भोगेको पाइन्थ्यो । पछिल्लो समय जलवायु परिवर्तनका कारण पहाडी...
२२, चैत, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री प्रदिप पौडेलले सरकारले नागरिक आरोग्य सेवालाई ७५३ वटै स्थानीय तहमा बिस्तार गर्ने बताए । शुक्रबार राष्ट्रिय आयुर्वेद पञ्चकर्म तथा योग सेवा केन्द्र...
कुनै पनि कुराले तनावमा हुँदा टाउको दुखेको महसुस धेरैलाई हुन्छ । यस्तो हुनुको पछाडि तनाव हुँदा कोर्टिसोल हर्मोन रिलिज हुन्छ । जसले गर्दा मस्तिष्क वरपरको मांसपेशी खुम्चिएर टाउको दुखेको...
डा. नरेन्द्र लामिछाने अकुपञ्चर विशेषज्ञ
२१ चैत, काठमाडौं । सर्वोच्च अदालतले चिकित्सा शिक्षा स्नातकोत्तर तह(पीजी) को म्याचिङ रोक्न चिकित्सा शिक्षा आयोगलाई आदेश दिएको छ । निजी मेडिकल कलेजका सिटलाई छाडेर सरकारीमा मात्रै म्याचिङ गर्ने...
अस्टियोपोरोसिस यस्तो अवस्था हो जसले हड्डीको घनत्व घटाउने, कमजोर बनाउने र हड्डी सजिलै भाँचिने सम्भावना बढाउने गर्छ। यो रोग खासगरी उमेर ढल्केका व्यक्तिहरू, विशेष गरी महिनावारी रोकिएका महिलाहरू, र...
डा. सुशील शर्मा जोर्नी प्रत्यारोपण विशेषज्ञ
पेटमा बोसो जम्दा शरीर भद्धा देखिने मात्रै होइन यसले विभिन्न स्वास्थ्य समस्यासमेत निम्त्याउँछ । अनावश्यक बोसो बढ्दै जाने हो भने मधुमेह, उच्च रक्तचाप जस्ता दीर्घरोगले ग्रस्त बनाउने जोखिम रहन्छ...
सुरक्षा बस्नेत योग प्रशिक्षक
काठमाडौंबासीको आँखा पोल्ने, नाक बन्द हुने, खोकी लाग्ने, श्वास फेर्न गाह्रो हुने जस्ता समस्या देखिएका छन् ।
३५ वर्ष उमेर पार भएपछि सन्तान जन्माउनु पनि सामान्य भइसकेको छ । तर उमेर बढेसँगै प्रजनन् क्षमतामा असर पर्छ । र, महिलाको सन्तान उत्पादनका लागि आवश्यक डिम्बको गुणस्तरमा कमी...
डा. कीर्तिपाल सुवेदी प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
२० चैत, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयकी अतिरिक्त सचिव डा.संगीता कौशल मिश्राको रिटमा सर्वाेच्च अदालतले अग्राधिकार दिएको छ । आज भएको सुनुवाईपछि सर्वाेच्चले अन्तरिम आदेश जारी गर्नु नपर्ने...
पछिल्ला दिनमा जसरी नसर्ने रोगहरू बढिरहेका छन्, यसका लागि मुख्य दुई कारणलाई जिम्मेवार मानिएको छ । मान्छेको शारीरिक श्रम कम हुनु र आवश्यकताभन्दा बढी खानु। शरीरलाई चाहिने भन्दा बढी...
डा. पुष्प मणि खराल जनरल प्राक्टिसनर
२० चैत, काठमाडौं । सरकारी सेवामा आवद्ध नर्सहरूको संघ(गोनान)ले आफ्नो स्थापना दिवसको अवसरमा काठमाडौं उपत्यकाका सरकारी अस्पतालहरूमा कार्यरत नर्सको पाठेघरको मुखको क्यान्सरको जाँच गरिएको छ । नर्सहरूको स्वास्थ्य र...
आजकल, छालाको हेरचाहका लागि बजारमा धेरै प्रकारका उत्पादन र उपचारहरू उपलब्ध छन् । जसले छालालाई चम्किलो बनाउने दाबी पनि गर्दछ, तर त्यस्ता उत्पादनहरूमा हानिकारक रसायनको पनि प्रयोग भएको हुन्छ...
आइतबारको दिन सरकारी अस्पतालमा सधैँ भीडभाड हुन्छ। ओपीडीमा बिरामीको लाम लागिरहेको थियो। त्यही बीचमा पोस्टमार्टम गर्नुपर्ने केस आएको छ भनेर फोन आयो। मैले सहकर्मी डाक्टरलाई ओपीडी सम्हाल्न भने र...
डा. अमन न्यौपाने
काठमाडौं । वीर अस्पतालमा पार्किन्सन तथा छारे रोगको उपचारका लागि अत्याधुनिक ‘डिप ब्रेन स्टिमुलेसन’ तथा ‘स्पाइनल स्टिमुलेसन’ प्रविधि सञ्चालनमा आएको छ । आइतबारबाट अमेरिकी न्यूरो विशेषज्ञहरूको सहयोगमा सो सेवा...
संघले सोमबार विज्ञप्ति जारी गर्दै अहिलेको म्याचिङ प्रक्रियालाई अविलम्ब रोकी पूर्वनिर्धारित सिट संख्या अनुसार म्याचिङको सूचना निकाल्न आयोगसँग माग गरेको छ ।
प्रायगरी सामान्य व्यक्तिलाई अस्पतालको सबै किसिमको सेवा, उपचार पद्धति, त्यहाँ बोलिने अस्पतालको भाषा बारे थाहा हुँदैन । सुरुमा कहाँ जाने ? भर्ना कसरी लिइन्छ ? कसलाई भेट्ने ? अस्पतालमा...
आजकाल अस्वस्थ जीवनशैलीका कारण वयस्कदेखि बालकालिका सम्म मोटोपनको समस्याबाट पीडित छन् । यही मोटोपन गम्भीर स्वास्थ्य समस्याका कारण बनिरहेको छ। मोटोपनाका कारण बालबालिकामा शारीरिकसँगै मानसिक स्वास्थ्य समस्या पनि देखिन...
१७ चैत, काठमाडौं । छाला रोग विशेषज्ञहरुको संस्था सोसाइटी अफ डर्माटोलोजिस्ट, भेनेरोलोजिस्ट एण्ड लेप्रोलोजिस्ट अफ नेपालको नयाँ कार्यसमिति चयन भएको छ । शुक्रबार काठमाडौंमा सम्पन्न १९ औं राष्ट्रिय सम्मेलनको...
एन्टिबायोटिक औषधि दिने र खानेको कमी छैन । सामान्य स्वास्थ्य समस्या हुँदा पनि एन्टिबायोटिक औषधि खाने चलन यति बढ्दो छ की यसले भविष्यमा स्वास्थ्य समस्या ठूलो ल्याउने देखिएको छ...
डा. संजीव जोशी इन्टर्नल मेडिसिन
खासगरी किशोरीहरू खुलेर कुरा गर्दैनन्, यौन स्वास्थ्यका विषयमा । त्यसैले उनीहरू आफ्नो समस्या आफैँभित्र लुकाएर बसिरहेका हुन्छन् । जब कि उनीहरूमा यस्ता अनेकन समस्या हुन्छन् । जस्तो-: महिनावरीको बेला...
१७ चैत, काठमाडौं । विकास समिति अन्तर्गत सञ्चालन भइरहेका संघीय अस्पतालको आम्दानीबाट एक प्रतिशत रकम स्वास्थ्य बीमा कोषमा जम्मा हुने भएको छ। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले संघीय...
मधुमेहको समस्यामा सुगर नियन्त्रण गर्न एकदमै जरुरी हुन्छ । खानपानमा नियन्त्रण र जीवनशैली परिवर्तन गरेर रगतमा चिनीको मात्रा सामान्य बनाउन सकिन्छ । गुलियो त मधुमेहको बिरामीका लागि मन्द विष...
डा. विनय भट्टराई मधुमेह, हार्मोन तथा थाइराइड रोग विशेषज्ञ
१५ चैत, काठमाडौं । नेपालका महिला र बालबालिकामा हुने कुपोषण कम गर्न अमेरिकी परोपकारी संस्थाले सहायता गर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त गरेको छ । पोषणसम्बन्धी एक विश्व सम्मेलनमा सहभागी हुन फ्रान्सको...
५५ वर्षीय भानुचन्द्र मौनतामै बाँचिरहेका थिए । किनभने उनका दुवै कानले सुन्ने क्षमता गुमाइसका थिए । वर्षौदेखि उनले कुनैपनि आवाज सुनेका थिएनन् । हामीले उनको कानको शल्यक्रिया गरिदियौँ ।...
डा. अरुण केसी नाक, कान, घाँटीरोग विशेषज्ञ
गुप्तांग सफा र स्वच्छतामा ध्यान दिन निकै आवश्यक छ । किनकी गुप्तांग वरपर फोहोर भएमा संक्रमण हुने जोखिम बढ्छ । जसले पिसाबथैलीमा समेत समस्या पार्न सक्छ । असामान्य खालको...
डा. सविता थापा प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
गर्भपात महिलाहरूका लागि एक कठिन समय हो । यो समयमा महिलाहरू शारीरिक र मानसिक दुवै समस्याबाट पीडित हुन्छन् । गर्भपातपछि शरीरमा केही हर्मोनल परिवर्तन आउँछ । हर्मोनल परिवर्तनका कारण...
घुँडाको जोर्नी खिएर अन्तिम अवस्थामा पुगेका बिरामीका लागि घुँडाको जोर्नी प्रत्यारोपण उत्तम उपचार हो। यस शल्यक्रिया पश्चात् लाखौं बिरामीहरू घुडाको दीर्घ दुखाइबाट मुक्त भई नयाँ जीवन महसुस गर्छन्। घुँडाको...
डा. सुशील शर्मा जोर्नी प्रत्यारोपण विशेषज्ञ
१४ चैत, काठमाडौं । वरिष्ठ चिकित्सक खगेन्द्रबहादुर श्रेष्ठको निधन भएको छ । त्रिपुरेश्परस्थित ब्लुक्रस अस्पतालका संरक्षक डा. श्रेष्ठको ८९ वर्षको उमेरमा निधन भएको हो । ललितपुरको कुपन्डोल निवासी डा....
सामाजिक सञ्जालतिर आफूखुसी राखिएका स्वास्थ्य सम्बन्धी टिप्सहरू अनुसरण गर्नु कति घातक हुन्छ, भारतमा भएको एक घटनाले देखाएको छ । सामाजिक सञ्जालमा दिइएको सुझावअनुसार तौल घटाउन ‘वाटर फास्टिङ’ गर्दा केही...
महिलाहरू शारीरिक सामिप्यतालाई लिएर पुरुषको जस्तो खुलेर कुरा गर्दैनन् । उनीहरू पुरुषको जति यौन चाहना भए पनि पार्टनरसमक्ष राख्दैनन् । किनकी महिला लजालु स्वभावका हुन्छन् । जुन स्वभाविक हो...
डा. उपमा बस्नेत प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
हामी धेरैले के ठानिरहेका हुन्छौँ भने मानसिक रोग वृद्धवृद्धालाई लाग्दैन, यो कम उमेरका व्यक्तिलाई मान्त्रै हुन्छ । तर, त्यो होइन । वृद्धवृद्धालाई मानसिक रोग अरु उमेरका व्यक्तिलाई भन्दा बढी...
१३ चैत्र, काठमाडौं । नेपाल नेत्रज्योति संघले आफ्नो सञ्जालमार्फत एक वर्षमा ३४ हजार भन्दा बढी आँखाका बिरामीको निःशुल्क शल्यक्रिया गरेको छ। वर्ष २०२४ मा ३४ हजार ४२५ जनाको आँखा...
मदिरा सेवन गरेपछि टाउको दुख्ने एक सामान्य समस्या हो, जसलाई मानिसहरू ‘ह्याङओभर’ भनेर चिन्छन् । त्यसैले अधिक रक्सी पिएपछि प्रायः मानिसहरू ह्याङओभर भएको बताउँछन् । अमेरिकी वेबसाइट नेसनल इन्स्टिच्युट...
१२ चैत, काठमाडौं । अब वीर अस्पतालमा स्तन, पाठेघर तथा पाठेघरको मुखको क्यान्सरको नियमित निःशुल्क परीक्षण हुने भएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले सुरु गरेको यस...
भर्खरै नयाँ आमा बनेका महिलाहरू शरीरमा हुने परिवर्तन, विशेष गरी पेटको बोसोको बारेमा चिन्तित हुन्छन् । त्यसैले यस्तो समस्याबाट बच्नका लागि विभिन्न उपायहरू अपनाउँछन् । जति उपाय अपनाउँदा पनि...
क्षयरोग विश्वमा एक प्रमुख जनस्वास्थ्य समस्याको रुपमा रहेको छ । विगतका केही शताब्दी अघिदेखि नै मानिसलाई क्षयरोग लाग्ने गरेको देखिन्छ । विश्वभर हरेक वर्ष लगभग १ करोड मान्छेलाई क्षयरोगले...
डा. रुपेश राउत न्युरोसर्जन परामर्शदाता
मिर्गौलामा पनि क्षयरोग हुनसक्छ । यो सुन्दा कतिपयलाई अचम्म लाग्न सक्छ । किनकी क्षयरोग फोक्सोमा मात्र हुन्छ भन्ने धेरैको बुझाइ छ । सामान्यतया फोक्सोको क्षयरोग धेरै सुनिन्छ । तर...
डा. अनिलपुकार साह कन्सल्टेन्ट युरोलोजिस्ट
११ फागुन, काठमाडौं । चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान(न्याम्स)ले पाचौँ दीक्षान्त समारोह सम्पन्न गरेको छ । आज काठमाडौंमा दीक्षान्त समारोह आयोजना गरी स्नातक र स्नातकोत्तर तह उतीर्ण गर्ने विद्यार्थीलाई दीक्षित...
कोलेस्टेरोल मुख्यतया दुई किसिमका हुन्छन् । शरीरमा राम्रो काम गर्ने ‘एचडीएल कोलेस्टेरोल’ र शरीरमा नराम्रो प्रभाव पार्न सक्ने नराम्रो ‘एलडीएल कोलेस्टेरोल’। कोलेस्टेरोल बढ्यो भने मुटुको स्वास्थ्यको जोखिम बढ्छ र...
डा. अभिषेक ठाकुर मुटुरोग विशेषज्ञ
शारीरिक सामिप्यताले दम्पतीको सम्बन्धलाई कसिलो मात्र पार्दैन, यसले शारीरिक, भावनात्मक र मानसिक स्वास्थ्यमा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्छ । यी तीन कुरामा सकारात्मक प्रभाव बढ्नु शरीर स्वस्थ हुने सुचक हो...
डा. ऋत पौडेल मनोचिकित्सक तथा यौनविद्
६ मार्च २०२५ मा चीनले चिकित्सा क्षेत्रको एक नयाँ प्रयोगमा सफलता हात पार्यो । अमेरिकापछि चीन पनि अनुवांशिक रुपमा परिमार्जित सुँगुरको मिर्गौला मान्छेमा प्रत्यारोपण गर्न सफल भयो । मेडिकल...
दालचिनी हाम्रो भान्सामा सहजै उपलब्ध हुने मसला हो । मासु वा तरकारीको स्वाद बढाउन होस् वा चियाको, दालचिनी सबैमा उपयोगी हुन्छ । यसको आफ्नै मिठो स्वाद हुन्छ । साथसाथै...
यदि श्वास-प्रश्वासमा समस्या भयो, खोकी बारम्बार लाग्यो, छाती कसिलो भयो भने चिकित्सकले पहिला गर्ने परीक्षण हो, पल्मोनरी फंक्शन टेस्ट (पीएफटी) के हो त यो पीएफटी परीक्षण विधि ? किन...
डा. कमलराज थापा
८ चैत, काठमाडौं । स्वास्थ्य सचिव नियुक्तिका विषयमा परेको रिटमा सर्वोच्च अदालतले नियुक्ति प्रक्रिया सम्बन्धी निर्णयको फाइल झिकाउने आदेश दिएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयकी अतिरिक्त सचिव डा.संगीता...
विहे भएको १४ वर्षसम्म सन्तान नहुनु भनेको सामान्य कुरा होइन । विवाह गरेको एक वर्षपछि सन्तान नहुँदा त अनेकौं वचन सहनु पर्ने समाजमा उनले मानसिक र भावनात्मक उत्तारचढाव धेरै...
हरेक वर्ष मार्च २० तारिखका दिन विश्वभर मस्तिष्क चोट दिवस मनाइन्छ, जसको उद्देश्य टाउको तथा मस्तिष्कमा हुने चोटपटकको रोकथाम, सचेतना तथा उपचारको महत्त्वबारे जनचेतना फैलाउनु हो। नेपालमा पनि प्रत्येक...
७ चैत, काठमाडौं । कैलालीस्थित गेटा अस्पतालको निर्देशकमा डा. प्रमोदकुमार यादव नियुक्त भएका छन् । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले मन्त्री स्तरीय निर्णय गरी डा. यादवलाई गेटा अस्पतालको निर्देशक नियुक्त...
पूर्णरूपमा स्वस्थ व्यक्तिका लागि मानसिक स्वास्थ्य एक अति अपरिहार्य घटक हो। मानसिक स्वास्थ्यका लागि यी ६ स्तम्भ एकदमै अपरिहार्य छन्, जसमा पर्याप्त निन्द्रा, घाम, पोषणयुक्त आहार, शारीरिक व्यायाम, तनाव...
उच्च रक्तचाप भनेको के हो ? उच्च रक्तचाप एक सामान्य तर गम्भीर स्वास्थ्य समस्या हो जुन विश्वभरि लाखौं मानिसलाई प्रभावित गर्दछ। यसका लक्षणहरू धेरैजसो समय स्पष्ट हुँदैनन्। उच्च रक्तचापले...
गर्भनिरोधक औषधि खाने महिलाहरूमा सधैँ एउटै कुराको तनाव हुन्छ, कतै यसले कुनै साइडइफेक्ट त गर्दैन विशेषत, यो औषधिले मानसिक असर त गर्दैन भन्ने चिन्ता उनीहरूमा रहन्छ । कतिपय त...
५ चैत, काठमाडौं । काठमाडौं विश्वविद्यालय स्कुल अफ मेडिकल साइन्स (धुलिखेल अस्पताल)को मानसिक रोग विभागका दुई चिकित्सकमाथि नेपाल मेडिकल काउन्सिलले स्पष्टीकरण सोधेको छ । उनीहरूलाई ‘किन कारबाही नगर्ने’ भन्दै...
अमेरिकापछि चीनमा पनि मान्छेमा सुँगुरको मिर्गाैला प्रत्यारोपण गरिएको छ । चिनियाँ समाचार संस्था सिन्ह्वामा प्रकाशित खबरअनुसार चीनको शान्सी प्रान्तमा रहेको एयर फोर्स मेडिकल युनिभर्सिटीस्थित सिजिङ अस्पतालमा सुँगुरको मिर्गाैला मान्छेमा...
स्वस्थवर्द्धक खानेकुरा पनि उचित मात्रा वा उचित समयमा खाइएन भने त्यसले फाइदा गर्नुको सट्टा हानि पुर्याउन सक्छ । त्यसैले कुन खानेकुरा कहिले र कसरी खाने भन्नेबारे जान्नु निकै जरुरी...
डा. अमृत भण्डारी आयुर्वेदिक चिकित्सक
कमजोरी भयो, चक्कर लाग्छ, रक्सी खायो, चक्कर लाग्छ, घाममा गयो, चक्कर लाग्छ। रगत कम भयो, धड्कन तीब्र भएर मन आत्तिन्छ, भुइँ घुमेझैँ अनुभूति भई चक्कर लाग्छ । कसैलाई तनावले...
डा. अनाम प्याकुरेल जनरल प्राक्टिसनर
जीवनमा कयौं घट्ना यस्ता हुन सक्छन्, जसको अनुमान पहिले लगाउन सकिँदैन। यस्तै, जोखिमपूर्ण घट्नामध्ये एक हो, आगलागी। अचानक आगलागीमा परिहाल्यो भने के गर्ने ? दिमाग नै हल्लाउने प्रश्न हो,...
प्रा. डा. शंकरमान राई वरिष्ठ प्लास्टिक सर्जन
मनको आगो र त्यसको व्यवस्थापनबारे अघिल्लो आलेख तयार गरिरहँदा एउटा कुरा मनमा खेलिरहेको थियो । त्यसपछि लेखी बस्नै सकिनँ । एउटा कुरा नि, पहिले त्यही मानिस असाध्यै मनपर्छ ।...
सीता भण्डारी मनोविद्
मधुमेह भएका व्यक्तिहरू यसबाट बच्न मात्र एउटै उपाय छ भन्ने ठान्छन् । त्यो हो, चिनी सेवन च्वाट्टै छाड्ने । उनीहरू मन हुँदाहुँदै पनि सकेसम्म गुलियो खानेकुराबाट टाढै बस्छन् ।...
१ चैत्र, काठमाडौं । परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पताल विकास समितिको अध्यक्षमा डा. सरोजा कार्की पाण्डे नियुक्त भएकी छन् । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले मन्त्रीस्तरीय निर्णय गर्दै...
बाबुआमालाई सबैभन्दा ठूलो समस्या बच्चालाई सुताउनु हो । थोरै हलचल वा हल्का असहज भएमा पनि उनीहरूको निद्रामा दखल पुग्न सक्छ । निद्रा नपुगेर उनीहरू रुने र झर्को मान्ने गर्छन्...
डा. अनु दनाई बालरोग विशेषज्ञ
धेरैजसो महिलाले सेनेटरी प्याडलाई पिरियड हाइजिन प्रोडक्टका रूपमा प्रयोग गर्छन् । तर, अहिले संसारभर स्यानिटरी प्याडबाट महिलाको स्वास्थ्यमा हुनसक्ने तथा वातावरणमा पार्नसक्ने असर न्यूनीकरणबारे अध्ययन–अनुसन्धान भइरहेका छन् । त्यसको...
हरेक वर्ष मार्च महिनाको दोस्रो बिहीबार ‘विश्व मिर्गौला दिवस मनाइन्छ। यस दिवसले मिर्गौलासम्बन्धी रोगको रोकथाम, पहिचान र उपचारको महत्त्वबारे जनचेतना बढाउने लक्ष्य राख्छ। यस वर्ष मार्च १३ मा मनाइने...
डा. अनिलपुकार साह कन्सल्टेन्ट युरोलोजिस्ट
मलाई लाग्छ, आमा बन्न लागेका महिलाहरू खुला हृदयको हुनुपर्छ । कसैप्रति नराम्रो सोच्नु हुँदैन । नचाहिँदो हर्कत त गर्नै हुँदैन ।
आज मार्च १३ अर्थात, विश्व मिर्गौला दिवस । विश्वभर मिर्गौला स्वास्थ्यमा सचेतना अभिवृद्धि गर्न यो दिवस मनाउने गरिन्छ । संसारभर करिब १० प्रतिशत मानिस मिर्गौला सम्बन्धी कुनै न कुनै...
वर्षा भट्टराई पोषणविद्
हिँड्नु स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक मानिन्छ । यसले शारीरिक स्वास्थ्यमा सुधार गर्नुका साथै मानसिक स्वास्थ्य पनि राम्रो बनाउँछ । तर, हिँड्दा केही गल्तीहरू गरियो भने त्यसले हाम्रो स्वास्थ्यलाई हानि पुर्याउन...
बिजुली झट्का लाग्नु एक गम्भीर अवस्था हो । जसका कारण मानिसको ज्यान समेत जान सक्छ । तर, बिजुलीको झट्का लागेपछि समयमा उचित उपचार भयो भने जोखिमबाट बच्न सकिन्छ ।...
प्रा.डा. विद्या सागर प्रसाद इन्टरनल मेडिसिन
२८ फागुन । काठामाडौं । चीनले नेपाललाई ५० वटा विद्युतीय एम्बुलेन्स अनुदानका रुपमा दिने भएको छ । एम्बुलेन्सका रुपमा प्रयोग गर्ने गरी चीन सरकारले दिने विद्युतीय गाडी ल्याउन मन्त्रिपरिषद्...
२८ फागुन, काठमाडौं । चिकित्सा शिक्षा आयोगले आगामी शैक्षिक वर्षको क्यालेन्डर सार्वजनिक गरेको छ । आयोगले स्नातक, स्नातकोत्तर, स्पेसियालिटी र डिएम, एमसिएच एवम् सवस्पेसियालिटी तहको प्रवेश परीक्षाका लागि वार्षिक...
पृथ्वीमा सायद कुनै पनि यस्तो ठाउँ बाँकी छैन होला, जहाँ प्लास्टिकको उपस्थिति नभएको होस्। वैज्ञानिकहरूले हिमालका अग्ला पहाडदेखि समुन्द्रको गहिराइसम्म प्लास्टिक पुगेको प्रमाण फेला पारेका छन्। प्लास्टिकको बढ़्दो प्रयोगले...
भावनाहरू हाम्रो जीवनका अभिन्न हिस्सा हुन्। दु:खी हुनु, उदास हुनु, पीडा महसुस गर्नु वा रुनु मस्तिष्कको स्वाभाविक प्रतिक्रिया हुन्। यी अवस्थालाई मानसिक समस्या भनेर ठान्नु गलत बुझाइ हो। मानसिक...
२७, फागनु, काठमाडौं । वीर अस्पतालले स्नायुसम्बन्धी उपचारका लागि अत्याधुनिक सेवा सञ्चालनमा ल्याएको छ ।अस्पतालको न्यूरोसर्जरी विभाग तथा अमेरिकास्थित क्यारिलियन रोवएनोके अस्पतालको सहकार्यमा डिप ब्रेन स्टीम्युलेसन र स्पाइनल स्टीम्युलेसन...
अहिले प्राय व्यक्तिको दिनको सुरुवात र अन्त्य स्मार्ट फोनबाटै हुन्छ भन्दा फरक पर्दैन । बिहान उठेपछि सबैभन्दा पहिला र राति सुत्नुभन्दा ठिक अगाडि हामी स्मार्ट फोनमै भुलिरहेका हुन्छौँ ।...
२७ फागुन, काठमाडौँ । महाराजगञ्जस्थित नेपाल प्रहरी अस्पतालमा पनि अब एमडी/एमएस अध्यापन हुने भएको छ । चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान(न्याम्स)ले प्रहरी अस्पतालमा एमडी/एमएस कार्यक्रम सञ्चालन गर्न लागेको हो ।...
२७ फागनु, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले मातहतका केही कर्मचारीको जिम्मेवारी हेरफेर गरेको छ। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदिप पौडेलले मन्त्रीस्तरीय निर्णय गर्दै उनीहरूको जिम्मेवारी हेरफेर गरेका हुन्।...
२६ फागुन, काठमाडौं । नेपालको चिकित्सा शिक्षा क्षेत्रमा पहिलो पटक स्वदेशमै डीएम (डाक्टरेट अफ मेडिसिन) हेमाटोलोजिस्ट उत्पादन भएको छ । डा. विक्रम कार्कीले चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान (न्याम्स) बाट...
२६ फागनु, काठमाडौं । औषधि व्यवस्था विभागले दुई औषधिलाई नेपालमा उत्पादन र विक्रि गर्न प्रतिबन्ध लगाएको छ । विभागमा दर्ता भएका एटोरवास्टेटिन ५ एमजी ट्याब्लेट र एम्पाग्लिफ्लोजिन ५ एमजी...
२६ फागुन, काठमाडौं । देशको सबैभन्दा पुरानो अस्पताल वीर अस्पतालमा दुई सिफ्टमा अप्रेसन सेवा सुरु भएको छ । वीरमा कुनै अप्रेसन गर्नुपर्यो भने दुई–तीन महिनासम्म पालो आउँदैन भन्ने गुनासो...
महिनावारीका बेला बग्ने रगतको पृथक गन्ध हुन्छ । तर कतिपय महिलामा महिनावारीको समयमा निस्कने रगतबाट यति धेरै गन्ध आउन थाल्छ कि, उनीहरूलाई लाज लाग्न थाल्छ । मानिसको वरिपरि उभिन...
डा. मीना प्रधान स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ
२६, फागनु, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले कन्सल्टेन्ट नेफ्रोलोजिस्ट डा.सन्तोष क्षेत्रीलाई सेवाबाट हटाउने तयारी गरेको छ । मन्त्रालयले आज सूचना जारी गरी क्षेत्रीलाई दोस्रोपटक स्पष्टीकरण सोधेको छ ।...
जीवनमा अनेकौं परिस्थिति आइपर्छन् । जसले मन र मस्तिष्कलाई द्विविधामा पार्छ। कहिलेकाहीँ यस्ता परिस्थितिहरू सिर्जना हुन्छन्, जहाँ सत्य र भ्रमबीचको सीमारेखा नै धमिलो हुन्छ। यस्तो अवस्थामा सही निर्णय लिन...
डा. इश्वरी खनाल मनोचिकित्सक
अनुहारको छाला चम्किलो र स्वस्थ होस् भन्ने चाहना सबैको हुन्छ । तर यसका लागि खानपान र छालाको हेरचाह दुवैमा ध्यान दिन जरुरी हुन्छ । स्वस्थ आहारले छालालाई स्वस्थ राख्न...
२५ फागुन, काठमाडौं । स्वास्थ्य बीमा बोर्डको कार्यकारी निर्देशक पदमा नियुक्तिका लागि गठित सिफारिस समितिले तीनजनाको नाम सिफारिस गरेको छ । कार्यकारी निर्देशक नियुक्तिका लागि निर्णय गर्न स्वास्थ्य मन्त्रालयले...
अहिले महिनावारीको रक्तश्राव रोक्ने प्याड बाहेकका अन्य साधन पनि छन् । जसले महिनावारी सहज बनाएको छ । जसमध्ये एक हो, महिनावारी कप । यो पुनःप्रयोग गर्न मिल्छ । प्याडले...
डा. कुमकुम झा स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ
प्रत्येक वर्ष मार्च ८ का दिन संसारभर अन्तर्राष्ट्रिय महिला दिवस मनाइने गरिन्छ । विशेषत: महिलाको अधिकार, समानता, सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक तथा राजनीतिक उपलब्धिहरूलाई सम्मान गर्ने उद्देश्यले यो दिवस मनाइने...
डा. बालकृष्ण साह प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
महिलाको जैविक संरचना पुरुषको तुलनामा फरक हुने भएकाले स्वस्थ रहनका लागि उनीहरूलाई फरक पोषकतत्त्वको आवश्यकता पर्छ। उमेरका विभिन्न चरणमा उनीहरूको शरीरमा हर्मोनल परिवर्तन हुन्छन्, जसले स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष असर गर्छ...
प्रवीण भट्टराई पोषणविद्
२३ फागुन, काठमाडौं । कोशिश नेपाल, दलित अपांगता संघ नेपाल र राष्ट्रिय आदिवासी अपांग महिला संघले काठमाडौंमा आयोजना गरेको राष्ट्रिय अपांगता सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै उनले यस्तो बताएका छन् ।...
२२ फागुन, काठमाडौं । नवनियुक्त स्वास्थ्य सचिव डा.विकास देवकोटाले पदाबहाली गरेका छन् । डा.देवकोटालाई बुधबार बेलुका बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले स्वास्थ्य सचिव नियुक्त गरेको थियो । बिहीबार मन्त्रालय पुगेर डा.देवकोटाले...
डिसेम्बर २०२३ मा ब्रिटेनमा १६ जनाले एक यस्तो हर्मोनरहित औषधि खान सुरु गरे, जसले उनीहरूलाई अलग बनायो । पुरुषका लागि बनाइएको गर्भनिरोधक औषधिको परीक्षण मानिसमा गरिएको त्यो पहिलो पटक...
२२ फागुन, काठमाडौं । पूर्वयुवराज पारस शाह अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएका छन् । उनी हृदयघात भएपछि आइतबार साँझ थापाथलीस्थित नर्भिक अस्पताल भर्ना भएका थिए । उपचारपछि शाह आज बिहान डिस्चार्च...
पूर्वयुवराज पारस शाहलाई आइतबार हृदयाघात भएपछि उनी थापाथलीस्थित नर्भिक अस्पताल भर्ना भए। चिकित्सकका अनुसार शाहलाई योसहित चौथो पटक हृदयाघात भएको हो। यसरी पटक-पटक हृदयाघात हुनु कति खतरनाक हुन सक्छ...
डा. अभिषेक ठाकुर मुटुरोग विशेषज्ञ
इन्सुलिन ‘रेजिस्टेन्स’ अर्थात् प्रतिरोधको चर्चा आजकल धेरै भइरहेको छ । यसबारे सञ्चार माध्यम तथा सामाजिक सञ्जालहरूमा धेरै चर्चा हुने गरेको छ। इन्सुलिन प्रतिरोधका बारेमा पुस्तक पनि प्रकाशित भइरहेका छन्,...
२१ फागुन, काठमाडौं । भास्कर-तेजश्री स्मृति प्रतिष्ठानले नसर्ने रोग र लैङ्गिक असमानता तथा यौन दुर्व्यवहार रोकथाम सम्बन्धी प्रशिक्षक तालिम सञ्चालन गरेको छ। शिक्षा तथा मानव स्रोत विकास केन्द्रसँगको साझेदारीमा...
हाम्रो खानामा तेल नभई हुन्न । तरकारी पकाउने वा दाल झान्नेदेखि लिएर विभिन्न परिकार बनाउन तेलको प्रयोग हुन्छ । त्यसमाथि तारेको, भुटेको खानेकुरा भनेपछि हामीमध्ये धेरै जना हुरुक्कै हुन्छौँ...
आयुष अधिकारी पोषणविद्
नेपालमा युवा चिकित्सकहरूको विदेश पलायन तीव्र गतिमा बढिरहेको छ। चिकित्सा शिक्षा पूरा गरेपछि मात्र होइन, विशेषज्ञता हासिल गरेपछि पनि धेरै चिकित्सकहरू रोजगारी, उच्च शिक्षा, राम्रो जीवनस्तर, तथा सुरक्षित वातावरणको...
डा. अमन न्यौपाने
अस्पतालमा दैनिक ८ लाख लिटर पानी खपत हुन्छ । हिजोदेखि नै पानीको समस्या समधान गर्न लागिरहेको डा. आचार्यले जानकारी दिए।
२० फागुन, काठमाडौं । काठमाडौं राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रले संघीय अस्पतालहरूमा बिग्रिएर थन्किएका ५०० उपकरणको मर्मत गरेका छन् । १७ वटै संघीय अस्पतालका बिग्रिएको उपकरणको मर्मत गर्ने राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रलाई...
२० फागुन, काठमाडौं । त्रिभुवन विश्वविद्यालय शिक्षण अस्पताल (टिचिङ अस्पताल)मा २४ घण्टादेखि पानी आपूर्ति बन्द हुँदा अवस्था नाजुक बनेको छ । पानी अभावमा बिरामी, बिरामीका कुरुवा, कर्मचारी, डाक्टर तथा...
अन्य महिनाको तुलनामा जाडो महिनामा (मंसिर, पुस, माघ र फागुन) मा मस्तिष्कघात हुने संख्या दुई गुणाले बढी हुन्छ ।
उमेर बढ्दै जाँदा श्रवणशक्तिमा कमी आउनु सामान्य कुरा हो । यद्यपि आश्चर्यजनक रूपमा विगत केही वर्षमा विश्वव्यापी रुपमा यो समस्या युवा तथा बालबालिकाहरूमा पनि द्रुत गतिमा बढ्दै गएको छ।...
डा. ओमप्रकाश यादव नाक, कान तथा घाँटीका सिनियर शल्यचिकित्सक
१९ फागुन, काठमाडौं । एकसाता अघि मात्रै सेवाबाट अवकास पाएका स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अतिरिक्त सचिव डा.दीपेन्द्ररमण सिंहले नयाँ जिम्मेवारी पाएका छन् । डा.सिंहलाई टेकुस्थित शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा...
चिकित्सकका अनुसार पारसलाई अहिले चौथो पटक हृदयघात भएको हो ।
मुस्कुराउँदा सबैभन्दा पहिला के देखिन्छ ? त्यो हो दाँत । मिठो मुस्कानसहित व्यक्तित्व र आत्मविश्वास झल्काउने दाँतले देखाउने सौन्दर्यको बखान गरेर सकिँदैन । दाँत केबल अनुहारको सौन्दर्य मात्र होइन,...
राति अबेर खाना खानु हुँदैन । यसले स्वास्थ्यमा असर पार्छ । राति खाने बानीले मोटोपन बढ्छ । खानेकुरा सकेसम्म साँझमै खाएको राम्रो । यस्ता भनाइ धेरैले सुनेको हुनुपर्छ ।...
कामना आचार्य पोषणविद्
१८ फागुन, काठमाडौं । मोरङको ग्रामथान गाउँपालिका-७ धोबियारेमा निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर सम्पन्न भएको छ । हिमानी कोष र पारस हस्पिटलको आयोजनामा शनिबार सो शिविर सम्पन्न भएको हो । समृद्धि...
१८ फागुन, काठमाडौं । कान्ति बाल अस्पताललाई १००० शय्यामा बिस्तार गर्ने कार्यमा सहयोग गर्न स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले जापानलाई आग्रह गरेका छन् । नेपालका लागि जापानी राजदूत...
रित्तै मान्छे पनि हिँड्न कठिन भीरको बाटो । ४–५ जना युवाले निकै कठिनसँग स्ट्रेचरमा बिरामी बोकिरहेका छन् । बिरामी बोक्ने मध्येका एकजनाले परिस्थितिको व्याख्या गरिहेका छन् । उनी भन्छन्,...
एक्सेस्टर विश्वविद्यालयका अनुसार मानिसको मुखमा यस्ता केही ब्याक्टेरिया छन् जो बढ्दो उमेरसँगै मस्तिष्कमा भईरहेको परिवर्तनको कारक बन्न सक्छन् ।
हिँड्नु स्वास्थ्यका लागि लाभदायक त छँदैछ । तर, सबै किसिमको हिँडाइ स्वास्थ्यका लागि प्रभावकारी नहुन सक्छ । हिँड्नुको पनि तरिका हुन्छ । गफ गर्दै वा सङ्गीत सुन्दै हिँड्दा हिँडाइमा...
नेताहरू अक्सर राजनीतिक विषय र प्रसंगको सेरोफेरोमा हुन्छन् । यसमा अपवाद हुने कुरा भएन पुष्पकमल दहाल प्रचण्ड पनि । यद्यपि केही समययता उनी बिहान–बिहान जोडतोडले हिँडिरहेका भिडियोहरू सार्वजनिक हुने...
१५ फागुन, काठमाडौं । पछिल्ला दिनमा सबै अस्पतालहरूले दिने सेवामा सुधार आएको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदिप पौडेलले बताए । स्वास्थ्य सेवा दिवसका अवसरमा बिहीबार मन्त्रालयमा आयोजित कार्यक्रममा बोल्दै...
मानिस सामाजिक प्राणी हो । यसको अर्थ ऊ एक्लै आफ्नो जीवन बिताउन सक्दैन। एक-अर्कासँग घुलमिल हुनु, उनीहरूसँग समय बिताउनु, पार्टी गर्नु र सँगै उत्सव मनाउनु मानवीय गुण हो अनि...
डा. बासुदेव कार्की सिनियर कन्सल्टेन्ट साइक्यार्टिस्ट
१५ फागुन । काठमाडौं । चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान वीर अस्पतालले दैनिक दुई सिफ्टमा अप्रेसन थाल्ने भएको छ । एक साताभित्रै दुई सिफ्टमा अप्रेसन सुरु गर्ने गरी व्यवस्थापन गरिएको...
स्वस्थ रहनका लागि राम्रो खानपान र व्यायाम जस्तै राम्रो निद्रा पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण हुन्छ। पूर्णनिद्रा सुत्न पाउँदा थकान महसुस हुँदैन र दिमाग दिनभर ताजा रहन्छ। राति राम्ररी निन्द्रा लागेन...
डोपामाइन हर्मोनले मानिसको मस्तिष्कलाई सकारात्मक कुरा सोच्न र खुसी हुन प्रेरित गर्छ । हाम्रो मस्तिष्कमा दैनिक सीमित मात्रामा डोपामाइन हार्मोन उत्पादन भइरहेको हुन्छ। केही राम्रो खबर सुनियो, आफूलाई मन...
हामी सबैको मृत्यु हुने भनेको मुटुको चाल बन्दै भएर नै हो । हृदय गति बन्द नहुँदासम्म मान्छेको मृत्यु भएको मानिदैन । मस्तिष्क मृत्यु भन्ने अर्को पाटो छ तर पूर्णरुपमा...
डा. अनिल भट्टराई सहप्राध्यापक तथा कार्डियोभास्कुलर सर्जन
मन चञ्चल हुन्छ । सायद दुनियाँकै सबैभन्दा छिटो गतिमा चल्ने भनेको मन नै हो । सम्झिनुस् त, तपाईं यतिबेला कहाँ हुनुहुन्छ, अनि तपाईँको मन कहाँ पुगिरहेको छ ? हो,...
ज्वरो आउने, खोकी लाग्ने र घाँटी दुख्ने भएपछि उनी शुक्रबार त्रिवि शिक्षण अस्पताल गएकी थिइन् । उनलाई चिकित्सकले भर्ना हुनुपर्ने भनेपछि क्याबिनमा राखेर उपचार थालिएको थियो ।
नयाँ युगको जीवनशैलीले हाम्रो जीवनलाई धेरै तरिकाबाट प्रभाव त पारिरहेकै छ, यति मात्रै नभएर यसले हाम्रो शरीरको संरचनामा पनि परिवर्तन ल्याइरहेको छ । नयाँ अनुसन्धानले देखाएको छ कि–धेरै व्यक्तिको...
स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रम सुधारको लागि गठित कार्यदलको प्रतिवेदनको आधारमा कार्ययोजना निर्माण गरेर सुधार गर्दै जाने स्वास्थ्यमन्त्री पौडेलले बताएका छन् ।
डा.विधाननिधि पौडेल भन्छन्, ‘यदि रक्सीको कारण आधा भाग कजेलो बिग्रिसकेको छ। यस्तो स्थितिमा सो व्यक्तिले रक्सी छाड्यो भने त्यसको केही महिनामै उसको कलेजो पुनः स्वस्थ हुन्छ।’ डा. पौडेल पेट...
स्वास्थ्य सेवा विभागका महानिर्देशक डा. विकास देवकोटा, डा. टंक बाराकोटी, डा. दिपेन्द्ररमण सिंह र डा. संगीता कौशल मिश्रा अतिरक्त सचिव छन् । तर सिंहको पनि सोमबार नै सेवा अवकाश...
क्षयरोग एउटा ब्याक्टेरियल संक्रमण हो । जसले संक्रमण फैलिंदै गए पछि शरीरको कुनै पनि भागलाई बाँकी राख्दैन। अर्थात, कुनै पनि भागलाई नष्ट पार्ने क्षमता क्षयरोग गराउने ब्याक्टेरिया माईकोब्याक्टेरियममा हुन्छ...
प्रा. डा. राजीव झा स्नायु, नसा तथा मेरुदण्डरोग विशेषज्ञ
कपनकी सानु भट्टराईलाई पेट दुखेर खप्नै गाह्रो भएपछि छोरीको साथमा त्रिवि शिक्षण अस्पताल पुगिन्। अस्पतालमा ओपिडीको टिकट काटेर लाइनमा बसेकी उनको दुई घण्टासम्म पनि पालो आएन। आमाको छटपटी बढ्न...
खराब खानपान र अस्वस्थ जीवनशैलीका कारण पेट सम्बन्धी धेरै समस्याहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । जसमध्ये एक हो, बारम्बार पाद आउनु । बारम्बार पाद आउनु भनेको पाचन प्रणालीमा कुनै समस्याको...
डा. पुनेश्वर केशरी आयुर्वेदिक चिकित्सक
अहिलेको मौसमी फल हो स्ट्रबेरी, जो बजारमा छ्यास्छ्यास्ती पाइन्छ । मौसमी फल, त्यसमा पनि स्ट्रबेरी । ‘स्वाद र स्वास्थ्यका लागि’ भन्दै उपभोक्ताले निर्धक्क किन्ने नै भए । तर यी...
कुकुर एक्लो र फुर्सदको समयमा मनोरन्जन गराउने साथी मात्र होइनन्, तिनीहरूले शरीरका लागि आवश्यक सूक्ष्मजीव (माइक्रोब्स) पनि ल्याउँछन् । यी राम्रा ब्याक्टेरियाले शिशुको आन्द्रामा सूक्ष्मजीवहरूको संख्या वृद्धि गर्न मद्दत...
उच्च रक्तचाप र मधुमेह भएकाले रक्तदान गर्न मिल्छ ? यी दुई समस्याले रक्तदान गर्दा स्वास्थ्यमा असर त पार्दैन ? रक्तदान गर्न चाहने यी समस्या भएका अधिकांशले प्राय सोध्ने प्रश्न...
डा. विपिन नेपाल ट्रान्सफ्युजन मेडिसिन विशेषज्ञ
८ फागुन, काठमाडौं। नेपालको ग्रामीण भेगमा प्रशामक हेरचाह(प्यालिएटिभ केयर) को पहुँच विस्तार गर्ने उद्देश्यसहित आयोजना गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन सम्पन्न भएको छ। ‘कोही पछि नपरोस्’ भन्ने नारा दिइएको सम्मेलन फेब्रुअरी...
८ फागुन, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले हरेक शुक्रबार नियमित भिडियो ब्रिफिङ गर्ने भएको छ । मन्त्रालयले फागुन ९ गतेबाट स्वास्थ्य सम्बन्धी गतिविधिबारे भिडियो ब्रिफिङ सुरु गर्न लागेको...
पछिल्लो समय मुटुका बिरामीको संख्या बढ्दो छ। उमेर पाको भएको अवस्थामा मात्र नभई कम उमेरमै पनि मुटुको समस्या देखिने क्रम पनि बढिरहेको छ। यसरी संख्या दिनानुदिन बढ्नुको कारण हाम्रा...
डा. अनिल भट्टराई सहप्राध्यापक तथा कार्डियोभास्कुलर सर्जन
पविताका श्रीमान् भन्छन्– ऋण सापटी खोजेर जसोतसो अहिलेसम्म उपचार गराएँ । अब पैसा छैन । साँझबिहान हामी कुरुवालाई खान पनि पैसा पुगिरहेको छैन । उपचार कसरी गराउने ?’
भर्खर नुहाएको व्यक्तिको कपाल र खाएको व्यक्तिको गाला फरक देखिन्छ । बुढापाकाहरू यसै भन्छन्। सुन्दा यो भनाइ सामान्य लाग्छ । तर, यसको अर्थ गहन छ। जस्तो तपाइको खानपान हुन्छ,...
हामी मध्ये धेरैको कतिपय औषधिलाई टुक्र्याएर खाने बानी हुन्छ । कहिलेकाहीँ औषधिको डोज घटाउन वा सजिलोसँग खान यो तरिका अपनाइन्छ। कुनै बेला यदि औषधिको आवश्यक परेको छैन तर हल्का...
डा. संजीव जोशी इन्टर्नल मेडिसिन
परिवार नियोजन भनेको गर्भनिरोध गर्न प्रयोग गर्ने साधन वा औषधि हो। यो मुलत दुई किसिमका हुन्छन् । परिवार नियोजन स्थायी र अर्को अस्थायी हुन्छ। अस्थायी परिवार नियोजनका साधनहरू पनि...
कहिलेकाँही कुनै ठाउँ वा व्यक्तिको नाम सम्झने प्रयास गर्दा जति गरे पनि त्यो याद हुँदैन। यस्तो समस्याले धेरैलाई सताएको हुनसक्छ । व्यक्तिको उमेर ढल्दै जाँदा खासगरी वृद्ध अवस्थामा स्मरण...
‘मलाई जैविकरुपमा यस्तो कुनै चीजको बारेमा जानकारी छैन, जुन ढल्दै गरेको उमेरका लागि राम्रो हुनसक्छ ।’ स्पेनकोे ‘नेसनल फर अंकोलोजिकल इन्भेटिगेसन’ का डाक्टर म्यानुअल सेरानोको यो वाक्य धेरै निराश...
४ फागुन, काठमाडौं । बाल क्यान्सरको उपचारमा प्रयोग हुने अत्यावश्क औषधिको पहिलो खेप आइपुगेको छ । अमेरिकाको सेन्ट ज्यूड चिल्ड्रेन रिसर्च हस्पिटलको सहकार्यमा विश्व स्वास्थ्य संगठन(डब्लुएचओ)ले नेपाललाई ३५ थरीको...
नेपालमा नसर्ने रोगहरूको भार थपिँदै गएको छ। मुटु रोग, मधुमेह, उच्च रक्तचाप, मोटोपना जस्ता नसर्ने रोगहरू जीवनशैलीसँग प्रत्यक्ष सम्बन्धित छन् । अस्वस्थ खानपान, शारीरिक गतिविधि र पर्याप्त आरामको कमी...
५ फागुन, काठमाडौं । स्वास्थ्य बीमा बोर्डको कार्यकारी निर्देशकका लागि ११ जनाको निवेदन परेको छ । सिफारिस समितिले सोमबार आवेदन स्वीकृत भएका उम्मेदवारहरूको सूची सार्वजनिक गरेकोहो । समितिले ११...
शारीरिक व्यायाम गर्दा प्रायले थकान वा कमजोर अनुभव गर्छन। हातखुट्टाको जोर्नीहरुमा पनि दुखाइ बढ्छ। यसलाई लिएर चिन्ता लिनु आवश्यक छैन। यो समस्या एकैछिन पछि आफैँ ठिक हुन्छ। विशेषतः भर्खर-भर्खरै...
४ फागुन, काठमाडौं। वीर अस्पतालको निमित्त निर्देशकको जिम्मेवारी डा.समाज गौतमले पाएका छन् । आइतबारबाट निर्देशक डा. सन्तोष पौडेलको दुई वर्ष कार्यकाल पुरा भएसँगै डा. गौतमले जिम्मेवारी प्राप्त गरेका हुन्...
आकस्मिक स्वास्थ्य समस्या जुनसुकै बेला, जोसुकैलाई आइपर्न सक्छ। त्यस्तो संवेदनशील परिस्थितिमा स्वास्थ्य सम्बन्धी सामान्य सीप र विधिले जीवन रक्षा गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ। आकस्मिक स्वास्थ्य समस्या आइपर्दा जान्नैपर्ने...
३ फागुन काठमाडौं । रगत नजम्ने वंशाणुगत समस्या हेमोफिलिया रोगका बिरामीलाई सरकारमार्फत औषधि उपब्ध गराउन सम्झौता भएको छ। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय र विश्व हेमोफिलिया महासंघबीच शुक्रबार औषधि उपलब्ध...
रात पर्यो निद्रा लाग्दैन । जति आँखा बन्द गरेर प्रयास गरेपनि निद्रा लाग्दैन । घरी यता फर्कियो । घरी उता फर्कियो। उकुसमुकुस भइसक्यो । आधा रात छिपिसक्यो निद्रा नै...
प्रा. डा. सरोज ओझा मानसिक रोग विशेषज्ञ
३ फागुन, काठमाडौं । अभियान सुरु भएको १२ दिनमा १३ लाख किशोरीले एचपीभी खोप लगाएका छन्।अभियानको १२औँ दिन शनिबारसम्म उल्लिखित परिमाणमा किशोरीहरुले खोप प्राप्त गरेको स्वास्थ्य सेवा विभागको परिवार...
वीर अस्पतालका निर्देशक डा. सन्तोष पौडेलको कार्यकल सकिनै लाग्दा नयाँ निर्देशकका आकांक्षीहरू शक्तिकेन्द्रको दौडधुपमा लागिरहेका छन् ।
२ फागुन, काठमाडौं । चिकित्सा शिक्षा आयोगले स्नातकोत्तर तह (पीजी)का विभिन्न विषयमा गत वर्षको तुलनामा २३१ सिट थप गरेको छ । सरकारी स्वामित्वमा रहेका प्रतिष्ठान तथा कलेजमा गरेर स्नातकोत्तर...
प्रेम, सम्बन्ध, भावना र घृणा मानव जीवनका प्रमुख आधार हुन्। यी सबै कारकहरू हाम्रो मस्तिष्कमा उत्पन्न हुने हर्मोनहरूसँग प्रत्यक्षरूपमा सम्बन्धित छन्। विशेषगरी अक्सिटोसिन, डोपामिन, सेरोटोनिन, कोर्टिसोल र टेस्टोस्टेरोन जस्ता...
डा. विनय भट्टराई मधुमेह, हार्मोन तथा थाइराइड रोग विशेषज्ञ
टाउको दुखाइको कारण एक मात्र नभई धेरै हुन सक्छन्। कतिपय दुखाइ केही समयपछि आराम गरेमा आफैँ ठिक हुन्छ । जसलाई सामान्य टाउको दुखाइ भनिन्छ । कतिपय दुखाइ हटाउन औषधि...
डा. नरेन्द्र लामिछाने अकुपञ्चर विशेषज्ञ
१ फागुन, काठमाडौं । पाठेघर मुखको क्यान्सर विरुद्धको एचपीभी खोप हालसम्म ११ लाख बढी किशोरीले लगाएका छन् । अभियान सुरु भएको ९औँ दिनसम्म ११ लाख ६१ हजार ८७४ किशोरीले...
नेपालले नि:शुल्क पाउने भनिएको बाल क्यान्सरको उपचारमा प्रयोग हुने औषधि छिट्टै आइपुग्ने भएको छ। अमेरिकाको सेन्ट ज्यूड चिल्ड्रेन रिसर्च हस्पिटलको सहकार्यमा विश्व स्वास्थ्य संगठन(डब्लुएचओ)ले नेपाललाई ३५ थरीको औषधि निःशुल्क...
भ्यू टावरहरू बनाउने खर्चले राम्रो अस्पताल बनाएको भए सायद हाम्रो काख रित्तिदैनथ्यो ।
के तपाई कफीको शौखिन हुनहुन्छ ? तपाईंको दिन कफीबाट सुरु हुन्छ ? यसको मिठासबारे तपाई पक्कै जानकार हुनहुन्छ होला । सायद, कतिलाई थाहा नहुन पनि सक्छ, कफी ठिक्क खाए...
मानसिक स्वास्थ्यमा समस्या भन्नाले-भावना, संवेग, विचार र व्यवहारमा आएको परिवर्तनले व्यक्ति, सम्बन्धित व्यक्ति वा दुवैलाई प्रभावित गर्दै व्यक्तिको सामाजिक तथा व्यावसायिक र पेशागत क्षेत्रमा नकारात्मक असर पर्ने अवस्था भन्ने...
३० माघ, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले एक महिना नसर्ने रोगसम्बन्धी निःशुल्क परीक्षण गर्ने भएको छ । फागुन महिनाभर स्थानीय स्वास्थ्य संस्थामा ३० वर्षमाथिका नागरिकको विभिन्न स्वास्थ्य परीक्षण...
अहिलेसम्म पहिचान भएअनुसार २०० भन्दा बढी प्रकारका बाथ हुन्छन् । हाम्रो समाजमा बाथको समस्या भएका व्यक्तिहरू धेरै छन् । बाथ रोगबारे आम सर्वसाधारणमा धेरै भ्रमहरू पनि रहेको पाइन्छ ।...
चन्द्रमा मानव सभ्यता, धर्म, विज्ञान र रहस्यको प्रतीक रहँदै आएको छ। प्राचीन समयमा नै चिकित्सा विज्ञानका पिता हिप्पोक्रेटसले भनेका थिए-कुनैपनि चिकित्सकले चन्द्रमाको चाललाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन। आजसम्म पनि चन्द्रमाको...
अनुहारको चमक त्यसै बढ्दैन । त्यसका लागि छालालाई पोषण चाहिन्छ । पोषण प्राप्त खानपानबाट हुनसक्छ । खानपानमा पनि छालालाई पोषण दिने भनेको त्यसमा पाइने भिटामिनले हो। भिटामिन हामी खानेकुराबाट...
डा. प्रज्ज्वल पुडासैनी छाला, यौन तथा कपाल प्रत्यारोपण विशेषज्ञ
शरीरमा क्यान्सर छ/छैन, भए कुन ठाउँमा छ भन्ने पत्ता लगाउन पेट स्क्यान गर्नुपर्ने हुन्छ। हालसम्म नेपालमा तीन वटा निजी संस्थाले मात्रै पेट स्क्यान सेवा दिँदै आएका छन्। क्यान्सरको शंका...
चिसो मौसमले प्रत्यक्ष रूपमा महिनावारी पीडा बढाउँदैन। यसका लागि केही कारक जिम्मेवार छन्। ती कारकले महिनावारी चक्रको प्रणालीलाई केही हदसम्म प्रभावित पार्छ। जसले गर्दा महिनावारी हुँदा दुखाइ अत्याधिक बढाउन...
डा. उपमा बस्नेत प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
२७ माघ, काठमाडौं । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदिप पौडेल जलनका बिरामी भेट्न कीर्तिपुर अस्पताल पुगेका छन् । गत बिहीबार काठमाडौंको कमलपोखरीस्थित म:म: आउटलेटमा ग्यास विस्फोट भई भएको आगलागीमा...
९० देखि ९५ प्रतिशत क्यान्सर रोग हाम्रो रहनसहन र आनिबानीका कारण हुन जान्छ भने ५ देखि १० प्रतिशत अणुवंशिक दोषका कारणले हुने गर्दछ
गर्भावस्थाको समयमा सुत्केरी हुने समय नजिकिँदै गर्दा महिलाहरू यो प्रक्रिया सकेसम्म सजिलो होस् भन्ने चाहन्छन् । धेरैजसो महिलाहरू नर्मल डेलिभरीमार्फत बच्चा जन्माउने चाहना राख्छन् । यसका लागि कतिपय महिलाहरूले...
डा. मीना प्रधान स्त्री तथा प्रसूतिरोग विशेषज्ञ
कहिलेकाहीँ एलर्जीले घाँटी दुख्छ। चिल्लो खानेकुराले असर गरेर दुख्छ । अत्याधिक चिच्याउँदा वा लामो समयसम्म बोलिरहँदा पनि दुख्छ । जुन केही समयपछि आफैँ ठिक हुन्छ । कहिलेकाहीँ टन्सिलाइटिस भएमा...
डा. ओमप्रकाश यादव नाक, कान तथा घाँटीका सिनियर शल्यचिकित्सक
जसरी कति बाटो बनायो भन्ने राजनीतिक मुद्दा बन्छ, त्यसरी नै कुन स्थानीय सरकारले स्वास्थ्यमा कति काम गर्यो भन्ने पनि मुद्दा बन्नुपर्छ । जबसम्म राजनीतिक नेतृत्वको एजेन्डामा यो विषय पर्दैन...
उपचारका लागि आएका बिरामीको कुरुवालाई बुधबारदेखि बिहान–बेलुका खाना खुवाउन थालिएको हो ।
स्रोत नखुलेका क्यान्सर पहिल्याउन विशेषज्ञका लागि चुनौति हुन्छ, यो पहिल्याउने आधार सीमित छन्
२४ माघ, काठमाडौं । अभियान सुरु भएको दुई दिनमा ४ लाख ६४ हजार किशोरीले पाठेघरको मुखको क्यान्सरविरुद्ध एचपीभी खोप लगाएको छन् । मंगलबार र बुधबार गरी ४ लाख ६४...
कतिपयलाई यो खोप परीक्षणका लागि मात्रै नेपालमा आएको होकि भन्ने पनि लाग्नसक्छ
डा. कीर्तिपाल सुवेदी प्रसूति तथा स्त्रीरोग विशेषज्ञ
स्वास्थ्य बीमा कार्यक्रममा लागू भए पनि एकातिर अस्पतालहरूले सुविधा दिएबापतको रकम नपाएर हैरानी खेप्नुपरेको छ भने अर्कोतिर बीमामार्फत स्वास्थ्य सुविधा लिने प्रक्रिया झन्झटिलो र अव्यवस्थित हुँदा सेवाग्राहीले निकै सास्ती...
नवजात शिशुलाई सुताउँदा उसको सुरक्षाको विशेष ख्याल राख्नु पर्ने हुन् । यदि बच्चा राम्ररी सुत्न सकेनन् भने पूर्णनिद्रा पाउँदैनन्, यस्तो अवस्थामा बच्चा दिनभर चिडचिडाहट हुन्छन् । त्यसैले अस्पतालमा शिशु...
